اُمي هجڻ وارو مفروضو

�ثر ماڻهن کي خبر ڪونه هئي، پر ايترو پتو پيو ته ان رستي تي ٻه کوهه موجود هئا جيڪي واريءَ ۾ لٽجي ويا آهن. ميان نور محمد ڀٽيءَ جا پونئير اڃا به اتي رهن ٿا ۽ ’ميان‘ سڏجن ٿا.
ان کان سواءِ، اها روايت عام آهي ته شاهه لطيف جي مطالعي ۾ قرآن شريف، مثنوي مولانا روم ۽ شاهه ڪريم جو بيان العارفين هر وقت هوندو هو.
هڪ روايت ۾ ٻڌايو ويو آهي ته شاهه لطيف پنهنجن هٿن سان هڪ بيت تحرير ڪيو. روايت آهي ته ’هڪ ڀيرو شاهه صاحب کهڙن جي شهر ٻاهران چنيهه فقير اڄڻ جي کوهه تي اچي لٿو. جڏهن مخدوم صاحب (مخدوم محمدي ولد مخدوم عبدالرحمان شهيد) کي خبر پئي ته پنهنجو خاص ماڻهو موڪليائين ۽ تاڪيد سان دعوت چوائي موڪليائين ته هتي اسان وٽ اچي رهو. پر شاهه صاحب جو فقير وٽ لٿو هو، سو رات اتي رهڻ مناسب سمجهيائين. انهيءَ تي شاهه صاحب ٺِڪر جي ٽُڪر تي اڱر سان هيءُ بيت لکي مخدوم محمديءَ ڏانهن موڪليو ته
”اڄ نه آيس آنءُ، صبح ايـنـدس سپرين،
توتي جنهن جو نانءُ، سو کڻي بار کهين جا“
ڊاڪٽر بلوچ موجب اها ڳالهه کهڙن جي مخدوم عالمن وٽ مسلسل طور هلندي آئي آهي ۽ مخدوم عاقل پنهنجي ڪتاب ’آئينه جهان نما‘ (قلمي) ۾ آندي آهي.