2020-06-16
داخلا نمبر 48
عنوان اونھي ڳالھ اسرار جي
شاخ ڪٿا
پڙهيو ويو 2258
داخلا جو حوالو:

داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون

1924.00.00-A.D

سن 1924ع مطابق 27 رمضان المبارڪ، شب قدر ۽ جمعت الوداع جي رات جي آخري پهر ۾، پرهه ڦٽيءَ کان اڳ، مان ساڳي انهيءَ جاءِ تي ڄائس جتي بابا ڄائو هو. امان کي اهو ڏينهن ۽ تاريخ چٽيءَ طرح ياد هو.

1924.05.03-A.D

تنهن جي معنيٰ ته منهنجي ڄم جي صحيح تاريخ آهي جمعو ٽين مئي 1924ع، ڳوٺ سانگي تعلقو ميهڙ. اسڪول ۾ منهنجي ڄم جي تاريخ لکي وئي ڏهين اپريل 1925ع، انهي ڪري مون رٽائر ڪيو ڏهين اپريل 1985ع تي. نوڪريءَ ۾ ڄمڻ جو هنڌ لکيو ويو دادو، ڇاڪاڻ ته ضلعو دادو هو. پاسپورٽ ۾ ڪڏهن منگواڻي ڪڏهن ميهڙ ڄاڻايم. ائين ڄم جي جاءِ مغالطو ٿي ويندو آهي. جمال ابڙي جو جنم ڏينھن

1910.10.10-A.D

عبدالحق ولد بچل وقاصي جو ذڪر هلندي مٿيون سڀ ڳالهيون اچي ويون. عجيب فقير منش، سخي مڙد، ڪچهري جو مور ۽ دوستن جو وسيع حلقو رکندڙ شخص هو. جهڙوڪر سڄي ويهين صديءَ تي محيط رهيو. ڏهين آڪٽوبر 1910ع تي تولد ٿيو ۽ ٽين سيپٽمبر 1996 ع تي ٽنڊي آدم ۾ وفات پاتائين ۽ اتيئي انهيءَ هنڌ مدفون آهي جا جاءِ پاڻ پسند ڪري ڏيکاري ويو هو.

1996.11.03-A.D

هن داخلا جون تصويرون نه مليون

اونھي ڳالھ اسرار جي جا بنياد
ڪٿا / جمال ابڙو / ابڙو اڪيڊمي Abro Academy / علمي ادبي پورهيو /

اونھي ڳالھ اسرار جي - مان نڪتل ٻيون شاخون-

اونھي ڳالھ اسرار جي

شاخ ڪٿا
ٽوٽل صفحا79
موجودہ صفحو34
اڳلو صفحو-0--1--2--3--4--5--6--7--8--9--10--11--12--13--14--15--16--17--18--19--20--21--22--23--24--25--26--27--28--29--30--31--32--33--34--35--36--37--38--39--40--41--42--43--44--45--46--47--48--49--50--51--52--53--54--55--56--57--58--59--60--61--62--63--64--65--66--67--68--69--70--71--72--73--74--75--76--77--78-گذريل صفحو

