دين جو اعليٰ مقصد

دين جو اعليٰ مقصد

هن ننڍڙي ڪتاب ۾ تعليمات اسلام جو ذڪر ڏيئي نٿو سگهجي. مگر هڪڙي ڳالهه آهي جنهن بابت ٻه ٽي لفظ لکڻ جي ضرورت ڀانئجي ٿي. ڪي ماڻهو اسلام تي هڪڙو وڏو اعتراض آڻيندا آهن، هو چوندا آهن ته اسلام ۾ اها اعليٰ تعليم آهي ئي ڪانه جنهن سان الله تعاليٰ جو ميلاپ حاصل ٿو ڪجي. جتي ڪٿي ملن ۽ مولوين تي ٺٺوليون پيون هلن. باقي اهي ماڻهو جيڪي ڪفني پائي ڌوڙ لڱن کي مکي مڪانن يا جهنگن ۾ ٿا ويهن، تماڪ، چرس، ڀنگ ۽ شراب کي لڳي مست مست پيا ڪن سي اڄ فقير ۽ ولي ٿا سڏجن. اسلام موجب علم کان سواءِ ولايت ملي نٿي سگهي. رهبانيت يعني گهر ٻار ترڪ ڪرڻ ۽ جان کي عذاب ڏيڻ جي موڪل به اسلام نٿو ڏئي. اسلام جي تعليم اهڙي ڪامل آهي جا گهر ٻار ڇڏائڻ کان سواءِ الله تعاليٰ جو ميلاپ حاصل ڪرائي ٿي. سڀ ڪوئي انسان گهر ٻار ڇڏي ڏئي ته دنيا ڪيئن هلي سگهي. اسان جون چار حالتون آهن، بدني، دماغي، اخلاقي ۽ روحاني. اسلام چئني حالتن کي ڪماليت وٺائڻ لاءِ ڪامل هدايتون ڏنيون آهن. اهي چار ئي حالتون هڪ ٻئي سان اهڙو تعلق رکن ٿيون جو هڪ ۾ نقص هئڻ ڪري ٻين کي به نقصان رسي ويندو. تندرستي چڱي نه هوندي ته نڪي دماغ ڪم ڪندو نڪي دل ڪاڏي ورندي. جيڪي ماڻهو علم ڌاران ۽ اخلاقن سڌارڻ کان سواءِ دنيا ڇڏي ذڪر ٿا ڪمائين، ۽ الله تعاليٰ جي عشق جو دم ٿا هڻن سي درحقيقت جوڳي آهن، ۽ هو اهو جوڳ ٿا ڪمائين جنهن کي آمريڪا جا ماڻهو مسميريزم ٿا ڪوٺين. اهي پنهنجو دم پچائي خيال کي هڪ هنڌ رکي ڪي طاقتون پاڻ ۾ پيدا ڪن ٿا جنهنڪري پاڻ کي ولي ٿا سمجهن. درحقيقت هو ڌوڪي ۾ اچي گمراهه ٿيا آهن.

اسلام جي تعليم آهي ته علم ضرور سکجي. خصوصن قرآن شريف ۽ حديثون سکي انهن تي عمل ڪرڻ گهرجي. ان کان سواءِ گهڙي کن اڪيلائي ۾ويهي فطرت تي ويچار ڪرڻ گهرجي ته ان مان اسان کي الله تعاليٰ جي اپار قدرت ۽ رحمت جي خبر پوندي. انهيءَ خبر پوڻ ڪري اسان ۾ الله تعاليٰ واسطي سچي محبت پيدا ٿيندي ۽ اسان هر طرح هن جي مرضي ۽ قاعدن تي هلي سندس راضپو حاصل ڪنداسين. رفته رفته محبت وڌيڪ ٿيندي ويندي ايتري قدر جو الله تعاليٰ کان سواءِ ٻي ڪنهن شيءِ ڏانهن دل ڪين ورندي تان جو الله تعاليٰ سان هڪ ٿي وڃبو. هن ننڍڙي مضمون ۾ سڄو بيان ڏئي نه ٿو سگهجي. فقط هيترو ڏيکارڻو آهي ته درحقيقت سچي صوفياني تعليم اسلام ئي ڏني آهي. انهي ڳالهه ثابت ڪرڻ لاءِ فقط هي ئي حديثون ڪافي آهن.

1 - الله تعاليٰ ٿو فرمائي ته جو شخص منهنجو پيار حاصل ٿو ڪري تنهن جو مان ڪن آهيان جنهن سان هو ٻڌي ٿو، هن جو نور آهيان جنهن سان هو ڏسي ٿو، هن جو هٿ آهيان جنهن سان هو (ڪا شي) جهلي ٿو ۽ هن جا پير آهيان جنهن سان هو هلي ٿو.

2 - الله تعاليٰ ٿو فرمائي ته اي انسان! فقط منهنجي قانونن جي پيروي ڪر ته تون مون جهڙو ٿي پوندين، پوءِ جي چوندين ته ”ٿي“ ته ائين ٿي پوندو.