رياست جهنگل جي آکاڻي

رياست جهنگل جي آکاڻي
”دنيا جو سڀ کان خطرناڪ ڪم ڪھڙو آهي؟“ عقل ۽ دانش جي ڪُراڙي استاد چٻري اکين تان عينڪ کڻي شاگردن کان پڇيو.
”لوسڻ مٿان پاڻي پيئڻ.“ ٻڪر چيو.
” گپ ۾ هلڻ.“ اٺ جواب ڏنو.
”بار کڻي ڊوڙڻ.“ گڏهه چيو.
” ماڻهوءَ جي ويجهو رهڻ.“ ڏاند پنهنجو تجربو بيان ڪيو. چٻري سڀني کي ڪن کان جهلي بينچ تي بيهاري ڇڏيو.
”ٻڌو نادانو! دنيا جو سڀ کان خطرناڪ ڪم سوچڻ آهي! جيڪو توهان نٿا ڪيو!“ چٻري دوڏا ڦوٽاري سڀني کي چيو.
”مون کي سڀ کان گهڻا ڪتاب ياد آهن. مون سڀ ڪجهه پڙهي ڇڏيو آهي!“ طوطي اکيون ڦيرائي چيو.
”ته پوءِ ٻڌاءِ ته سوچڻ ڇو خطرناڪ آهي؟“ چٻري طوطي کان پڇيو.
”اهو ڪنهن به ڪتاب ۾ لکيل ناهي، ان ڪري مون کي خبر ناهي!“ طوطي ٽين ٽين ڪئي ۽ ڪنڌ ورائي سڀني کان شاباش وٺڻ لاءِ اکيون ٽمڪايون. استاد سندس ٽين ٽين بند ڪرائڻ لاءِ کيس مٿي ۾ ٺونگو هنيو. طوطي جو مٿو ڦاٽي پيو ۽ ان مان ڪتابن جي لائبرري ڪري پئي.
”هيڏا ڪتاب!“ ڀولو ڪيڪڙاٽ ڪري وڻ تان لٿو ۽ ٽپ ڏيئي ٻئي وڻ تي چڙهي ويو. لومڙ ڪرڙي اک سان ماحول جو جائزو ورتو ۽ چٻري ڏانهن ڏٺو.
”تون جانورن جي دنيا ۾ ڪھڙو ڏڦيڙ ٿو وجهڻ چاهين؟ مان بادشاهه سلامت کي سڀ ڪجهه ٻڌائيندس.“
”ڇا تون اهو ٻڌائيندين ته سندس رعيت ۾ اڃا شعور ڪو نه آيو آهي؟“ چٻري لومڙ جي اکين ۾ گهور وڌي.
”نه ... مان کيس ٻڌائيندس ته پوڙهو چٻرو ازلي سرشتي کي ڦٽائڻ لاءِ ڀاشڻ ڏيندو ٿو وتي.. ... تون شاهه دشمن آهين.“ جناب وزيراعظم لومڙ خان، ريشمي ٻهاري جھڙي پڇ کي ٻه ٽي ڀيرا ڇنڊڪا ڏيئي چيو.
”پر جناب اسان کي ته استاد جي ڪا به ڳالهه سمجهه ۾ ئي نٿي اچي! توهان ڪھڙي سرشتي ۾ ڏڦيڙ جي ڳالهه ٿا ڪيو؟“ ڀولي وڻ تان لهي جناب وزيراعظم کان اکيون مچڪائي وڏي ادب سان سوال ڪيو.
”ماٺ ڪر ڀوڪ! شڪر ڪر جو توکي ڪجهه به سمجهه ۾ نٿو اچي. جنهن ڏينهن سمجهڻ لڳندين، بگهڙ ڇڏيندومانءِ!“ لومڙ ڏند ڪرٽيا ۽ ڀولو خوف کان ڪنبڻي کائي وڻ تي چڙهي ويو.
”زماني کان مونتي جانورن ۾ علم پکيڙڻ جي ذميواري رکيل آهي ... تون ان ۾ رڪاوٽ نه ٿو وجهي سگهين!“ چٻري زور زور سان پر ڦڙڪايا ۽ لومڙ کي سندس اختيارن جي حد زور زور سان ٻڌائي ته جيئن سڀني کي خبر پوي. چٻري اکيون ٽمڪائي لومڙ ڏانهن ڏٺو جيڪو خار ۾ ناسون ڦوٽاري اٿي هليو هو.
