درگاهه آري پير:

درگاهه آري پير:
درگاهه آري پير تي مريد اچڻ شروع ٿي ويا هئا. درگاهه جي پراڻي اڏاوت (مقبرو) ڊاهي، نئون مقبرو ٿي ٺاهيائون. ”زماني آهر هلڻو آهي، ڏسو ته جيڏانهن ڪيڏانهن، سيوهڻ“ قلندر تي، بودلي تي، مخدوم بلاول تي هر طرف نوان مقبرا پيا ٺهن، اسان به ٺاهيون ٿا“ درگاهه تي ويٺل خدمتگار چيو. درگاهه ۽ مزارن جا فوٽو ڪڍي اسان هڪ پاسي ويهي رهياسين، جيسين گاديءَ تي ويٺل صاحب مريدن مان واندو ٿئي!
مون درگاهه جو جائزو ورتو، پراڻو اسٽرڪچر آر سي سي ڇت، ٽيئر گارڊرن ۽ گول ٿنڀن تي مشتمل هو. ڇت هيٺان (شايد) ٽي قبرون هيون، جن تي ساوا، ڳاڙها پڙ پيل هئا. وچ واري قبر آري پير جي هئي ۽ ٻنهي پاسن کان سندس فرزند رکيل هئا. وچين قبر جي سيرانديءَ کان چندي جي پيتي هئي. هن اڏاوت کي ٿنڀن سان چؤطرف ننڍڙو ڏيڍ ٻن فٽن جو ڪٽهڙو ڏ نو ويو هو ۽ سڄي اڏاوت کي تيز سائو رنگ آئل پينٽ ڪيو ويو هو.
ان مکيه اڏاوت آڏو پڌر هو جنهن تي متولي ۽ مريد ويٺا هئا. پڌر تي هڪ رسي ۾ ڏيڍ درجن ننڍا وڏا چڙا ٽنگيا ويا هئا. هر مريد پڌر تي پير رکڻ کان اڳ جتي لاهي چڙا ٿي چوريا. چڙن جو آواز ٻُسو گوڙيلو هو.
پڌرکان اوڀر طرف مسافرن مريدن جي رهائش جو بندوبست هو، مٽي گاري سان اوساريل هن مسافر خاني جون ڪافي ٿلهيون ديوارن شايد ڪچي سر جون هجن. در ۽ هوا جا گذر محرابي هئا. مسافر خاني ۾ مسافرن جي رهڻ لاءِ ٻه فٽ اوچا ٿلها ۽ انهن تي تڏا وڇايل هئا. گرم ماحول ۾ چڱي ٿڌڪار هئي.
مکيه مزار جي اڏاوت وارو نمونو جلد ئي بدلجي ويندو(ممڪن آهي ته هن مهل تائين هي منظر نامو ڪافي بدلجي ويو هجي). جيتوڻيڪ هن ماڳ کي به هڪ واهيءَ جو مستقل پاڻي ملي رهيو هو ۽ چڱڙي وڻڪار هئي، پر هي باغ ڪائيءَ جي ڀيٽ ۾ ڪافي ننڍو هو. مون جلد کان جلد هن بزرگ بابت معلومات جمع ڪرڻ چاهي ڇاڪاڻ ته پوئتي ڏلهه تائين ڪافي ڪم هو. ڪو به مريد ڪو تفصيل يا ڏند ڪٿا ٻڌائڻ لاءِ تيار نه هو. نيٺ هڪ خدمتگار مريدن جي ميڙ مان اٿيو ۽ اسان سان ٻه ٽي ڳالهيون ڪيائين. ”ٻئي ڄڻا (قلندر شهباز ۽ آري پير) گڏ آيا آهن. هي ٻئي ٻنهي پاسي (مزارون) سائين جي فرزندن جون آهن؟… به هتي آهن. هڪڙو جهانگارن جي ڀرسان بگا شير بادشاه منڇر ڍنڍ جو ۽ هڪڙو باجارن ۾ اٿس. وڏو پٽ بگا شير بادشاهه آهي، منڇر ڍنڍ جو مالڪ!... سائين جيلاني سيد آهي، عراق کان آيل آهي.
”سائين“ جو نالو ڇا آهي؟“ مون پڇيو
”آري سوار…. اهو نالو لکيل آهي ’آري پير شينهن سوار!، هي سائين ’آري پير‘ شهنشاهه (قلندر) تي هتان گل کڻي ويندو هو. سائينءَ کي شهنشاهه قلندر شينهن جي سواري ڏني هئي. سائين هتان گل کڻي ويندو هو ۽ واپس پوئين پير موٽندو هو ته قلندر طرف پٺي نه ٿئي.“
”آري پير جون ڪي ڪرامتون هجن ته اسان به ٻڌون!“
”اهو معجزي جو پاڻي آهي“ خدمتگار واهي ڏانهن اشارو ڪيو، ”اهو ڪافرن جي وقت جو آهي، ان کي اسان بُنجو چوندا آهيون ... اتي لڪُڻ سان ليڪو ڪڍيائين ... هلندو آيو ته پويان واهي لڳي آئي.“ اها واهي چئن ڪلوميٽرن جي فاصلي تي جبل جي پاڙ مان ڦُٽي ٿي.
