سڀ بيگناهه شهيد منهنجا ڀائر آهن!

25 نومبر 1995ع
سڀ بيگناهه شهيد منهنجا ڀائر آهن!

امن لاءِ ويڙهه ۾ هڪ جنازو سنڌ جي وڏي وزير سيد عبدالله ساهه جي ڪٽنب به کنيو. هاڻي ايئن ڪو نه چئي نه سگهندو ته عبدالله شاهه صرف ڳالهيون ڪيون پر قرباني نه ڏني. 45 ورهين جي سيد احسان علي ساهه جي جسم ۾ چار گوليون ان ڪري ڪو نه لٿيون جو سندس نالو سيد احسان علي ساهه هو. هي صرف سيد عبدالله ساهه لاءِ ”خاص تحفو“ هو. جوان ڀاءُ جو پروڻ ٿيل لاش ڏسي سيد عبدالله شاهه جي دل اوڇنگارون ڏئي رني هوندي ۽ اين آڏو اونداهي ڇائنجي وئي هوندس پر جڏهن هن ڳالهايو ته محسوس ٿيو ته هن پنهنجي ڏک کي سنڌ جي ڏک سان ملائي ڇڏيو هو. هن يو ته ”رڳو احسان علي شاهه ئي نه ... ڪراچيءَ م دهشتگرديءَ جو نشانو ٿيندڙ سڀ بيگناهه منهنجا ڀائر آهن!“
هي واقعو ڪيئن ٿيو ۽ ڪٿي ٿيو؟ اهي ڳالهيون ايتريون اهم نه آهن. اهم ڳالهه اها آهي ته سيد عبدالله شاهه کي دهشتگردن سان مهاڏو اٽڪائڻ جي سزا ڏني وئي آهي. اها ٻي ڳالهه آهي ته دهشتگردن جو سربراهه لنڊن مان واڳون وارا ڳوڙها فيڪس ڪري وزيراعليٰ جي ڀاءُ جي قتل جي مذمت ڪري ٿو ۽ دعا به گهري ٿو ” الله تعاليٰ ان خوني واقعي ۾ قتل ٿيل ٽنهي مرحومن تي رحمت ڪري!“ خدا ڄاڻي ته الله پاڪ بي رحمن جي واتان رحم لاءِ نڪتل ”سياسي دعا“ تي غور ڪندو به آهي يا نه!
دهشتگردن هڪ تير سان ٻن رخن ۾ ٽي شڪار ڪيا آهن. هڪ رخ ته سنڌ جي وڏي وزير يعني خود سنڌ حڪومت جي اعصابن کي لوڏڻ ۽ حڪومت جي ساک کي امتحان ۾ وجهڻ آهي. ٻيو رخ سنڌي ڳالهائيندڙ ٽن سرڪاري ملازمن کي ڪراچيءَ ۾ ڏينهن ڏٺي جو وچ روڊ تي قتل ڪري اهو ٻڌائڻ ته ٻين سان به ايئن ڪري سگهجي ٿو. اهو نه رڳو هاڻي ٻڌايو آهي پر اڳ به ايئن ٿيندو رهيو آهي.