ه معاملو ڇاهي. چيم ”مون پنهنجي ڊيوٽي پوري ڪئي، هاڻ تون ڄاڻ چيف منسٽر صاحب ڄاڻي.“ اتفاق سان چيف منسٽر هائوس جي ڪامپٽرولر جيڪو به آغا هو. ان اها ڳالهه ٻڌي ورتي. ان هڪدم آغا رفيق کي فون تي ٻڌايو ته ابڙو صاحب ههڙا ڪاغذ فوٽو ڪاپي سميت پهچائي ويو آهي.
هڪدم ولي محمد بلوچ، چاچڙ ۽ آغا رفيق گڏ ٿي موقعي جو فائدو وٺڻ لاءِ اسپيڪر وٽ ويا ۽ سندس ڪن ڀريائون. آغا سيڪريٽري ٿيو ۽ ڊاڙ هڻندي ٻڌو ويو ته ”ايڏي ننڍي عمر ۾ ڪوبه سيڪريٽري جي عهدي تي نه پهتو هوندو!“ ولي محمد ائڊيشنل سيڪريٽري ٿيو ۽ چاچڙ ڊپٽي سيڪريٽري ۽ اسپيڪر صاحب کان آرڊر ڪرايائون ته مون کي نوڪريءَ مان ڊسمس ڪيو ويو.
ٻئي ڏينهن اخبارن ۾ هائيدوس مچي ويو. بعد ۾ چيف منسٽر کي مون نثار صديقي جي رويي بابت ٻڌايو ته چيائين ”ماڻهو تمام سٺو آهي پر اها وڏي خرابي اٿس ته پاڻ کي صحيح سمجهندو آهي.“ ٻئي ڏينهن مان خانگي طرح سلوار قميص ۽ چمپل ۾ اسيمبلي سيڪريٽريٽ ويس ته سمورا ڪلارڪ، پٽيوالا، آفيسر ٻاهر نڪري آيا ۽ منهنجي مرحبا ڪيائون. مان هر هڪ جي آفيس ۾ وڃي کانئن موڪلايو. ولي محمد بلوچ وٽ به ويس ته وائڙو ٿي ويو ڇو ته هن تي منهنجا بيحساب ٿورا هئا ۽ اٺهٺ سالن جي عمر ۾ کيس ارڙهين گريڊ ۾ وري نوڪري وٺي ڏني هئم. هارون صاحب کي جو منهنجي مرحبا جي خبر پئي ته تپي باهه ٿي ويو ۽ آرڊر ڪيائين ته مسٽر ابڙو سيڪريٽريٽ ۾ داخل نٿو ٿي سگهي ۽ چيف سيڪريٽري مسعود نبي نور کي به لکي موڪليائين. مون به چيف سيڪريٽري کي لکي موڪليو ته اسپيڪر جو آرڊر غير قانوني آهي ۽ کيس اهڙو اختيار ئي ڪونهي جو هڪ گورنمينٽ آفيسر کي جو گورنر ۽ چيف سيڪريٽريءَ جو مقرر ڪيل هجي تنهن کي ڊسمس ڪري ڇڏي پوءِ ته هرڪو وزير پنهنجي کاتي جي سيڪريٽريءَ کي ڊسمس ڪري سگهندو. چيف سيڪريٽري مون کي گهرايو ۽ مون کيس سڄي حقيقت ٻڌائي. مون محسوس ڪيو ته چيف سيڪريٽري منهنجي اهڙي قدم تي خوش هو، پر ٻيا سيڪريٽري ۽ وڏا وڏا آفيسر به منهنجي اهڙي دليرانا ۽ اصولي قدم تي خوش هئا ۽ مونکي مبارڪون ڏنائون. ويندي چيف منسٽر به منهنجي دلجوئي ڪندي مونکي اشاري ۾ چيو ته ڪورٽ کان منع نامو وٺي وري اچي سيڪريٽري ٿي. حالانڪ هڪ جج صاحب مونکي پاڻمرادو چيو هو ته مون وٽ ڪيس کڻي اچ ته مان ٿو توکي منع نامو ڏيان، تنهن هوندي به مون چيف منسٽر کي انڪار ڪيو. سبب پڇڻ تي چيومانس ته سائين مون ڏهاڪو سال اسيمبليءَ کي رت ست ڏنو آهي ۽ ان جو وقار بلند ڪرڻ لاءِ ڏينهن رات پاڻ پتوڙيو آهي، سو اسپيڪر صاحب ۽ اسيمبلي سيڪريٽريٽ کي ڪورٽ ۾ گهلي بدنام ڪرڻ کي مان برداشت نه ڪري سگهندس.
