درگاهه مخدوم بلاول

درگاهه مخدوم بلاول



بلاولي طريقي موجب قبر تي مقبرو اڏڻ جي منع آهي، تنهن ڪري صدين تائين مخدوم بلاول جي آخري آرام گاهه تي شاندار مقبرو نه ٺهيو. پر هن ڀيري اسان ڏٺو ته مخدوم بلاول تي ملتاني نموني جو تمام وڏو مقبرو اڏجي رهيو آهي. ڪم اڃا هلندڙ آهي. درگاهه جي سنڀال ڪندڙ خادم حسين پيرزادي ٻڌايو ته هن مهل تائين پنج لک رپيا لڳي چڪا آهن، مقبرو ٺاهيندڙ جو ارادو آهي ته پنج لک رپيا ٻيا به خرچ ڪندو. جڏهن هيءُ مقبرو تيار ٿي مڪمل ٿيندو ته ڏسڻ وٽان هوندو.

مخدوم بلاول جي درگاهه وٽ چؤطرف هزارها قبرون آهن، جن جو اتو پتو ناهي ته ڪهڙي قبر ڪنهن جي آهي؟ ٻي اهم عمارت شاندار مسجد جي آهي، جنهن کي خادم حسين مخدوم بلاول سان منسوب درگاهه ڄاڻايو. مسجد جي مرمت ۽ آرائش جو ڪم مستري خدا بخش ملتانيءَ 1928ع ۾ پورو ڪيو هو ۽ تعلقي وارهه جي زميندار محبوب خان وڳڻ هڪ لک رپيا خرچ ڪري مسجد جوڙائي. بي شڪ مسجد ڏاڍي پيار سان ٺاهي وئي آهي.

درگاهه جي ورانڊي ۾ فقط هڪ سوالي ويٺو هو. چپ چاپ هڪ ننڍڙو پينگهو ويٺي لوڏيائين. خدا ڄاڻي ته دل ۾ ڇا هئس. ويجهو وڃي احوال ورتوسين، چيائين،

”جڏڙو بيمار آهيان ... هتي پينگهو ٿو لوڏيان ته منهنجي شفا ٿئي.“ هي همراهه اصل شهدادڪوٽ شهر جو ويٺل آهي. چيائين، ”اڌ رنگ جو عارضو ٿي پيو آهي ... هتي الله جي درٻار ۾ پينگهو ٿا لوڏيون ته معافي ملي ... يتيم ڇورو ٻار آهيان ... ٻه ننڍڙا ٻچا اٿم ... اهي به سهرو جهلي ويٺو اٿم ... پئسا پائي کاڌيون ويٺو آ ... تنهن کي هيءُ ٻيو سال آ ... “

”اهي جٺيون سهري ڪيون آهن؟“

”ها! هاڻي پنهنجو ڌڻي سائين ڪونهي ... پوءِ واٽ خدا جي ڪنهن حالت ڏٺي ... ڪنهن روپيو ڏنو، ڪنهن پنج ... گذر اهو آهي ... باقي سائينءَ جي درگاهه تي ويٺا ٻاڏايون ... اڌ رنگ کي ٻه سال ٿيا آهن، دوا دارون ڪرائي ڪرائي نيٺ سائينءَ (مخدوم بلاول) جو ڏس پيو، هاڻي هتي آيا آهيون.“

همراهه کي وڌيڪ کوٽيوسين ته اندر جا ڏک ظاهر ٿي پيا. سندس گهر واري به خير سان جيئري آهي، ٻه پٽ اٿس پر پاڻ ۾ ايتري قوت ناهيس جو سندس خرچ کڻي سگهي. زال جا مائٽپنهنجي ڌيءَ ۽ ڌيءَ جي اولاد جو ته کڻي خرچ کڻن پر هڪ بيڪار ۽ بيمار جون دوائون خرچ ڪيترو کڻن! ٿي سگهي ٿو ته همراهه بيماريءَ کان اڳ پاڻ ٽوٽي به ثابت ڪيو هجي! همراهه جي ڳالهين مان لڳي ٿو ته سهري، ناٺيءَ کي گهر مان ڪڍي ڇڏيو آهي ۽ ٻارن جي ذميواري پاڻ تي کنئي آهي. درگاهه تان هن سواليءَ کي لنگر پاڻي ملي ٿو، اڄ هتي اٺون ڏينهن اٿس.

سنڌي مهيني (چنڊ) جي هر پهرين خميس تي شام جو هتي وڏو اهتمام ٿيندو آهي. ڪو به بدعتي ڪم ڪو نه ٿئي. درگاهه، اوقاف کاتي جي سنڀال هيٺ ناهي. هتي چوڏهن سال اوقاف کاتي جو انتظام هو پر پوءِ جڏهن کاتي اهو محسوس ڪيو ته هتي آمدني گهٽ ۽ ملازمن جون پگهارون به نٿيون نڪرن، تڏهن 1982ع ۾ ڇڏي ويا. هاڻي درگاهه جي سنڀال مخدوم بلاول جا متولي پيرزادا ڪن ٿا. ڀرپاسي ۾ پنجابي، پنهور، ملڪاڻي ۽ پيرزادا ويٺا آهن.

”هيءَ قبر ڏسو ٿا ... اها ڪنهن پهتل هستيءَ جي آهي.“ خادم حسين پيرزادي درگاهه جي ڏکڻ اولهه ڪنڊ تي هڪ قبر ڏانهن اشارو ڪري چيو.

”ڪير آهي؟“

”اهو پتو ناهي ... جڏهن مخدوم صاحب جي قُبي جون چَريون کنيون پئي ويون ته اوڏيءَ مهل (ڪفن جو) ڪپڙو ظاهر ٿيو، گهڻي وقت جو لاش رکيل هو پر نه ڪپڙو ڳريو هو نه جسم کي ڪجهه ٿيو هو ... هتان جي پيش امام پاڻ هٿ لاهي ڏٺو ... ڪفن ائين هو ڄڻ نئون!“ خادم حسين جو مطلب هو ته اتي ڪو درويش پوريل آهي جنهن جو لاش الله جي حڪم سان محفوظ هو.

مخدوم صاحب جي ڀر ۾ مخدوم دانيال جي جدا درگاهه آهي. اسان کي مخدوم دانيال جي مزار تي هڪ ٽائپ ٿيل درخواست ڏسي حيرت ٿي. ڪو سوالي هڪ درخواست انگريزيءَ ۾ ٽائپ ڪرائي، مزار تي رکي ويو هو. اسان درخواست پڙهي. درخواست ۾ عرض ٿيل هو ته سوالي، ڪنهن ڪورٽ ۾ هلندڙ ڪيس مان ڇٽي وڃي.

متوليءَ چيو ، ”هن درگاهه تي اڪثر ڪري ماڻهو خط لکي ڇڏي ويندا آهن ته، مولا! هن ولي الله جي صدقي ۾ اسان جو فلاڻو ڪِي فلاڻو مسئلو حل ڪر!“

متولي اهي درخواستون اِتي ئي رهڻ ڏيندا آهن ۽ ڪجهه وقت کان پوءِ ڦاڙي ڦٽيون ڪندا آهن.