2020-06-16
داخلا نمبر 48
عنوان اونھي ڳالھ اسرار جي
شاخ ڪٿا
پڙهيو ويو 2234
داخلا جو حوالو:

داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون

1924.00.00-A.D

سن 1924ع مطابق 27 رمضان المبارڪ، شب قدر ۽ جمعت الوداع جي رات جي آخري پهر ۾، پرهه ڦٽيءَ کان اڳ، مان ساڳي انهيءَ جاءِ تي ڄائس جتي بابا ڄائو هو. امان کي اهو ڏينهن ۽ تاريخ چٽيءَ طرح ياد هو.

1924.05.03-A.D

تنهن جي معنيٰ ته منهنجي ڄم جي صحيح تاريخ آهي جمعو ٽين مئي 1924ع، ڳوٺ سانگي تعلقو ميهڙ. اسڪول ۾ منهنجي ڄم جي تاريخ لکي وئي ڏهين اپريل 1925ع، انهي ڪري مون رٽائر ڪيو ڏهين اپريل 1985ع تي. نوڪريءَ ۾ ڄمڻ جو هنڌ لکيو ويو دادو، ڇاڪاڻ ته ضلعو دادو هو. پاسپورٽ ۾ ڪڏهن منگواڻي ڪڏهن ميهڙ ڄاڻايم. ائين ڄم جي جاءِ مغالطو ٿي ويندو آهي. جمال ابڙي جو جنم ڏينھن

1910.10.10-A.D

عبدالحق ولد بچل وقاصي جو ذڪر هلندي مٿيون سڀ ڳالهيون اچي ويون. عجيب فقير منش، سخي مڙد، ڪچهري جو مور ۽ دوستن جو وسيع حلقو رکندڙ شخص هو. جهڙوڪر سڄي ويهين صديءَ تي محيط رهيو. ڏهين آڪٽوبر 1910ع تي تولد ٿيو ۽ ٽين سيپٽمبر 1996 ع تي ٽنڊي آدم ۾ وفات پاتائين ۽ اتيئي انهيءَ هنڌ مدفون آهي جا جاءِ پاڻ پسند ڪري ڏيکاري ويو هو.

1996.11.03-A.D

هن داخلا جون تصويرون نه مليون

اونھي ڳالھ اسرار جي جا بنياد
ڪٿا / جمال ابڙو / ابڙو اڪيڊمي Abro Academy / علمي ادبي پورهيو /

اونھي ڳالھ اسرار جي - مان نڪتل ٻيون شاخون-

اونھي ڳالھ اسرار جي

شاخ ڪٿا
ٽوٽل صفحا79
موجودہ صفحو7
اڳلو صفحو-0--1--2--3--4--5--6--7--8--9--10--11--12--13--14--15--16--17--18--19--20--21--22--23--24--25--26--27--28--29--30--31--32--33--34--35--36--37--38--39--40--41--42--43--44--45--46--47--48--49--50--51--52--53--54--55--56--57--58--59--60--61--62--63--64--65--66--67--68--69--70--71--72--73--74--75--76--77--78-گذريل صفحو

