ايم ڪيو ايم جي ڪا به هڙتال ڪامياب نه ٿي آهي

5 سيپٽمبر 1995ع
ايم ڪيو ايم جي ڪا به هڙتال ڪامياب نه ٿي آهي

جيتوڻيڪ سنڌ جي وڏي وزير ايم ڪيو ايم جي هڙتال کان هڪ ڏينهن اڳ ٽيليويزن اسڪرين تان عوام کي تحفظ جو يقين ڏياريو ۽ اپيل ڪئي ته هڙتال واري ڏينهن خوف سبب گهرن ۾ ويهي نه رهن. ان هوندي به عوام جو خوف نه لٿو. جيتوڻيڪ حڪومت اعلان ڪيو ته دهشتگرديءَ خلاف بچاءَ جون سموريون تدبيرون ورتيون ويون آهن ۽ دهشتگردن کي ڏسندي ئي گولي هڻڻ جو حڪم ڏنو ويو، ان هوندي به انهن علائقن ۾ عوام جي اڪٿريت گهرن کان ٻاهر نڪرڻ کان پاسو ڪيو، جتي هڙتال جي هر سڏ تي رستا رت ۾ ٻڏي ويندا آهن، ثابت ٿيو ته عوام جو خوف اڃا نه ويو آهي. خوف وڃي به ڪيئن؟ هر هڙتال تي دهشت پر پکيڙي لهي ٿي ۽ ماڻهو ڊپ ۾ پنڊ پهڻ ٿي وڃن ٿا.
سومر واري ڏينهن تي ايم ڪيو ايم پاران هڙتال جو سڏ ان مهل ڏنو ويو جڏهن حڪومت ۽ ايم ڪيو ايم وچ ۾ ڳالهيون نئين سر شروع ٿيون ۽ ٻئي ڌريون ميز تي ويهي سمجهڻ سمجهائڻ جي دعويٰ ڪري رهيون هيون. اها ياد رکڻ جي ڳالهه آهي ته ڳالهين جي تعطل دوران فاروق دادا، ارشد ڪي ٽو ۽ بابر ڊپٽي جهڙا وحشي بڪاسر راڪاس مارجي چڪا آهن ۽ ايم ڪيو ايم کي سنڌائتا ڌڪ لڳا آهن. اهو به ياد رکڻ گهرجي ته ايم ڪيو ايم جي حڪمت عملي اها ئي آهي ته وڌ ۾ وڌ دهشتگردي ڪري پنهنجي سوديڪار پوزيشن مضبوط ڪجي. 4 سيپٽمبر تي ڪيل هڙتال ان حڪمت عمليءَ سان ٺهڪي ٿي. حڪومت دعويٰ ڪري رهي هئي ته ايم ڪيو ايم جي چيلهه چٻي ٿي چڪي آهي پر ايم ڪيو ايم کي ثابت ڪرڻو هو ته سندس چيلهه اڃا سڌي آهي. هي رياست ۽ دهشتگردن جي وچ ۾ نفسياتي جنگ جو هڪ عملي مظاهرو ۽ نتيجو هو، جيڪو عوام ڏٺو ۽ ڏسي رهيو آهي.
اها ڪنهن هڪ شخص جي راءِ نه آهي پر سڄو شهر ڪراچي ان نتيجي تي پهتو آهي ته اڄ تائين ايم ڪيو ايم جي هڪ به هڙتال ڪامياب نه وئي آهي. اها ٻي ڳالهه آهي ته ڪراچيءَ جو وڏو حصو خوف ۾ وڪوڙجي ويو آهي ۽ موت جي ڊپ کان گهرن مان ٻاهر نٿو نڪري. نڪري به ڪيئن؟ جڏهن جڏهن به ايم ڪيو ايم هڙتال جو سڏ ڏنو آهي ته هڪ رات اڳ شهر جي مختلف ۾ ايڏي شديد فائرنگ ڪئي وڃي ٿي ۽ اخبارون شهه سرخين سان ايڏو ته خوف پکيڙين ٿيون جو شهرين جو هيانءُ ڇڄي ٿو پوي! هڙتال جي ڪاميابي تڏهن مڃجي جڏهن ماڻهو خوف بدران رضاڪاراڻن بنيادن تي ان جي وراڻي ڏين. بندوق جي زور تي ماڻهن کي پنهنجن گهرن ۾ بند رکڻ کي هڙتال نه، ڪرفيو چئبو آهي.
جيڪڏهن ايم ڪيو ايم اڄ هٿيار ڇڏي ڏي ۽ سڀاڻي هڙتال جو سڏ ڏئي ان کي خبر پئجي ويندي ته عوام سندس ڪيترو ساٿ ڏنو آهي. عوام کي بندوقون پسند نه آهن پوءِ کڻي اهي ايم ڪيو ايم جون هجن يا قانون نافذ ڪندڙ ادارن جون. هر هٿيار کي نيڪال ملڻ گهرجي پر ڪيئن؟ ان لاءِ رياست کان جيڪو ڀڄندو هوندو، سوڪري رهي هوندي پر انهن يرغمالين کي به ڪجهه سوچڻو پوندو جيڪي دهشت ۾ پٿر جي بتن وانگر بيهجي ويا آهن. کين پنهنجا اعصاب بحال ڪري انهن صفن ۾ شامل ٿيڻو پوندو جيڪي دهشت جو خاتمو ڏسڻ چاهين ٿيون. هڙتالن دوران لاش ڪيرائي، گاڏين کي باهيون ۽ فونن تي ڌمڪيون ڏيئي، هڙتال کي ”ڪامياب“ قرار نٿو ڏيئي سگهجي. ڪالهوڪي هڙتال ۾ جيڪي ڪجهه ٿيو سو افسوس ناڪ آهي پر ان کان هڪ ڏينهن اڳ ئي هٿ وٺي اهڙو ماحول پيدا ڪيو ويو هو جو ماڻهو گهرن مان ٻاهر نڪرڻ جي همٿ نه ڪري سگهيا. 3 سيپٽمبر تي ڪراچيءَ ۾ 9 ماڻهو قتل ڪيا ويا، 18 گاڏين کي باهه ڏني وئي ۽ بمن جا ڌماڪا ڪيا ويا، ان کانپوءِ به جيڪڏهن ايم ڪيو ايم ۽ انهن جي هٿان يرغمال ٿيل پريس 4 سيپٽمبر واري هڙتال کي ڪامياب چوي ته پوءِ کين ڇا چئجي؟