جافنا: امن ۽ دهشت جي آخري جنگ؟

جافنا: امن ۽ دهشت جي آخري جنگ؟

بي بي سي ۽ سي اين اين تان هڪ منظر سڄي دنيا ڏٺو ته ڪولمبو جي روڊ تي هڪ آپگهاتي گوريلي جي منڍي فٽ بال وانگر پئي هئي ۽ ان جي جسم جا ٽڪرا قيمو بڻجي روڊ ۽ وڻن ٿڦجي پيا هئا. اهو منظر جنهن به ڏٺو تنهن اوڪارا ڏنا، نڪ ۽ ڪن جي پاپڙين تي هٿ رکي توبهه! توبهه! ڪئي ۽ چور اکين سان ٽي وي اسڪرين ڏانهن نهاري باقي خبرون ڏسي پوريون ڪيون ته متان وري اهڙي ڪا ٻي خبر اچي!
جڏهن دهشت پنهنجي منطقي انجام کي پهچڻ لڳندي آهي تڏهن اهڙائي دهشتناڪ منظر ڏسڻ ۾ ايندا آهن. لنڪا تاملن جي ڪو نه هئي پر جڏهن هو ماڻهن مان ”چيتا“ بڻجي پيا ۽ سنهالي نسل کي سندن ڌرتيءَ تان ڌڪڻ لڳا تڏهن لنڪا جي رياستي قوتن مٿن اٿلي پئي. هاڻي نتيجو اهو نڪتو آهي ته تامل ٽائيگر پنهنجا گهٽ، گهيڙ، لڪ ۽ ڳڙهه ڇڏي چوطرف پکڙجڻ لڳا آهن ۽ پنهنجي بت سان بم ٻڌي ڦاڙين ٿا 7 سندن سر فٽ بال وانگر لنڪا جي روڊن تي ڊوڙن ٿا. هاڻي جانفا گهيرجي چڪو آهي ۽ گهنيئي زخمي چيتا پنهنجا ڳڙهه ڇڏي هيڏانهن هوڏانهن ٿي چڪا آهن. ٻيو ته ٺهيو تامل گوريلن جو اڳواڻ پرڀا ڪرڻ به ڪنهن اتر آفريڪي رياست ڏانهن ڪري چڪو آهي. في الحال ته ايئن چيو پيو وڃي ته دهشتگرديءَ جي سرپرستي ڪندڙ ڪنهن ملڪ کان هٿيار ۽ پئسا وٺڻ ويو آهي، پر ڪير ٿو ڄاڻي ته هو واپس به موٽي ٿو يا الطاف حسين وانگر ڪنهن ”لنڊن“ ۾ ويهي رهي ٿو.
هڪ سال اڳ سريلنڪا جي وزيراعظم ۽ صدر کين ڳالهين جي آڇ ڪئي، کين سهوليتون ڏنيون، تامل قبضي هيٺ آيل علائقن ۾ رهيل شهرين کي خوبصورت دنيا جون معاشي جهلڪيون ڏيکاريون ۽ امن فارمولا ڏنا پر تاملن جي الطاف حسين ڪجهه به نه مڃيو، وقت وڍي طاقت گڏ ڪئي ۽ وري دهشت جو جوالا مکي ڦاڙي ڇڏيو. ڪا به حڪومت ڪيتري حد تائين دهشت جي اجازت ڏيئي سگهي ٿي؟ نيٺ لنڪا جي فوج تامل قبضي هيٺ علائقن ۾ ڪاهي پئي ۽ جافنا کي گهيري ورتو آهي. ماڻهن ماڻهن کي ايئن مرندي ڏٺو جيئن ڪنهن جانور جانور کي نه ڏٺو هوندو. هي ته هڪ جنگ جا ابتدائي منظر آهن. في الحال تامل گوريلن کي عام معافيءَ جي آخري آڇ به ڏني وئي آهي، جيڪا يقينن ڪو نه قبولي ويندي.
ڪراچي جا ”تامل“ في الحال پنهنجي ”جافنا“ تي راڄ ڪري رهيا اهن ۽ عوام کي جنون جي اهڙي منزل تي پهچائڻ جي ڪوشش پيا ڪن جو اهي به رياست سان ايئن وڙهن جيئن بي بي سي ۽ سي اين اين تامل گوريلن جي ويڙهه ڏيکاري هئي. سريلنڪا جا تامل ڪراچيءَ جي تامل کان وڌيڪ طاقتور آهن ۽ سريلنڪا جي فوج پااڪستان جي فوج کان ڪمزدور آهي. جيڪڏهن ڪراچيءَ جا دهشتگرد سمجهن ٿا ته اهي ڪراچي ۾ جافنا کان وڌيڪ ڪامياب ويندا ته پوءِ مٿن ڪاوڙ بدران رحم اچي ٿو.
تامل گوريلن جو ڪمانڊر انچيف پرڀا ڪرڻ چوي ٿو، ”اسان ته پر امن آهيون، اسان دهشتگرديءَ ۾ يقين رکون ئي ڪو نه، جيڪي معصوم سنهالي ٻارن جي لاش توهان روڊن رستن ۽ گهرن ۾ ڏسو ٿا، اهي اصل ۾ لنڪائي فوج جا ظلم آهن! سرڪاري فوجن بيگناهه شهرين کي امري اسان جي کاتي ۾ وڌو آهي!“ هوڏانهن تامل ڪمانڊر انچيف جو موقف پڙهو ۽ هيڏانهن الطاف حسين جا بيان پڙهو، جيڪي هو روزانو لنڊن مان فيڪس ڪري ٿو. ٻنهي ۾ تر جيترو به ته فرق نه آهي!
دهشت جي ڪا به طاقت رياستي طاقت جي آڏو بيهي نٿي سگهي، اها ڳالهه هن دنيا کي اڌ صديءَ جي تجربي چڱيءَ طرح سيکاري ڇڏي آهي(اڪثريتي عوام جي عظيم ڪاوڙ کي دهشتگرديءَ سان گڏوچڙ نه ڪجي) عام تاثر آهي ته پاڪستان جي رياست جيڪڏهن چاهي ته ڪراچيءَ ۾ ٻن ڏينهن اندر اهڙو امن ٿي سگهي ٿو جهڙو 80 واري ڏهاڪي کان اڳ هو. مصيبت ماريل ماڻهو ته اهڙي سخت ڪارروائي جي وڪالت ڪرڻ لڳا آهن جو لکندي هٿ ڪنبي ٿو وڃي! انسناي هقن جو جهنڊو به ڪا شئي آهي ڀلي ته اهو دهشتگردن ۽ رياست وچ ۾ هلندڙ ٽڪراءَ ۾ ليڙون ليڙون ٿي ويو آهي!
انساني زندگين جو ڪو به نعم البدل ڪو نه آهي، ان ڪري دهشتگردن کي مارڻ لاءِ شهرن کي باهه ڏيئي نٿي سگهجي جو اتي خدا جي بيگناهه خلق به رهي ٿي، سڪا ساڙڻ لاءِ ساون کي خطري ۾ وجهي نٿو سگهجي! انهن سڀني ڳالهين جي بابود سڙڪن تي سرٻاٽن ۾ هلندڙ ان راءِ کي قطعي نظر انداز ڪري نٿو سگهجي ته جيڪڏهن رياست چاهي ته ڪراچيءَ مان دهشتگردي ٻن ڏينهن ۾ ختم ٿي سگهي ٿي! ڇا سچ پچ حڪومت تي دٻاءُ آهي ته اها قصو ايئن ئي هلڻ ڏي!؟