ديءَ جو وڏو ٻل آهي. دشمن به اها ساک ڀرين ٿا. سڄي تر ۾ ”امان وڏي“ جي لقب سان مشهور آهي. هر ڪو پنهنجا ڏک سور معاشي، مالي، بيماري سيماريءَ گهرو جهيڙا وٽس کنيون وڃي ۽ ڪوبه خالي هٿين ڪونه موٽي. ڏينهن رات ماني پئي هلي ۽ ڍوئجي ۽ اوطاقون آباد آهن. رئيس زين العابدين جي گذارڻ کان پوءِ ته ڏاڍي اداس، ويڳاڻي ۽ اڪيلي هئي پر نه رڳو پاڻ سنڀالي وئي پر گهرو معاملا ۽ راڄ به سنڀالي وئي ۽ اسراڻن جو اهو گهر اڄ به شانائتو مانائتو ۽ اثر رسوخ وارو آهي.
سن 1924ع مطابق 27 رمضان المبارڪ، شب قدر ۽ جمعت الوداع جي رات جي آخري پهر ۾، پرهه ڦٽيءَ کان اڳ، مان ساڳي انهيءَ جاءِ تي ڄائس جتي بابا ڄائو هو. امان کي اهو ڏينهن ۽ تاريخ چٽيءَ طرح ياد هو. مهينو ۽ ڏينهن هئا ئي اهڙا جو وسرڻ جا ڪونه هئا. وڌيڪ حوالو اهو به ڏنائين ته ان رات اسان جي ڳوٺ جا ٽي ماڻهو حاجي وارث ڏنو، حاجي تاج محمد ۽ حاجي نور محمد پيدل حج تي روانا ٿيا. حاجي وارث ڏنو موٽي آيو باقي هو ٻئي حج ڪري آيا. حاجي وارث ڏنو نفيس طبيعت، پڙهيل لکيل ماڻهو هو ۽ ڏاڍو عبادت گذار ۽ پرهيزگار شخص هو. بابا جو ويجهو مائٽ هو. بعد ۾ هو پاڻيءَ جي جهاز ذريعي حج ڪري آيو. هو چاچي شير عليءَ وانگر نماز ۾ روئندو هو. سندس پٽ علي اڪبر سانگي حال حيات آهي ۽ سندس پوٽو محمد جڙيل سانگي انجنيئرنگ يونيورسٽي حيدرآباد ۾ ليڪچرار آهي. مان انهيءَ ڳولها ۾ رهيس ته 27 رمضان المبارڪ جمعي جي رات عيسوي سن جو ڪهڙو مهينو ۽ تاريخ هئي. جڏهن 1970ع جي ڏهاڪي ۾ ڪراچي آيس ته پتو پيو ته بولٽن مارڪيٽ جي پٺيان مندر ۾ هڪ سٺو جوتشي رهي ٿو، انهيءَ کان خبر پوندي. مان ۽ منهنجي گهر واري سيڙجي وٽس ويا سين. هن جنتري کولي هڪدم ٻڌايو ته 27 رمضان جمعرات ٻي مئي جي تاريخ آهي ۽ ڏاڍو طاقتور ستارو ”ٽارس“ آهي. حضور اڪرم صه جو ستارو به ٽارس آهي. ان کان پوءِ منهنجا گهر ڀاتي منهنجو جنم ڏينهن 2- مئي تي ملهائيندا آهن. مغالطو اهو ٿي ويو جو اڄڪلهه خميس کي جمعرات ٿا چون. مان ته جمعي جي رات فجر نماز کان اڳ ڄائو هئس. تنهن جي معنيٰ ته منهنجي ڄم جي صحيح تاريخ آهي جمعو ٽين مئي 1924ع، ڳوٺ سانگي تعلقو ميهڙ. اسڪول ۾ منهنجي ڄم جي تاريخ لکي وئي ڏهين اپريل 1925ع، انهي ڪري مون رٽائر ڪيو ڏهين اپريل 1985ع تي. نوڪريءَ ۾ ڄمڻ جو هنڌ لکيو ويو دادو، ڇاڪاڻ ته ضلعو دادو هو. پاسپورٽ ۾ ڪڏهن منگواڻي ڪڏهن ميهڙ ڄاڻايم. ائين