تير، سيگهي، سرنگهه، تانگهه/ Sand snake / Psammophis leithii
جوڳي چون ٿا ته ”سِرنگههَ بلا به ساڳي گهوڙيال جهڙي ٿئي ٿي، هڪ ئي خاندان جي آهي. سرنگهه جو قد ، وزن، رنگ ۽ جسم گهوڙيال جهڙو آهي ۽ زهر ۾ گهوڙيال کان گهٽ آهي. چڪ هڻندي ته زخم ۾ پوسر ۽ ساڙو ٿيندو، زخم ۾ سوڄ گهٽ ٿيندي آهي. وات ۾ ڏندن جون هڪجهڙيون قطارون ٿينديون اٿس.
آنا ڏيندي آهي، آرو نه ڪندي آهي. جوڳي هن بلا کي نڪ ۾ وجهي ڪڍندا آهن. هن خاندان ۾ اڇن پٽن واري چانديءَ جهڙي سرنگهه بلا به ٿيندي آهي، جيڪا جسم ۾ گهوڙيال کان ٿلهي ۽ قد ۾ عام سرنگهه يا گهوڙيال وانگر ٿيندي آهي“. هي نشانيون Psammophis leithii ۽ ڪوليوبر جنس جي پَر نانگ سان ملن ٿيون
هن سهڻي بلا جي ڊيگهه 0.75 ميٽر کان 0.80 ميٽر تائين ۽ پڇ 60 کان 100 ملي ميٽر تائين ٿيندو آهي. ان جو رنگ ميٽوڙي پِيلو يا هلڪو زرد آهي. جسم تي منڍيءَ کان پڇڙيءَ تائين ٽي چار اڇيون ۽ ڪاريون پٽيون هونديون اٿس. پيٽ اڇو ٿئيس ٿو.
سنڌ ۾ ڌٻڻين وارن علائقن ۾ ، مٽي يا وارياسي علائقي ۾ ، ۽ جبل ۾ جتي جتي ٻُوڙا وغيره هجن، اتي ٿئي ٿي. هيءَ جنس ڏينهن جو سرگرم هوندي آهي. اڪثر وڻن يا ٻوڙن تي چڙهي ويندي آهي. جيتوڻيڪ هيءَ بلا رفتار ۾ تمام تيز آهي، خطرو سامهون اچڻ تي بلڪل بي حرڪت بيهي رهندي آهي. جيئن ئي خطرو ٽريو، تيزيءَ سان غائب ٿي ويندي آهي.
هيءَ بلا ڪِرڙين تي گذارو ڪندي آهي، عام طور پڪڙجڻ تي چڪ نه وجهندي آهي ۽ غير زهريلي آهي.. وچ هندستان کان وزيرستان، ڏکڻ ۾ بلوچستان ۽ سنڌ ۾ ٿئي ٿي.