خواب ۽ خيال

ڪندس، مون ان کي گرو ورتو آهي.
28.04.23

•
منهنجو هَٽ ڪلاڪو آهي. تون ڪيتري دير تائين هِتي تون ڪيتريون وَٽيون پي سگهندين؟ نيٺ هليو ويندين. موکيءَ وٽ ڪا نِرتڪي ادا نه آهي. فقط چِڪايل انگوري شراب آهي. ڪلال اوڇي ذات آهي. مون وٽ ڏاهپ جو ڪو ڏس به نه آهي. هيءُ عشق جو زهر آهي جيڪو تنهنجي گُروءَ وٽ حرام آهي. معاف ڪجانءِ اوڇي ذات وارا اوڇيون ڳالهيون ڪندا آهن.
28.04.23
•
فقير! منهنجي ڳالهين کي نظم نه چئو، هي ديواني جون درد ڪٿائون آهن.
28.04.23
•
اي ڪامريڊ! جيڪڏهن تون ڀڳوان کي نٿو مڃين ته پنهنجي پٽ جو نالو رامچندر ڇو رکيئه؟ ڪَـوِي ڇو نه رکيئه؟ رامائڻ ڇپائڻ بدران داس ڪيپيٽال يا گرو نانڪ جون ٻاڻيون ڇو نه ڇپايئه؟
اي ڪامريڊ! جيڪڏهن تون الله کي نٿو مڃين ته پنهنجي پٽ جو نالو عبدالله ڇو رکيئه؟ ساوڻ، سرويچ يا مهراڻ ڇو نه رکيئه؟

•
جيڪڏهن تون پنهنجي چوڌاري موجود آتمائن سان پيار نه ڪري سگهين ته پوءِ توکي ڪنهن کان نفرت ڪرڻ جو حق به نه آهي. پيار عبادت آهي، ۽ احترام عبادت جي انتها.


•
جيڪڏهن تون ڪنهن ماڻهوءَ جو احترام نه ٿو ڪرين ته پوءِ گهٽ ۾ گهٽ ايترو ڪر ته گستاخ نه ٿيءُ، ان جي توهين نه ڪر.


•
سُورن منهنجي وجود ۾ ايئن واسو ڪيو آهي، جيئن مان چاهيان ٿو ته پرين واسو ڪري. سوچيان ٿو ته ڇا پرينءَ جو روپ رڳو راحت آهي؟ يا سور به پرينءَ جو روپ آهي. راحت ۾ ته هر ڪنهن کي خُمار ملي ٿو، ڳالهه تڏهن آهي، جڏهن تون سورن ۾ خُمارجي وڃين.
16.06.13





•
ڪنهن دوست امرتا پريتم جي حوالي سان لکيو، ”خوشيون خوبصورت جسمن لاءِ هونديون آهن ۽ ڏک خوبصورت روحن لاءِ !.“
منهنجو تجربو ابتڙ آهي. هن سماج ۾ خوبصورت جسم وڏا عذاب ڏسندا آهن. ماڻهو انهن جسمن کي لوئيندا آهن، وڏي بي حرمتي ڪندا آهن ۽ انهن جي چهري تي تيزاب اڇلائيندا آهن. سسئي، مارئي ۽ مومل سڀني ڏک ڌٺا. ۽ خوبصورت روح پنهنجي اندر ۾ فرحت ۽ ڏک ٻنهي حالتن ۾ خماريل هوندا آهن.


•
تون منهنجن خيالن کي ’سندر‘ ۽ ’پختا‘ ڇو ٿو چوين؟ شايد ڪنهن بي سبب مصلحت کان. مون کي خبر آهي ته خيال سندر ڪيئن ٿا ٿين؟ ڪي دوست انهن کي تلخ ڳالهيون چون ٿا. زندگي جيتري مِٺي آهي اوتري تلخ به.

•
سوچيان ٿو ته بندش پوندي
سوچڻ تي به بندش پوندي.
تو ڏانهن ڏسڻ تي به بندش پوندي.
لکڻ ته پري جي ڳالهه آهي
ديوار تي جو لکيل آهي
سو به پڙهڻ تي بندش پوند.ي.
شهر ۾ ته رهڻ ڏيندا ئي ڪون!
ويرانن ۾ به رهڻ تي بندش پوندي.
نه جيئڻ ڏيندا، نه مرڻ ڏيندا ...
نه جلاوطن ٿيڻ ڏيندا.
ڪا نازنين هجي يا سنڌ جي ٺوٺ ڌرتي
هر چُميءَ تي بندش پوندي.
يا ارحمان الرحيم
ڇا تنهنجي رحمت تي به بندش پوندي؟
16.6.13
•
ماڻهو ايتري نامناسب حد تائين گستاخ نقاد ٿي پيا آهن، جو ڪنهن موضوع جو روح سمجهڻ کان سواءِ ئي خيال کي رهڙيو زخمي ڪري ڇڏين ٿا. اها به هڪ قسم جي ‘دانشوراڻي دهشتگردي‘ آهي. مون کي احتجاج ۾ خاموش رهڻ گهرجي.
11.06.13
•
مرڪون موڪلائي وينديوبن آهن، لُڙڪ سڪي ويندا آهن. ڏک ۽ سک عارضي آهن ته پوءِ سدائين ڇا آهي؟ هڪ تنهنجي ياد، جيڪا ننڊ ۾ به گڏ هوندي ۽ قبر ۾ به!
19.06.13
•
اڌ رات جو جاڳي پيم
توسان ڳالهيون ڪيم
دل ئي دل ۾ کوڙ ساريون
ورجائي، آزيون ڪيم.
اڌ رات جو ڪاڏهون آذانون ٿيون اچن؟
گهڙي گهڙي
خواب، ڇرڪي ٿا ڇِڄن
اڌ رات جو جاڳي پيم
19.06.13

