2020-06-21
داخلا نمبر 207
عنوان سکر بئراج
شاخ سنڌوءَ جو سفر
پڙهيو ويو 1139
داخلا جو حوالو:
1903.00.00-A.D
مسٽر ڊوئلس 1903ع ۾ تجويز پيش ڪئي ته هتي هڪ پل تعمير ڪرائي وڃي. پوءِ بمبئي سرڪار سکر بئراج بابت تجويز تي فزيبلٽي گهرائي. 1909ع ڌاري لنڊن ۾ هڪ اعليٰ سطحي ڪاميٽيءَ رٿا جو جائزو ورتو جنهن وڏي پئماني تي رٿا جي تجويز ڏني. چون ٿا ته 1913ع ڌاري هيءَ رٿا رد به ٿي هئي پر پوءِ 1919ع ۾ بئراج اڏڻ جي فيصلي کي آخري شڪل ڏني وئي. سکر بئراج ۽ ڪئنال پروجيڪٽ کي جون 1923ع ۾ آخري شڪل ڏيئي 1_ جولاءِ 1923ع تي ڪم شروع ڪيو ويو. واهن جي تعمير جنوري 1925ع کان شروع ٿي. هيڊ ورڪس جو آغاز آڪٽوبر 1929ع کان ٿيو، ڊسمبر 1931ع تي ر
1909.00.00-A.D
مسٽر ڊوئلس 1903ع ۾ تجويز پيش ڪئي ته هتي هڪ پل تعمير ڪرائي وڃي. پوءِ بمبئي سرڪار سکر بئراج بابت تجويز تي فزيبلٽي گهرائي. 1909ع ڌاري لنڊن ۾ هڪ اعليٰ سطحي ڪاميٽيءَ رٿا جو جائزو ورتو جنهن وڏي پئماني تي رٿا جي تجويز ڏني. چون ٿا ته 1913ع ڌاري هيءَ رٿا رد به ٿي هئي پر پوءِ 1919ع ۾ بئراج اڏڻ جي فيصلي کي آخري شڪل ڏني وئي. سکر بئراج ۽ ڪئنال پروجيڪٽ کي جون 1923ع ۾ آخري شڪل ڏيئي 1_ جولاءِ 1923ع تي ڪم شروع ڪيو ويو. واهن جي تعمير جنوري 1925ع کان شروع ٿي. هيڊ ورڪس جو آغاز آڪٽوبر 1929ع کان ٿيو، ڊسمبر 1931ع تي ر
1923.06.00-A.D
مسٽر ڊوئلس 1903ع ۾ تجويز پيش ڪئي ته هتي هڪ پل تعمير ڪرائي وڃي. پوءِ بمبئي سرڪار سکر بئراج بابت تجويز تي فزيبلٽي گهرائي. 1909ع ڌاري لنڊن ۾ هڪ اعليٰ سطحي ڪاميٽيءَ رٿا جو جائزو ورتو جنهن وڏي پئماني تي رٿا جي تجويز ڏني. چون ٿا ته 1913ع ڌاري هيءَ رٿا رد به ٿي هئي پر پوءِ 1919ع ۾ بئراج اڏڻ جي فيصلي کي آخري شڪل ڏني وئي. سکر بئراج ۽ ڪئنال پروجيڪٽ کي جون 1923ع ۾ آخري شڪل ڏيئي 1_ جولاءِ 1923ع تي ڪم شروع ڪيو ويو. واهن جي تعمير جنوري 1925ع کان شروع ٿي. هيڊ ورڪس جو آغاز آڪٽوبر 1929ع کان ٿيو، ڊسمبر 1931ع تي ر
1923.07.01-A.D
مسٽر ڊوئلس 1903ع ۾ تجويز پيش ڪئي ته هتي هڪ پل تعمير ڪرائي وڃي. پوءِ بمبئي سرڪار سکر بئراج بابت تجويز تي فزيبلٽي گهرائي. 1909ع ڌاري لنڊن ۾ هڪ اعليٰ سطحي ڪاميٽيءَ رٿا جو جائزو ورتو جنهن وڏي پئماني تي رٿا جي تجويز ڏني. چون ٿا ته 1913ع ڌاري هيءَ رٿا رد به ٿي هئي پر پوءِ 1919ع ۾ بئراج اڏڻ جي فيصلي کي آخري شڪل ڏني وئي. سکر بئراج ۽ ڪئنال پروجيڪٽ کي جون 1923ع ۾ آخري شڪل ڏيئي 1_ جولاءِ 1923ع تي ڪم شروع ڪيو ويو. واهن جي تعمير جنوري 1925ع کان شروع ٿي. هيڊ ورڪس جو آغاز آڪٽوبر 1929ع کان ٿيو، ڊسمبر 1931ع تي ر
1932.01.13-A.D
مسٽر ڊوئلس 1903ع ۾ تجويز پيش ڪئي ته هتي هڪ پل تعمير ڪرائي وڃي. پوءِ بمبئي سرڪار سکر بئراج بابت تجويز تي فزيبلٽي گهرائي. 1909ع ڌاري لنڊن ۾ هڪ اعليٰ سطحي ڪاميٽيءَ رٿا جو جائزو ورتو جنهن وڏي پئماني تي رٿا جي تجويز ڏني. چون ٿا ته 1913ع ڌاري هيءَ رٿا رد به ٿي هئي پر پوءِ 1919ع ۾ بئراج اڏڻ جي فيصلي کي آخري شڪل ڏني وئي. سکر بئراج ۽ ڪئنال پروجيڪٽ کي جون 1923ع ۾ آخري شڪل ڏيئي 1_ جولاءِ 1923ع تي ڪم شروع ڪيو ويو. واهن جي تعمير جنوري 1925ع کان شروع ٿي. هيڊ ورڪس جو آغاز آڪٽوبر 1929ع کان ٿيو، ڊسمبر 1931ع تي ر
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
سکر بئراج
سکر بئراج جيڪو پاڪستان ٺهڻ کان اڳ لائيڊز بئراج هو، ايشيا جو وڏي ۾ وڏو نهري نظام آهي. سکر بئراج رٿا شروع ۾ 54 لک ايڪڙ زمين آباد ڪرڻ جي مقصد سان تيار ڪئي وئي پر هاڻي ان تي اٽڪل 80 لک ايڪڙ زمين آباد ٿي رهي آهي. سچ پچ ته هن بئراج سنڌ ۾ زرعي انقلاب آڻي ڇڏيو آهي.