وزيراعظم لومڙ ويندي ويندي مڙي ڏٺو ۽ ڳاڙهيون اکيون ڏيکاري چيو، ”توکي شعور پکيڙڻ ۽ جانورن کي ورغلائڻ جي سزا ملندي. توکي هڪدم معطل ڪجي ٿو!“
وزيراعظم پٺي ڏني ته سڀ چٻري جي چوڌاري مِڙي ويا، ” تنهنجي نوڪري ختم ٿي وئي استاد!“ ڀولي اداسي ۾ اچي پڇيو.
”نه منهنجي ذميواري وڌي وئي آهي!“ چٻري چيو، ”مان توهان کي هڪ خاص ڳالهه ٻڌائڻ چاهيان ٿو، منهنجي ڳالهه غور سان ٻڌو!“
”نه مان تنهنجي ڳالهه نه ٻڌندس!“ گدڙ جي دل زور سان پئي ڌڙڪي.
”ڇو نه ٻڌندين؟“ چٻري اکيون ٽمڪايون.
”ان ڪري ته وزيراعظم توکي نوڪريءَ مان لاهي ڇڏيو آهي. اجهو ئي هو توتي بگهڙن جي چڙهائي ڪرائيندو ... مان نه ترسندس، مون کي ڊپ ٿو لڳي!“
”پر مان جيڪا ڳالهه ٻڌائڻ چاهيان ٿو سا توهان جي ڀلي جي آهي!“ چٻري عينڪ اکين تي رکي گدڙ ڏانهن نهاريو.
”نه مان اصل نه ٻڌندس!“ گدڙ ڪنن ۾ آڱريون وجهي، ڊوڙ پائي ڀڄي ويو.
”جي توهان به گدڙ وانگر ڀڄي ويندؤ ته لومڙ ۽ بگهڙن جي گهيري کي ڪڏهن به ٽوڙي نه سگهندو!“ استاد چٻري جهنگل جي جانورن ۽ پکيئڙن کي چيو.
”ٻڌو! جڏهن جڏهن به جهنگ واسين کي سوچڻ جي دعوت ملي آهي، تڏهن لومڙ، بگهڙ بڇيا آهن. پر ان کان اڳ جو بگهڙ هتي اچن، توهان منهنجي ڳالهه غور سان ٻڌو ته توهان جي نجات سوچڻ ۾ آهي. انڪري سوچڻ شروع ڪيو ... چڱيءَ طرح سوچيو! توهان سمجهيو ته مون ڇا چيو؟ چٻري پراڻي بڙ جي ٽاريءَ تان ويٺي ويٺي چئني پاسي ڪنڌ موڙي سڀني کي ڏٺو.
”نه استاد اسان کي خبر نٿي پوي ته ڪيئن سوچبو آهي! ڇا اکيون پوري ويهبو آهي، پر ايئن ته ننڊ ڪبي آهي؟“ ڀولي سامهونءَ واري وڻ جي ٽاريءَ تان مٿو کنهندي پڇيو.
”شاباس!“ چٻري خوشي ظاهر ڪئي، ”اهو سوال سوچ ڏانهن پھرين وک آهي.“
”استاد اسان کي سڀئي ڳالهيون سمجهايو. اسان کي سمجهايو ته سوچبو ڪيئن آهي، ڇا سوچبو آهي ۽ جناب وزيراعظم جن سوچڻ تي ناراض ڇو ٿا ٿين؟“ ڀولي مٿي کي زور زور سان کنهيو.
استاد، چٻري جي چھري تي مرڪ پکڙجي وئي.
”ڇو استاد ڇو ٿو کلين؟“ ڀولي بڙ جي لڙڪندڙ ٽاريءَ ۾ هٿ وجهي ٽارزن وانگر ٽپو ڏنو ۽ چٻري جي ڀر ۾ اچي لٿو.