غوث علي شاهه صاحب ناراض ٿيندي چيو، ”تنهنجي مرضي!“ ممتاز علي ڀٽو صاحب جو هڪ وڏو مدبر، دانشور ۽ سياستدان آهي تنهن جي پڇڻ تي به مون جڏهن کيس ٻڌايو ته ڪورٽ ۾ وڃڻ مون پسند نه ڪيو ته چيائين ته ”تو بلڪل صحيح ڪيو.“ خدا جو شان! هارون صاحب ۽ آغا رفيق ايڏو بدنام ٿيا جو جناح اسپتال جي هڪ فنڪشن ۾ جنهن ۾ پريزيڊنٽ ضياءَ الحق خاص مهمان هو تنهن مونکي خاص سڏائي، اٿي بيهي ڀاڪر پائي مليو ۽ چيائين ته ”هي بچا لوگ سياستدان ٿي آيا آهن. تون دل ۾ نه ڪجانءِ.“ مون هڪڙو فقرو چيو ته، ”مون کي ته هارون صاحب جو شڪرو ادا ڪرڻ گهرجي جو سندس ڪري ملڪ جو پريزيڊينٽ مون جهڙي عام ماڻهوءَ سان بغلگير پيو ٿئي.“ جنرل صاحب خوش ٿيو. اخبار واري به اسان جو ڀاڪر ۾ فوٽو ڪڍي ورتو ۽ ڪاپي مون کي به ڏني. گهر وارن جو اهو فوٽو ڏٺو ته ناراض ٿيا ۽ ناپسندي جو اظهار ڪيائون.
جنرل ضياءَ هزار ڪوششن باوجود ماڻهن ۾ مقبول نه بڻجي سگهيو. ماڻهو کيس ’ڪاڻو‘ سڏيندا هئا يا ’وچين سينڌ‘ يا ’ڏندرو‘، ڇو ته سينڌ وچ مٿي تي ڪڍندو هو ۽ هر وقت ڏند ڪڍي کلندو رهندو هو. آغا رفيق، قيوم چاچڙ ۽ ولي محمد بلوچ اهو سهي نه سگهيا ته پريزيڊنٽ ابڙي صاحب سان ڀاڪر پائي مليو سو هُلايائون ته ”مسٽر ابڙو پريزڊينٽ جي پيرن تي ڪري روئي دانهن ڏني تڏهن پريزيڊينٽ صاحب کيس اٿاريو!“ توبهه، ماڻهو ٺاهه به پنهنجي طبيعت وٽان ٿو ٺاهي ۽ واقعي پاڻ اهڙيون چاپلوسيون ڪندا هئا. خير، نتيجو ته جلد ظاهر ٿيو جو مونکي گورنر صاحب چيئرمين ائنٽي ڪرپشن ڪري رکيو جو هڪ شاندار عهدو، آءِ جي پوليس جي برابر آهي. مٿان وري آغا رفيق کي هٽائي ائڊيشنل سيشن جج ڪنڌ ڪوٽ ڪري موڪليو ويو. روئي منٿون ڪري پنهنجي بدلي دادو ڪرايائين. مٿان وري ڀُڏو ڪم اهو ڪيائين جو اسيمبليءَ جي سرڪاري ڪار کڻي دادوءَ وڃي پنهنجي خانگي استعمال ۾ بيهاريائين. دادوءَ جو ائنٽي ڪرپشن انسپيڪٽر مون وٽ آيو ۽ چيائين ته سائين ”اجازت ڏيو ته سڳ سوڌو گرفتار ڪري جيل ۾ هڻي ڇڏيانس.“ هن سمجهيو ته مان خوش ٿيندس پر مون کيس سختي سان منع ڪئي ته ائين ڪرڻ سان هاءِ ڪورٽ ۽ جج صاحبن جي عزت کي ڇيهو رسندو. هوڏانهن آغا صاحب ماڻهو موڪلي اها ڪار زوريءَ منهنجي گهر وٽان کڻائي ويو هو. ان بيعزتيءَ جو بدلو وٺانس ها ته موقعو سٺو هو. جيڪو ويچارو غريب ڊرائيور منهنجي ڪار ڊيوٽيءَ ۾ هو تنهن کي نوڪريءَ مان به ڪڍيائين ۽ سندس رهيل پگهارون به نه ڏنائين. ماڻهو ڪيئن نه پنهنجي اصليت ظاهر ڪن ٿا ۽ اهڙن ڪريل حرڪتن تي الٽو فخر ڪن ٿا.
