سيوهڻ جون ڪافيون

سيوهڻ جون ڪافيون
شهر ۾ جنهن کان پڇندؤ سو ٻڌائيندو ته هتي چوڏهن ڪافيون آهن پر حقيقت اها آهي ته ھڪ ھڪ ڪري ڳڻڻ سان انهن جو تعداد وڌي وڃي ٿو. سيوهڻ ۾ بنيادي ڪافيون هن ريت آهن:
1- اولادي مير بابا شاهه صلاح الدين لڪياري ساداتن جو اڳواڻ هو. جيڪو شاهه صدرالدين لڪياري جي حڪم تي لال شهباز سان لڪيءَ کان گڏجي سيوهڻ آيو هو. هي صاحب قلندر جي وفات کانپوءِ ڏاڏي ابراهيم جتي ستي جو طالب ٿيو هو. جنهن لاءِ سمجهيو وڃي ٿو ته اها سڀ کان بهتر ڪافي آهي ۽ هتي رهائش جو فقرائي نمونو هلندڙ آهي.اها سني مسجد لڳ اوڀر ۾ آهي.
2- امير حيدر بگاشير
3- ڪربلا مُعليٰ، سيد ثابت علي شاهه
4- ڏاڏ ابراهيم جَتي (درگاهه جي اتر پاسي)
5- جُمن جَتي ستي (اڙل جي ڪپ تي)
6- نهال شاهه نوري
7- بودلو سڪندر بهار قلعي جي مکيه دروازي وٽ لال شهباز قلندر جي مزار جي اتر اولهه ۾ قلعي جي ويجهو آهي..
8- ڪچهري ڪافي/ (سيد علي ڏني شاهه واري). هتي قلندر شهباز ڪچهري ڪندو هو. قلندر جي رهائش به اتي هئي. سندس 72 لنگ به هتي دفن ٿيل آهن. ان ڪافيءَ جون ٻه شاخون آهن (1) ڪافي سخي پاڻ سلطان جنهن ۾ سيد عبدالرزاق جيلاني مدفون آهي. ان جا ٻه پٽ به سيوهڻ ۾ دفن آهن. جن کي پير پوٽا چون ٿا. روايت آهي ته اهي پيران پير جي اولاد آهن. ٻي شاخ دودو مرد حقاني آهي.
9- دودو مرد حقاني ڪافي. هي ڪافي دادو روڊ لڳ آهي.
10- گلاب شاهه نوري (درگاهه جي آمهون سامهون)
11- ڇٽو امراڻي
12- چهل ابدال ڪافي. هتي مدفون بزرگ جو نالو عبدالله شاهه ابدال آهي. چون ٿا ته هي صاحب قلندر شهباز سان گڏ آيو هو. هي ڪافي درگاهه جي ڏکڻ ۾ آهي. هتي لال شهباز جي دونهين آهي، تنهنڪري دونهينءَ واري ڪافي به سڏجي ٿي.
13- سيد ڀورو بادل شير بخاري ڪافي (گجگاهه وٽ ) درگاهه جي اوڀر ۾ آهي). هي ڏاڏي ابراهيم جتي ستي جو طالب هو.
مٿين ڪافين کانسواءِ سخي پاڻ سلطان، سخي سرور جي ڪافي (نادر شاهه واري پٺاڻ جي ڪافي) امام علي شاهه، شاهه نصير صوفي، شاهه جهانيان ۽ لال داس (لال ڪنوار واري ڪٽنب مان فقير) جا آستانا به ڪافيون سمجهيا وڃن ٿا. انهن مان اڪثر ڪافين جي صاحبن جون دلچسپ ڪهاڻيون ۽ قصا آهن.
تاج صحرائي ڪافين بابت لکي ٿو ته ”اهي اصل ۾ ديوداسين جون ڪوٺڙيون هيون ۽ جتي قلندر جي مزار آهي اتي راجا ڀرتريءَ (ڀرت هري) جي مڙهي هئي.“