”کلان ان ڪري ٿو ته اڄ کان هزارين سان اڳ شري هنومان کي سياڻن جيڪا ڳالهه ٻڌائي هئي، سا اڄ آئون توکي پيو ٻڌايان ... ۽ سوچڻ ڇا ٿيندو آهي؟ سوچڻ زندهه رهڻ جو فن هوندو آهي. سوچبو ڪيئن آهي؟ پاڻ کان يا ٻين کان سوال ڪبا آهن ۽ ان مان نتيجا ڪڍبا آهن ... سوچبو اهو آهي ته جيڪي ٿئي پيو سو ڇو پيو ٿئي؟ ڇا نٿو ٿئي جيڪو ٿيڻ کپي؟ ۽ اهو ڪيئن ٿئي؟“ عقل ۽ دانش جي ڪراڙي استاد چٻري وڏي اثرائتي انداز ۾ هڪ هڪ سوال جو جواب ڏيڻ کانپوءِ سڀني ڏانهن ڏٺو. گڏهه وڏي اوٻاسي ڏيئي وات بند ڪيو هو. ڏاند پنهنجون بند ٿيندڙ اکيون زوريءَ پَٽيل رکڻ جي ڪوشش پئي ڪئي. ٻڪر اوڳاريو پئي.
”ڇا توهان منهنجي ڳالهه ٻڌي؟“ چٻري سڀني کي ڳڻتيءَ مان ڏٺو.
”مان ٻڌان پيو!“ ڀولڙي جواب ڏنو. هو کاڏيءَ هيٺان هٿ رکي ٻڌي رهيو هو، ” جناب وزيراعظم کي سوچڻ کان چڙ ڇو ٿي ٿئي؟“ ڀولي وري پڇيو.
”انڪري ته سندس ڪوڙ جو ڀانڊو ڍونڍ جي پيٽ وانگر ڦاٽي پوندو!“ چٻري سمجهايو.
”ڇا هن اسان سان ڪو وڏو ڪوڙ ڳالهايو آهي استاد؟“ ڀولي پڇيو.
” هائو! ڇا توکي ڪو احساس ڪونهي؟“ ڏاهي چٻري کانئس پڇيو.
”سمجهاءِ! مون کي سمجهاءِ استاد!“ ڀولي منٿ ڪئي ۽ وڻ جي ڏار تي زور زور سان ٽپا ڏنا.
”جيڪڏهن مان چوان ته توهان شينهن، لومڙ ۽ بگهڙن کان وڌيڪ طاقتور آهيو ته يقين ڪندو؟“ استاد چٻري چئني پاسي اکيون ڦيرائي ڏٺو.
”مون کي خطرو پيو محسوس ٿئي!“ سھي پوين پيرن تي بيهي وڏا ڪن چئني پاسي ڦيرايا.
”ڪھڙو خطرو؟“ ڀولو ٽپ ڏيئي اڃا مٿئين ڏار تي چڙهي ويو.
”خبر ناهي، پر ڪجهه آهي ضرور!“ سھي ڪن ڦيرايا ۽ هوا ۾ ناسون هنيون.
” مون ڏانهن ڏسو ۽ منهنجي سوال جو جواب ڏيو!“ چٻري وري ڳڻتي سان ٻنهي ڏانهن ڏٺو.
”نه استاد اصل يقين نه ڪنداسون!“ ڀولي انهن طرفن ڏانهن ڏٺو جيڏانهن سھي جا ڪن پئي ويا.
”جيسين توهان ڀؤ ۾ هوندو! توهان جي سوچ مفلوج رهندي. ڊڄڻ ڇڏي ڏيو ... ذهنن کي آزاد ڪريو ۽ سوچڻ شروع ڪيو!“ چٻرو نئين صورتحال سبب ٿورو پريشان پئي لڳو. هن ڪنڌ هيٺ ڪري ٽاريءَ جي هڪ ڇيڙي کان ٻئي ڇيڙي تائين پنڌ ڪيو.
”ڇا توهان ٻڌڻ چاهيو ٿا ته وزيراعظم توهان جي سوچڻ تي ڇو ٿو ناراض ٿئي؟“ عقل ۽ دانش جي استاد چٻري سمجهائڻ جي هڪ ٻي ڪوشش ڪئي.
”هائو!