پر ”منافق سياستدان“ اتي ئي بيٺا آهن. مسلم ليگ جي اڳواڻن ٽن شهرين کي ٽارگيٽ ڪري مارڻ واري عمل جي مذمت ڪرڻ ته ٺهيو ماڳيهي ايئن چيو ته ”حڪمرانن جي لڳايل باهه جا شعلا خود سندن گهرن تائين پهچي ويا آهن!“ يعني باهه حڪومت پئي هڻي ۽ مسلم ليگي مسڪين اها باهه وسائڻ لاءِ پاڻيءَ جون بالٽيون هاري هاري ٿڪجي پيا آهن! منافقت اڃا ڇاکي چئبو آهي؟ صاف نظر اچي ٿو ته مسلم ليگ سنڌ کي وڪوڙيل باهه تي پئٽرول هاري رهي آهي. ميان نواز شريف وري به ٿيو وزارت اعظميٰ جو اميدوار! هو ته ڪنهن به حد تائين لهي سگهي ٿو، حيرت ته مسلم ليگ جي انهن سنڌي اڳواڻن تي آهي جيڪي انهن سان سهمت آهن جيڪي چون ٿا ته ”بنگالي پاڪستاني آهن ۽ انهن کي ڪو به نٿو ڪڍي سگهي!“
نصيرالله بابر ڀلي ته ايئن چوي ته ”الطاف گروهه وارن جي مرضي هئي ته هڪ وڏو واقعو ڪن ڇو ته اڄڪلهه سندن ڪارروايون وڌين ناهن،“سچ اهو آهي ته ڪاررواين جو گراف اتي جو اتي موجود آهي ۽ سراسري طر پنج، ڇهه بيگناهه روزانو دهشتگردي ۾ قتل ٿي رهيا آهن. اڃا ٽي چار ڏينهن اڳ جي ڳالهه آهي جو ڪراچيءَ مان شايع ٿيندڙ رسالي تڪبير (جنهن جي ايڊيٽر صلاح الدين کي ايم ڪيو ايم جي دهشتگردن لڳ ڀڳ ساڳي طرح قتل ڪيو هو) ۾ اها رپورٽ ڇپي هئي ته ”سنڌ جي وڏي وزير جي هڪ مائٽ تي حملو ڪيو ويندو“ رپورٽ چيو ٿي” سنڌ سيڪريٽريٽ تي حملي کانپوءِ ان گروپ اورنگيءَپنهنجي هڪ ساٿي ڪارڪن آصف زيديءَ جي قتل جو بدلو وٺڻ لاءِ نارٿ ناظم آباد يا فيڊرل بي ايريا جي علائقي ۾ وزيراعليٰ سيد عبدالله شاهه جي ڪنهن ويجهي مائٽ کي قتل ڪرڻ جو پروگرام ٺاهيو هو. عبدالله شاهه جي ان مائٽ جي باري ۾ اطلاع پهاڙي گروپ جي سربراهه اجمل جي ڀاءُ محفوظ ڏنو هو، جيڪو نارٿ ناظم آباد ۾ سپاهي آهي ۽ ان گروپ کي اطلاع فراهم ڪندو آهي.“ وغيره وغيره.
هن وقت اهو واقعو ٿي چڪو آهي ۽ اها واردات گلبرگ جي علائقي ۾ ٿي، جيڪا رپورٽ ۾ ڄاڻايل حدن اندر آهي. حيرت آهي ته پوءِ به نصيرالله بابر بي خبر هو. گلبرگ اها ئي جاءِ آهي جتي 2 نومبر تي دهشتگردن 15 بيگناهه سرائيڪي (گوپانگ، لاشاري ۽ ٻيا) کي سنڌي سمجهي ماريو هو.
ايئن ٿو لڳ ته هاڻي هي معاملو نصيرالله بابر کان به زور ٿي ويو آهي. ذهن ايئن سوچڻ تي مجبور ٿي رهيا آهن ته جيڪڏهن هڪ وقت 15-20 نصيرالله بابر جمع ٿين ته به ڳالهه کانئن زور آهي. دهشتگرديءَ کي چيڀاٽڻ لاءِ هاڻي هڪ ئي طريقو سمجهي ٿو پر اهو طريقو ايترو سخت آهي جو تجويز ڪرن کان اڳ ان جو تجزيو ڪرڻ ضروري آهي. اهو طريقو ڪهڙو آهي؟ حڪومت، رياستي مشينري، سياستدان ۽ عام شهري هر هڪ سمجهي ٿو. ظالم کي ڊگهي رسي ڏيڻ خدا جي صفت آهي، بندو ته اهو ئي چوندو ته ظلم جي پاڙ اڄ پٽجي ته سڀاڻي ٻيو ڏينهن ٿئي!