بئراج جي ڊيگهه 4925 فوٽ آهي. بئراج ۾ 66 دروازا آهن. هر دروازي جي ڊيگهه 60 فوٽ آهي. بئراج جي کاٻي پاسي کان چار واهه اِيسٽرن نارا ڪئنال، خيرپور فيڊر اِيسٽ، روهڙي ڪئنال ۽ خيرپور ڪئنال ويسٽ نڪرن ٿا، جڏهن ته ساڄي پاسي کان نارٿ ويسٽرن ڪئنال، رائيس ڪئنال ۽ دادو ڪئنال نڪرن ٿا. بئراج جي دروازن مٿان پنج فوٽ ويڪري هڪ پٽڙي وڇائي وئي آهي جنهن تي هڪ ٽرالي ۽ ڪِرين هلنديون آهن جن جو مقصد بئراج جي سنڀال ۽ معائنو ڪرڻ آهي.
سکر بئراج جي تعمير جي به هڪ ڪهاڻي آهي. چون ٿا ته گذريل صديءَ ۾ سڀ کان پهرين سنڌ جي ڪئنال کاتي جي سربراهه ڊوئلس کي خيال آيو ته سکر وٽان ڪئنالڪڍائي آبپاشي وڌائجي. ان کان پوءِ مسٽر ڊوئلس 1903ع ۾ تجويز پيش ڪئي ته هتي هڪ پل تعمير ڪرائي وڃي. پوءِ بمبئي سرڪار سکر بئراج بابت تجويز تي فزيبلٽي گهرائي. 1909ع ڌاري لنڊن ۾ هڪ اعليٰ سطحي ڪاميٽيءَ رٿا جو جائزو ورتو جنهن وڏي پئماني تي رٿا جي تجويز ڏني. چون ٿا ته 1913ع ڌاري هيءَ رٿا رد به ٿي هئي پر پوءِ 1919ع ۾ بئراج اڏڻ جي فيصلي کي آخري شڪل ڏني وئي. سکر بئراج ۽ ڪئنال پروجيڪٽ کي جون 1923ع ۾ آخري شڪل ڏيئي 1_ جولاءِ 1923ع تي ڪم شروع ڪيو ويو. واهن جي تعمير جنوري 1925ع کان شروع ٿي. هيڊ ورڪس جو آغاز آڪٽوبر 1929ع کان ٿيو، ڊسمبر 1931ع تي رٿا مڪمل ٿي ۽ 13_ جنوري 1932ع تي سنڌو درياهه جي هن پهرين بئراج جو افتتاح وقت جي وائسراءِ هند لارڊ ايريل آف ولنگٽن ڪيو.
بئراج جي ڊزائين ۽ رٿا بنديءَ جو سهرو انجنيئر ارنلڊ مسٽو تي آهي. سنڌي ماڻهن تي هن جو وڏو احسان آهي جنهن سنڌ کي سچ پچ هڪ وڏي زرعي ملڪ جي حيثيت ڏياري ڇڏي.افسوس جو عام سنڌين کي سندس نالي بابت ڪا به خبر ناهي، سنڌي قوم پنهنجن محسنن کي وساريندي ته ناهي! مسٽر مسٽو جي حوصلي جي ڳالهه آهي جنهن سنڌوءَ جهڙي آزاد شينهن کي اٽڪل سان لوهه ڪري ڇڏيو خاص ڪري 1929ع واري وڏي ٻوڏ ۾ جڏهن ڪم هلندڙ هو.
ڪجهه انگن اکرن موجب سنڌ سڄي ملڪ جي چانورن جو 47 سيڪڙو، ڪپهه جو 34 سيڪڙو، کنڊ جو 21 سيڪڙو ۽ ڪڻڪ جو 18 سيڪڙو اپائي ٿي، جڏهن ته سکر بئراج سنڌ جي اپت ۾ 33 سيڪڙو چانور، 35 سيڪڙو ڪپهه، 55 سيڪڙو ڪمند ۽ 85 سيڪڙو ڪڻڪ حصو ڏئي ٿو.