بٺي ٿل ۾ قديم تحريرن جو ڏس

بٺي ٿل ۾ قديم تحريرن جو ڏس
”اصل ماڻهن جا نشان ڪاٿي آھن؟“ مون پڇيو .
”ڪاري (جبل) جي گس چٽ تي آهن.“ جواب مليو .
”توهان پاڻ اکين سان ڏٺا آهن؟“ مون خاطريءَ لاءِ پڇيو.
”ها! اسان پاڻ ڏٺا آهن ... ڇِپون آهن وڏين وڏيون ... ننڍيون ننڍيون ... انهن تي اهي تصويرون چِٽ ٿيل آهن.“ غلا محمد چيو.
”انهن ۾ ڇا ٺاهيو اٿن؟“
”خبر ناهي! پر انهن ۾ ڪي نالا يا ڪي نشان لکيا اٿن!“
”سنڌيءَ ۾؟“ لکيل آھن مون پڇيو.
”اسان کي خبر ناهي اسان نٿا پڙهي سگهون. هتان جا ماڻهو چون ٿا ته سڀ هنديءَ ۾ لکيل آهن.“ غلام محمدچيو.
”اهو ڪارو جبل ڪهڙو آهي؟ هتي ته چوڌار ڪارا جبل ٿا لڳن.“ مون چوڌاري جبلن ڏانهن نگاھه ڊوڙائي.
”شاهه حسڻ ۽ بٺي ٿَل ڪري سڏبو آهي ... پنهوارن جو ڳوٺ آهي.“
”اوستائين گاڏي ويندي؟“ مون جيپ ڏانهن اشارو ڪيو.
”رستو لڳو پيو آ اوستائين ... اڳي اسان اتان اُٺن تي ايندا ويندا آهيون“ غلام محمد ڪجهه سال اڳ تائين جي ڳالهه ڪئي.
”اڄوڪي تاريخ ۾ ڏيکاري سگهندؤ؟“ مون شوق ڏيکاريو.
”ايڏانهن ويندؤ ته وري هيڏانهن(گوزباني طرف) نه وڃي سگهندؤ !“ جواب مليو.
”انهن ڇِپن تي ڪا تصوير ناهي، ڪو پکي، ڪا مڇي، ڪا ٻيڙي؟“ ھاڻي انور به ھن دلچسپ اطلاع ڏانهن ڌيان ڏنو.
”نه نه، ايئن ناهي!“
”ماڻهو چون ٿا ته اهي لکتون هِنديءَ ۾ آهن جو چون ٿا ته اسان نٿا پڙهي سگهون!“ غلام محمد وري وضاحت ڪئي
”اهڙا چٽ گهڻا آهن؟ پنج، ست، ڏهه“ انور پڇا ڪئي.
”گهڻا گهڻا، گهڻا آهن، وڏيون ڇپون آهن، ڪي ته سڄيون ڇِپون چِٽيون پيون آهن!“
”زمين کان ڪيترو مٿي آهن ؟“ مون پڇيو.
”مٿي ناهن، اتي جو اتي، هيٺ آهن ۽ انهن تي اکر لکيا پيا آهن! ... اهي نشان بٺي ٿل کان اور تي جبل ۾ آهن .... جبل جي گس ۾ آهن. اتي ماڻهو ويندو ته پريان شاهه حسڻ ڏسبو... بٺي ٿل به ڏسجي ٿي. معنيٰ ان جي ڏکڻ پاسي.“
”شاهه حسڻ کان ڪهڙي پاسي وڃون؟“
”ڏکڻ پاسي!“
”اتي اسان ماڻهن کان ڇا ڪري پڇون؟“
”اهو ته پٿرن تي ڪي نشان يا چٽ هجن ته ڏيکاريو! جنهن جا ڏٺل هوندا، اهو ٻڌائيندو!“ غلامحمد چيو.
”نشان هڪ جاءِ تي آهن يا ٽڙيل پکڙيل آھن؟“
”ٻن ٽن جاين تي آهن سائين! ٻه ٽي ڇپون گس تي آھن ، انهن تي آھن.“ جواب مليو.
”اتي ڪو چشمو ، ڪا نئه آهي، ڪو پاڻي يا ڍوري؟“ مون ان اطلاع تي غلام محمد نوحاڻيءَ کان آخري سوال ڪيو.
”نه اهڙو ڪجهه ڪونهي. منڇر ڍنڍ آهي، جيڪا وري هيٺ آهي. منڇر ڍنڍ انهن نشانن کان ٻه ٽي ڪلوميٽر اتر طرف ٿيندي“ غلام محمد آخري ڏس ڏنو.
تفصيل ٻڌي انور چيو، ”واه !... اها ڳالهه ٻڌي دل خوش ٿي وئي!“