رت ۽ ماس بچيو هجي ته ڀلي ٻيهر ڪهو!

28 نومبر 1995ع
رت ۽ ماس بچيو هجي ته ڀلي ٻيهر ڪهو!

محترمه چيو ته ”هٿياربند فوج کي پوريءَ طرح تيار رکڻ لاءِ هر قسم جي قرباني ڏيندي!“ ان سان گڏ اها خبر آئي آهي ته سرڪاري ملازمن جي پگهارن تي ڊفينس ٽيڪس عائد ڪرڻ جي تجويز ڏني وئي آهي، جنهن ۾ گريڊ هڪ کان پندرهين تائين جي ملازمن جي پگهارن مان پنجاهه رپيا ۽ ان کان مٿي گريڊ جي ملازمن جي پگهارن مان هڪ سئو رپيا ڪٽوتي ڪئي ويندي. ٻيو ته ٺهيو رٽائر ٿيل ملازمن جي پينشن مان ست سيڪڙو ڪٽوتي جلد شروع ٿيندي. هوڏانهن ريلوي کاتي پاران ڊفينس ٽيڪس طور ڪٽوتي واري تجويز تي عمل شروع ٿيڻ جي خبر به آهي. عوام کان ڀلا ٻي ڪهڙي قرباني ورتي ويندي؟
جڏهن جڏهن به لفظ ”قرباني“ استعمال ٿيندو آهي، مسلمانن جي ذهنن تي حضرت ابراهيم کي خواب ۾ آيل ياد ايندي آهي. سڀ کان پياري شئي جي قرباني جيڪا نيٺ ٻڪر جي ڳچيءَ تي ڪاتي ۽ رت جي ڦوهاري جو منظر ذهن جي پڙدي تي ڇڏي ٿي. پاڪستان جي ماڻهن کان ”قرباني“ جي تقاضا ان ڇري ڦيرڻ کان گهٽ ڳالهه نه آهي. خبر ناهي ته پاڪستان جي ماڻهن کان گهڻا ڀيرا قرباني ورتي وئي ۽ گهڻا ڀيرا ڇري ڦيري وئي پر الائي ته ڇو ڪا به قرباني قبول نٿي پوي!
وزيراعظم چوي ٿي ”ملڪي سلامتي اسان جي سڀ کان پهرين ترجيح آهي.“ ملڪي سلامتيءَ کي يقيني ڪرڻ لاءِ بظاهر طاقتور فوج ۽ هٿيار گهرجن ۽ ان لاءِ پئسا! پئسو، جنهن کي هر ڪو هٿ جي مير چوندو آهي پر پوڄيندو ايئن آهي جيئن ڀڳت ڀڳوان کي. پاڪستاني سڪي جي عالمي مارڪيٽ ۾ لٿل لاک ۽ عزت کانپوءِ نون هٿيارن جي خريداري جو سوچي حڪومت کي ڏڪڻي وٺي ٿي وڃي. ڳالهه به اهڙي آهي، ٽينڪون، جهاز ۽ آبدوزن ڪي سئو ڏيڍ رپين ۾ ته ڪو نه ٿيون ملن! وزيراعظم چوي ٿي، ”دفاعي بجيٽ ۾ اضافو ڪرڻ جو هي وقت نه آهي ڇاڪاڻ ته هر سال دفاعي بجيٽ ۾ اضافو ٿيندو آهي ان جو دارومدار دفاعي ماحول ۽ ضرورتن تي آهي... البت ڪشمير جي اڻنبريل مسئلي جي ڪري دفاعي ماحول اطمينان بخش نه آهي، جنگبندي لائين تي ڇڪتاڻ موجود آهي... ان هوندي به اسين هٿياربند فوجن جو پورو خيال رکندا آهيون ۽ اڳتي به رکيو ويندو.“