حقيقت ۾ آغا صاحب منهنجي خوشامد ڪري، مون کي جيمخانه ۾ مانيون کارائي، اسيمبليءَ ۾ آيو هو. ڪار ته سندس ڪمزوري هئي. جڏهن پهرين چارج ورتي هئائين ته هڪ ننڍڙي ويسپا اسڪوٽر تي چڙهي آيو هو. ائڊيشنل سيڪريٽري جي حيثيت ۾ کيس سرڪاري ڪار استعمال ڪرڻ جو حق نه هو پر هو اسيمبليءَ جي ڪار، پئٽرول ۽ ڊرائيور استعمال ڪندو رهيو. فنانس سيڪريٽريءَ کي خبر پئي ته سخت ڪاوڙيو ۽ مونکي چيائين ته رپورٽ لکي موڪل ته مٿس قدم کڻجي ۽ سرڪاري خرچ جا پئسا سندس پگهار مان ڪٽجن. مون اها ڳالهه به لئه مٽي ڪري ڇڏي.
هي ته ٿيو آغا صاحب جو حشر. خدا جي ڪرڻي اهڙي ٿي جو اسپيڪر هارون صاحب به ٽاپين ۾ اچي ويو. قيوم چاچڙ ، ولي محمد ۽ ٻين جن کانئس ناجائز ڪم ڪرايا هئا تن سرڪار (چيف منسٽر) سان سنمک ٿيڻ خاطر هارون صاحب خلاف ڪچو چٺو تيار ڪري سڀني ميمبرن، گورنرن ۽ پريزيڊنٽ کي ڏياري موڪليو. چيف منسٽر صاحب به دير ئي ڪانه ڪئي اسپيڪر صاحب خلاف عدم اعتماد جي رٿ پاس ڪرائي هارون صاحب کي ڪڍيو ويو. مان ان ڏينهن اسيمبليءَ جي گئلري ۾ ويٺو هئس ۽ سندس خلاف جيڪي تقريرون ٿيون سي ٻڌم ويٺي. سنڌ جي تاريخ ۾ اهو پهريون مثال هو جو اسپيڪر صاحب کي ڪڍيو ويو هو. چيف منسٽر ٻيو قدم اهو کنيو جو اسيمبلي سيڪريٽريٽ کي لا ڊپارٽمينٽ (قانوني کاتي) جي ماتحت ڪري ڇڏيائين. ائين منهنجي اڳڪٿي پوري ٿي جو هارون صاحب کي چيو هئم ته ”توهان پنهنجو ۽ اسيمبليءَ جو وقار وڃائيندا.“ پوءِ به هارون صاحب ڪونه سمجهيو ۽ الٽو اهو نتيجو ڪڍيائين ته کيس منهنجي ڪري ڪڍيو ويو ۽ انهي سڄي ڪارروائيءَ ۾ منهنجو هٿ هو. الله ٿو ڄاڻي ته منهنجو وري اسيمبلي سيڪريٽري ٿيڻ ۾ ڪو چاهه ڪونه ه�

ٽوٽل صفحا79
موجودہ صفحو34
اڳيون صفحو-0--1--2--3--4--5--6--7--8--9--10--11--12--13--14--15--16--17--18--19--20--21--22--23--24--25--26--27--28--29--30--31--32--33--34--35--36--37--38--39--40--41--42--43--44--45--46--47--48--49--50--51--52--53--54--55--56--57--58--59--60--61--62--63--64--65--66--67--68--69--70--71--72--73--74--75--76--77--78-گذريل صفحو

No Article found

ڪٿا - موضوع جون ٻيون داخلائون-
منهنجي وصيت
سانگي قبيلو
علي خان ابڙو
اونھي ڳالھ اسرار جي
ٿوھر ۾ ڳاڙھا گل
مر پيا مينھن وسن
ايندو نھ وري ھي وڻجارو
مھاڳ

.....ڪٿا موضوع جون وڌيڪ داخلائون