”ٻي ڪرامت! ڏسو پيا. هتي مريدي خادمي لڳي پئي آهي، وڏو جهان آهي، ٻيو توهان ڏسندؤ ته هتي انب ڪو نه ٿو ٿئي. انب پِٽيل آهي، بلڪل نٿو ٿئي، ڪوهن تائين… اصل ڪائيءَ تائين انب ڪو نه ڏسندؤ…! وڌيڪ احوال توهان کي سائين مقبول شاهه ٻڌائيندو.“ هڪ مريد هن بزرگ جون روايتي ڪرامتون ٻڌايون ۽ باقي بار درگاهه سنڀاليندڙ لاءِ ڇڏي ڏنائين.“
”پير صاحب انب کي ڇا لاءِ پِٽيو؟“ اسان لاءِ اها ڳالهه هاڻي اهميت وٺي وئي ، ڇاڪاڻ ته هن کان اڳ اسان کي گاجي شاهه وٽ ٻڌايو ويو هو ته اتي به انب پِٽيل آهي. گاجي شاهه جي پِٽ سان انبن جا وڻ بدلجي کبڙ ٿي ويا هئا.
”اهو ائين آهي جو هتي لوڊاڻي قوم جا ماڻهو هئا، انهن وٽ ڏاچيون هيون. انهن ڀيل ڪئي، پوءِ فقير (آري پير) کي ڪو جلال آيو، ڪاوڙ ۾ پِٽي ڇڏيائين، توهان کي هتي هاڻي انب بلڪل نظر نه ايندو!“ خاص خادم لوڊاڻين جي ڏاچين جو ذڪر ته ڪيو پر ان واقعي ۾ انبن جو ڪهڙو ڏوهه هو جو انهن جي پاڙ پٽي وئي؟ مون کي جواب نه مليو.
”هي منهنجو والد آهي، وڌيڪ حال احوال ڀلي ان کان پڇو“ هڪ جهونڙو ويجهو آيو ته نوجوان بار لاهي کڻي ان تي رکيو. هن جهونڙي جو آواز سمجهه ۾ نه ايندڙ حد تائين جهيڻو هو. وڏي مشڪل سان ڪي ڳالهيون سمجهه ۾ آيون.
”پير آري مروند ولايت مان قلندر جي پٺيان عراق کان پهتا. لسٻيلي کان سون مياڻي ۽ پوءِ نورانيءَ کان ٿيندا ٿيندا هتي پهتا... اسان جا وڏا ان رستي ۾ هڪ هنڌ ويٺل آهن... مان ويندو آهيان... وڏو چڪر آهي جبل جو ... پوءِ سائين (آري پير) هتي پهتا... هي وڏو قديم قبرستان آهي. توهان اندر ڏسندؤ ته اندر وڏا وڻ ۽ قبرستان نظر ايندو. پوءِ سائين زمين تي هيئن هيئن (انگڙ ونگڙ) ليڪو ڪڍيو ... ته اها سائينءَ جي مٽيءَ آ جو پاڻي ڪاهي آيو ... پوءِ سائين صدر الدين شاهه لڪ وارو آيو، ان ڍڳي جي سواري ڪئي آهي.. اهي اتي (واهيءَ جي بُنجي تي) پهتا ... پنهنجي ڪرامت سان ڪونرو ڀري (واهيءَ کي ڪونري ۾ بند ڪري) روانا ٿيا ته واهي بند ٿي وئي. پوءِ سائين (آري پير) پهتو، ڏسي ته واهي بند پئي آهي، پڇيائين ته هي ڇا ٿيو؟ چيائون ته هڪ فقير پهتو هو، هتي لٿو ۽ واهيءَ کي ڪونري ۾ ڀري ايڏانهن لڪي ڏانهن روانو ٿيو.
پوءِ سائينءَ چيو مون سڃاتو آ... پويان ويو ڏسي ته سائين پيو وڃي ... اتي سائين پهتس جتي هاڻي شاهه جا ٽوڀا آهن (اهي اڳي ڪو نه هئا).... پهچي چيائين، سائين اسان جي واهي کڻي ٿو وڃين! پوءِ هن (پير شاهه صدر) چيو پير آري مون کي خبر هئي ته تون پنهنجي شئ ڪو نه ڇڏيندين، هاڻي تنهنجي واهي موٽايان ٿو پر هتي ٻه ڦڙا اسان جي نشاني رهندي ته جيئن چوڏهين ۽ پندرهين صديءَ جا ماڻهو مڃين ... پوءِ سائين پنهنجي واهي ورائي آيو. هاڻي قومون ۽ لڏا پاڻي پيا پيئن ته به ڪو نه ٿو کڻي. باقي اهي ڦڙا ايڏانهن اٿئي ’شاهه جا ٽوڀا‘ ٿا سڏجن. ايڏانهن لڪيءَ ڏانهن بيابان ڀٽن ۾ آهن. اها جاگير آهي (لڪيءَ جي اولهه اتر ۾ ڳاڙهي واريءَ کان) جنهن کان پڇندين، اهو ٻڌائيندءِ! پاڻي بيٺو آ.. مٺو آ!“ هي صاحب شاهه درگاهه جو متولي هو.
”اسان وٽ، اسان جي وڏن کان مالڪن وٽان اجازت ڏنل آ ته ڇتي ڪُتي جي چڪ وارن جو علاج ڪيون ... اسان انهن (مريضن) کي ٿُڪ ۽ بجا هڻندا آهيون.. پنج تن پاڪ جي حڪم سان الله ۽ الله جي رسول جي حڪم سان ٺيڪ ٿي ويندو ... ڀلي ڪيڏو به ڦٽ هجيس، اسين ٿُڪ ۽ ٻه بُجا هڻنداسون ته ٺيڪ ٿي ويندو آهي ... مذاق نه سمجهو ... آئون ڪرامت ٿو ٻڌايان ... ڇتي ڪتي جون ڀلي ڪو پنجاهه سُيون هڻائي علاج ڪرائي (ڀلي پيو ڪرائي) ان سان اسان جو واسطو نه آهي ... اسان رڳو ٿوري ڪِري ڪرائينداسين، زخم جيترو (وڌيڪ) هوندو اوتري ڪِري! گهڻو کاڌو هوندو ته گهڻي