وزيراعظم جيڪي ڪجهه ڳالهايو ان ۾ استعمال ڪيل سڀ کان اهم لفظ ”البت“ آهي. هن سڀ مجبوريون ۽ قاعدا ٻڌائڻ کانپوءِ جڏهن لفظ ”البت“ استعمال ڪيو تڏهن فوج لاءِ نئين خرچ لاءِ ”هر دم تيار“ رهڻ جي ڳالهه ڪئي. پوءِ ڀلي ته پگهارن تي دفاع ٽيڪس لڳي، پوءِ ڀلي ته هر ساهه کڻڻ ۽ مانيءَ جو گرهه کائڻ تي به دفاع ٽيڪس هڻڻو پوي. سڀني انساني ڏکن کي لتاڙڻ لاءِ فقط هڪ دليل ڪافي آهي ته ”لائين آف ڪنٽرول تي ڇڪتاڻ وڌي وئي آهي.“
چيف آف آرمي اسٽاف جنرل عبدالوحيد، جنهن پاڻ کي سٺو جنرل ثابت ڪيو آهي، چوي ٿو ”اسان کي جيڪو ڪجهه ڏنو ويو آهي اهو ناڻي واڌ سان متاثر ٿيو آهي پر اسان انهن ڏکيائين کي اداري اندر قدمن سان قابو ڪري وٺنداسين. اسان کي يقين آهي ته جنهن به مهل اسان کي ڪنهن به شئي جي ضرورت پوندي، ان کان انڪار نه ڪيو ويندو.“
محترمه چيو ”البت...“ جنرل صاحب چيو ” جنهن به مهل ضرورت پوندي انڪار نه ڪيو ويندو.“ هائو! محترمه عوام پاران قربانيءَ جي ڳالهه به ڪئي. جنرل صاحب به هڪ ٻي ڳالهه ڪئي هئي، ”اسان کي الخالد ٽينڪ جي تياريءَ ۾ ڪم تيز ڪرڻ گهرجي، اهڙو سامان خريد ڪرڻ گهرجي جيڪو گهٽ ۾ گهٽ 20 سالن لاءِ ڪارگر هجي!“
فوجي ماڻهو ٽينڪ کي ضرورت جي نگاهه سان ڏسندا آهن، پنجاب جا ماڻهو ٽينڪن ڏانهن فخر سان ڏسندا آهن، ڪراچيءَ جا ماڻهو ”اميد“ سان ڏسندا آهن پر باقي سنڌ ۽ بلوچستان جا ماڻهو انهن کان ڀئو کائيندا آهن. ايئن ڇو آهي؟ اها ڳالهه رياست به سمجهي ٿي، حڪومت به، فوج به، سياستدان به ۽ عوام به. پر هڪ ڳالهه طئه آهي ته جڏهن فوج الخالد ٽينڪ جي فرمائش ڪري ورتي آهي ته پوءِ ان فرمائش کي هاڻي دنيا جي ڪا به طاقت رد نٿي ڪري سگهي. اها ٺهندي، ضرور ٺهندي ۽ عوام جي قربانيءَ سان ٺهندي... ۽ ڇاڪاڻ ته سڀ کان پياري شئي قربان ڪرڻ گهرجي تنهنڪري اها قرباني عوام جي ئي ٿيڻي آهي ڀلا ان کان وڌيڪ پياري شئي حڪومت ۽ فوج وٽ ٻي ڪهڙي ٿي سگهي ٿي!؟
حڪومت کي ڪير ٿو جهلي سگهي ته اها عوام کان قرباني نه وٺي؟ ڇا عوام به اهڙو عير محب وطن آهي جو ”وطن عزيز“ کي بچائڻ لاءِ سسي نه ڏيندو، پيٽ تي پٿر نه ٻڌندو ۽ پنهنجا ٻچا بک مرڻ لاءِ گهٽين ۾ نه ڇڏيندو؟ عوام اڄ تائين ايئن ئي ته ڪيو آهي پر هاڻي جڏهن وزيراعظم وري ”قربانيءَ“ لاءِ ٻيجل واري صدا هنئي آهي ته هر ماڻهو اهو سوچڻ تي مجبور آهي ته راءِ ڏياچ هڪ ڀيرو سر لاهي ڏنو ۽ ڳالهه ختم ٿي وئي پر هاڻي روز روز سر ڪٿان آڻبو؟ عوام ته بي وس اٺ وانگر ويهي رهيو آهي. حڪومت کي فوج کي ان جي چم ۾ ڪو رت ڦڙو ۽ ماس ذرو نظر اچي ٿو ۽ ڀلي ڪاتي ڦيري!