سيد احسان علي شاهه چوندو هو ته ”موت کان نه ڊڄڻ گهرجي! موت کي ڪا به طاقت روڪي نٿي سگهي!“ سندس ڳالهه غلط نه هئي پر موت کان نه ڊڄڻ جو نتيجو ڪير ڀوڳيندو؟ مرحوم اها ڳالهه شايد سوچي به نه هوندي. هر ماڻهوءَ تي فرض آهي ته پنهنجي پاران پنهنجي حفاظت جي ڏس ۾ هر ممڪن قدم کڻي. بهادري چڱي ڳالهه آهي پر حفاظت کان لاپرواهي هڪ خطرناڪ رويو آهي، خاص ڪري ڪراچيءَ جي اڄوڪي صورتحال ۾! موت ته ماڻهوءِ بوءِ! ماڻهو بوءِ! ڪندو شڪار ڳوليندو ٿو وتي، اهڙي ماحول ۾ ڇاتي کولي هلڻ سياڻپ ته ناهي. يا ته موت سان اکيون اکين ۾ ملائي، للڪاري ملهه ماريو يا وري سنڀالي هلو! پاڻي پٽ ۾ ٽيپو به زرهه بڪتر، ۽ ڍال کڻڻ کانسواءِ ڪو نه لٿو هو! امن لاءِ دفاعي جنگ ۾ ٻيو ڪجهه نه گهٽ ۾ گهٽ حفاظتي قدم ته کڻو!
وزيراعظم صاحبه ”پاڪستان کي بچائڻ لاءِ جانيون ڏيڻ پر دهشتگردن آڏو نه جهڪڻ“ جي ڳالهه ته ڪري ٿي. پر پاڪستان کي بچائڻ لاءِ 8 سالن اندر 11000 ماڻهن جي. ”قربانين“ جو پڙاڏو به ٻڌڻ ۾ اچي ٿو، جن مان ساڍن ٽن سالن ۾ 4000 قربانيون ته پڪيون آهن. قربانين جو سلسلو ته ختم ٿيندو نظر نٿو اچي ماڳيهي جڏهن کان ايم ڪيو ايم کانسواءِ بيا به هٿياربند مذهبي گروهه ڇڙيا آهن، صورتحال ويتر ڳنڀير ٿيندي نظر ٿي اچي. شايد اهو وقت اچي ويو آهي، جڏهن حڪومت کي مختصر وقت اندر وڏا اپاءَ وٺي امن کي بچائڻ لاءِ ڪو ”اڻوندڙ“ فيصلو ڪرڻو پوي.
اسلام آباد ۾ ناڪام فوجي بغاوت کانپوءِ ڪراچيءَ ۾ سنڌ جي وڏي وزير جي ڀاءُ جي قتل تائين واقعن جو تسلسل، مختلف ڌرين جا لهجا، رويا ۽ اڳرايون ڪنهن ڀونءَ چال جي اڳڪٿين کان گهٽ ناهن.
دهشتگردي هاڻي سڄي پاڪستان ۾ پکڙجي وئي آهي ۽ ٻه ٽي مهينا اڳ فولادي انان سمجهيو ويندڙ نصيرالله بابر هاڻي سچ پچ ته ”ويچارو بابر“ ٿي ويو آهي. وزير داخله امن لاءِ 31 ڊسمبر جي تاريخ مقرر ڪري ڏني آهي. قوم ته دعاگو آهي ته وزير داخله ان دعوا ۾ ڪامياب ٿئي پر جيڪي حالتون ڏسجن پيون، اهي مايوس ڪندڙ آهن. هڪ مڪمل طور تباهه ۽ برباد ٿي ويل سماج ۾ ڪا سر بچي هجي ته اڏاوت جي ڪا توقع رکجي!