•
هو ڪيڏو نه چڱو روح آهي. توکي سجدو ڪري اٿي بيهي ٿو، ۽ وري سجدي ۾ هليو وڃي ٿو.
۽ مان!
سجدي ۾ وڃان ٿو ته وِسري وڃي ٿو ته سر به کڻڻو آهي ... ڇا سجدي ۾ وڃڻ کان پوءِ سر کڻبو آهي؟
19.06.13


•
ٿو نهاري هي پکي آڪاسَ ڏي!
ڇا ڏٺو ٿي جيئڙا، هن پارَ ڏي؟
اڳتي ڀلا ڪِڪرن کان ڇاههِ ڙي !؟
ڪهڙي آنڌ مانڌ ۾ ،
نڪتو هٿن مان ٿو وڃين؟
ڇو اڏاڻو ٿو وڃين ؟
ڪلسرا تون ڪالَ ڏي؟
19.06.13

•

چُپ انڪري ٿو رهان ته منهنجي ماٺ ۾ صحرائي طوفان دٻيو پيو آهي. جيڪڏهن تون منهنجين اکين ۾ ان طوفان جا جهڪڙ ڏسي نه ٿو سگهين ته پوءِ ان ۾ نه تنهنجو ڏوهه آهي، ۽ نه ڪنهن ٻئي جو ـ جيڪڏهن مون ڪجهه ڪڇيو ته طوفان ڇِڙي پوندو ۽ توهان سمجهي به ڪونه سگهندا ته هي اڻمندائتو طوفان ڇو آيو؟ تو لاءِ هي لفظ بي معنيٰ آهن، ته اگوريءَ کان پڇي ڏس!
19.06.13

•
جڏهن تحريڪ ناڪام ٿيندي آهي ۽ اڳواڻ مارجي ويندو آهي، تڏهن اڪثر جانثار ڦُورو ۽ لٽيرا ٿي پوندا آهن. ـــ پر هي ڇا ٿي ويو؟ اي شهيد تون ٻه جنم ڪُٺو آهين، تنهنجا جانثار ٽي پيڙهيون ايوانن ۾ ويٺا. پر هاڻي تنهنجا جانثار ته ٿلها متاارا بگهڙ ٿي پيا آهن.
(2 ـ جولاءِ، 2013)

•
تو کي ڳالهه نه وٺندي پر منهنجي ڳالهه تاريخ جي ڪتابن ۾ پڙهه! جڏهن جانثارن جو عشق نظريي کان وڌيڪ پنهنجي اڳواڻ سان هوندو آهي، تڏهن ناڪام انقلاب کان پوءِ اڪثر جانثار ڌاڙيل ٿي پوندا آهن، ۽ ظالمان ٿي پوندا آهن.

•
عوام جي ڪمٽمينٽ ته ڏس! قبر تي ووٽ جو ٺپو هڻي ٿا اچن. سڄي عمر پنهنجو جمهوري فرض پورو ڪري ڪري پوڙها ٿي ويا آهن. کين موٽ ۾ ڇا مليو آهي؟ ڇتن ڪتن جي لوڌ! هنن کي تنهنجي اوتار جو انتظار آهي ... پر مون کي خبر آهي ته هاڻي قيامت مان لنگهڻو آهي _ ۽ تنهنجو انتظار! مان وري به اُميد نه ٿو لاهيان.
(2ـ جولاءِ 2013)

•
فرعون جي گهر ۾ موسيٰ پلجندو آهي. اي چڱا مڙس! خبر اٿئي، هاڻي خرابي ڇو پيدا ٿي؟ تنهنجي گهر ۾ فرعون پيدا ٿيو.

•
اي ڪوي! هي ڪي سِٽون اڌ سِٽون نه اٿئي، انهن کي گرنٿ ڄاڻ، ۽ پنهنجي اندر ۾ پيهي پنهنجو پاڻ کي سڃاڻ.
(30ـ آگسٽ 2013)

•
اي سڀني جا سائين!
ڪنهن دُکيءَ جي صدا صدقي
ٻيڙا پار لائين.

•

تون چوين ٿو ته ماڻهو ۽ شيون وقت سان بدلجي ٿيون وڃن، پر يادو ن رهجي ٿيون وڃن. پر مان چوان ٿوته وقت سدائين ساڳيو آهي، ڪلهه به هو، اڄ به آهي ۽ سڀاڻي به ساڳيو هوندو. فقط تنهنجو منهنجو جسم نه هوندو.


•
ڀلي ڀنڀور ۾ هُـجِ! من ۾ پنهون هوندءِ ته ڀنڀور ۾ دل نه لڳندءِ. دل ڀنڀور ۾ اٽڪيل هوندءِ ته ڀنڀور کي ڇڏڻ مهل تڪليف ٿيندءِ! پنهونءِ سان جڙيل هوندين ته ڀنڀور کي پوئتي ڇڏڻ جو پتو ئي ڪونه پوندءِ!


•
منهنجا خواب خيال پريشان پکيئڙا نه آهن. اهي ڪنهن سان به جهيڙي ۾ نه آهن. تون به انهن سان نه جهيڙ! اهي ته اُڃ ۽ سُڃ کان اڳتي، گهڻو اڳتي ڪنهن تيرٿ ڏانهن اڏامي رهيا آهن، سِڌن جي منزل ڏانهن ... تون به اڏامڻ چاهين ته آکيرو ڇڏ! توکي پنهنجن پرن جي زور ت