ڄم جي جاءِ مغالطو ٿي ويندو آهي. منهنجا ٻار ڄاوا ڪوٽڙيءَ ۾، ڪو لاڙڪاڻي ۾، ڪو شڪارپور ۾، ڪو خيرپور ميرس ۾، ته ڪو حيدرآباد ۾، پر سڀني جي ڄم جي جاءِ لاڙڪاڻو ڏيکاريسون ڇاڪاڻ ته اسان 1929ع کان وٺي مستقل لاڙڪاڻي جا باشندا آهيون ۽ اباڻو گهر به اتي ئي آهي. ائين ٿيندو آهي. ملير، لانڍي، پپري، گڏاپ واري کان پڇبو ته هو چوندو ته هو ڪراچيءَ جو آهي.
هاڻي جو هاهوڙ کڻي مچائي اٿن ته جناح صاحب جهرڪ ۾ نه پر ڪراچيءَ ۾ ڄائو، انهيءَ سان ڪهڙو فرق ٿو پوي ته جناح صاحب ڪراچيءَ ۾ ڄائو يا بمبئي، بنارس يا ڪاشيءَ ۾. اچي ڪراچيءَ وارا مڇريا آهن ته جناح صاحب ڪراچيءَ ۾ وزير مئنشن ۾ ڄائو. الائي انهيءَ وقت وزير مئنشن هئي به الائي نه! جهرڪ ڪو نئون شوشو ناهي. 1945ع ۾ شاگرديءَ جي زماني ۾ مان، غلام شاهه ائڊووڪيٽ، محمد علي ٻگهيو انجنيئر، شوق ڪري ڪراچي کان سائيڪلن تي حيدرآباد روانا ٿياسون. واٽ تي مکيه روڊ کان پاسيرو جهرڪ شهر آهي. ٿڪ ۽ گرميءَ جي باوجود اسين جهرڪن ڏي لڙياسين جو ٻڌو هئوسين ته جناح صاحب اتي ڄائو هو. بس هڪ بازار آهي جنهن جي ٻنهي پاسي دُڪان ۽ گهر آهن. ماڻهن پڇا تي ٻڌايو ته بازار جي ڇيڙي تي جِهيڻا پونجا جو گهر هو. اسان ڏٺو ته بس سرن جو هڪ ڍير هو، ٻيو مڙيئي خير. پونجا ته اسان کي خبرهئي ته جناح صاحب جو والد هو باقي جِهيڻا ڇا هو، ان لاءِ معلومات ورتي سون. معلوم ٿيو ته پونجا خاندان جا ماڻهو سڀ سنهڙا، سڪڙا ۽ سيپڪڙا هئا ان ڪري سندن ڪنيت ٿي وئي جهيڻا معنيٰ ڪمزور. انهي جهيڻا کي انگريزي اچار ۾ جِينا Jeena چيو ويو، جنهن کي پوءِ جناح صاحب پاڻ بلڪل نئين شڪل ڏئي جناح ڪري ڇڏيو. وڌيڪ خبر خاوند کي. باقي اڄ به ٺٽي ضلعي، بٺوري، جاتي، بدين ۾ رحمڪي بازار تائين خواجن جي بهتات آهي.
سجاول ۾ وڪيل هوندو هو ناٿو خان خواجه، ڏاڍو شريف النفس انسان هو. مون وٽ وڪالت ڪندو هو ۽ اهڙيون گهڻيون خبرون ڪندو هو. بٺوري جو خواجه عيسيٰ ته مشهور ماڻهو هو ۽ سندس ڀاءُ فدا حسين خواجه منهنجو دوست هو. فدا حسين جهڙا ڀلا ماڻهو مون گهٽ ڏٺا آهن. شرافت جو پتلو هو. جيتوڻيڪ سندس وڏو ڀاءُ فقير خواجه عيسيٰ ڏاڍو زورآور ۽ ڏنگو ماڻهو هو. ٻيو به بدين طرف جو منهنجو ڏاڍو پيارو دوست هو ڊاڪٽر جعفري پر اهو اثنا عشري هو، اسماعيلي نه هو. مون سان گڏ روپ ولاس هاسٽل جو واسي هو. پر اهو جوانيءَ ۾ ئي گذاري ويو. خواجه پيرن جا مقبرا جيڪي جاتيءَ کان بدين تائين پکڙيا پيا آهن سي مان پاڻ گرمي ۽ اس ۾ ڏسي گهمي آيو آهيان. انهيءَ ڪري ڪو عجب ڪونهي جيڪڏهن جناح صاحب جا وڏا جهرڪن جا رهاڪو هجن ۽ پوءِ ڪراچي لڏي اچڻ ڪري پاڻ کي ڪراچي واسي سڏائيندا هجن، جيئن اسين (يعني بابا جو ڪٽنب) پاڻ کي لاڙڪاڻائي سڏايون ۽ سمجهون ٿا. باقي جناح صاحب ڪراچيءَ جو هو يا جهرڪن جو، انهيءَ سان ڪهڙو آسمان ٿو ڦاٽي؟ جتي جو به هو وڏو ماڻهو هو ۽ سنڌي هو ۽ انهيءَ ڪري سنڌ لاءِ فخر جو باعث. ڀلا ڪراچي ڄائو هو، پوءِ به سنڌي هو ڇاڪاڻ ته ڪراچي نج پج سنڌ جي سر زمين آهي.
منهنجي ڄمڻ جو ڏينهن، مهينو ۽ تاريخ ته اهڙا هئا جو سيد به سڏائي سگهجي ها. نرا جمعائي سيد به سنڌ ۾ کوڙ پيا آهن. ڪيترا اسان جي ڏسندي ڏسندي سيد ٿي ويا. مدئجيءَ جو باز محمد شاهه پٺاڻ بابا جو دوست هو ۽ سندس گهر واري عنبرماءَ منهنجي ماءُ جي گهاٽي سهيلي هئي. پاڻ ڪاڏي ٻاهر ويندي هئي ته ٻار امان وٽ ڇڏي ويندي هئي. ٽي پٽ هئس: عنبير شاهه، شفن شاهه ۽ نصير شاهه. اسين سڀ سڄو ڏينهن وڙهندا ۽ کيڏندا هئا سين ۽ رات جو گڏ سمهندا هئا سين. عنبر شاهه فوج ۾ ڀرتي ٿيو پر ڇڏي آيو. شڪارپور جي هڪ ڊاڪٽرياڻيءَ سان شادي ڪيائين ۽ مارفيا (آفيم) جي عادت پيس ۽ پاڻ کي پاڻ مارفيا جون سيون هڻندو هو. شڪارپور ۾ مان جڏهن 1956ع کان 1958ع تائين جج هئس ۽ ڪڏهن ڪڏهن ملاقات ٿي ويندي هئي پر ڏاڍيون اڙيون ٿڙيون ڳالهيون ڪندو هو، نارمل نه رهيو هو. نيٺ هڪ ڏينهن پاڻ کي مارفيا جو ڊبل ڊوز هڻي گذاري ويو. ڏاڍو سهڻو جوان هو. شفن شاهه ڊائريڪٽ مختيار ڪار ٿيو، پر تربيت دوران ڊپٽي ڪمشنر سان وڙهي گاريون ڏئي، نوڪري ڇڏي آيو. پٺاڻڪو گرم رت ۽ جواني سو پڇتاءُ ته ٺهيو پر ڊاڙ ٻٽاڪ هڻندو رهيو. پڻ�

ٽوٽل صفحا79
موجودہ صفحو7
اڳيون صفحو-0--1--2--3--4--5--6--7--8--9--10--11--12--13--14--15--16--17--18--19--20--21--22--23--24--25--26--27--28--29--30--31--32--33--34--35--36--37--38--39--40--41--42--43--44--45--46--47--48--49--50--51--52--53--54--55--56--57--58--59--60--61--62--63--64--65--66--67--68--69--70--71--72--73--74--75--76--77--78-گذريل صفحو

No Article found

ڪٿا - موضوع جون ٻيون داخلائون-
منهنجي وصيت
سانگي قبيلو
علي خان ابڙو
اونھي ڳالھ اسرار جي
ٿوھر ۾ ڳاڙھا گل
مر پيا مينھن وسن
ايندو نھ وري ھي وڻجارو
مھاڳ

.....ڪٿا موضوع جون وڌيڪ داخلائون