شاهه روهي

شاهه روهي

شاهه روهيءَ جي ڪٿا دلچسپ لڳي ٿي. اسان ان ڪٿا جا ٽڙيل پکڙيل تفصيل ميڙڻ شروع ڪيا ته هڪ ڪهاڻي جڙي پئي:
”هن واديءَ ۾ لکمير ڪافر جو قبضو هو. لکمير کي هڪ ڌيءَ هئي. ان زماني ۾ هتي علي سائين آيو هو. ڪنهن غريب، علي سائينءَ آڏو صدا هنئي ته کيس ڏوڪڙ گهرجن. علي سائينءَ چيو ته، مون وٽ پئسا ناهن تنهن ڪري مونکي ڪافر وٽ هلي بيهاريو ان وٽ ڪمائيندس. جڏهن تنهنجي ضرورت جيترا پئسا پورا ٿين ته پوءِ مان هليو ويندس!“
”اهڙي طرح علي سائين ڪافر وٽ بيٺو. ڪافر حضرت علي سائينءَ کي ڪاٺيون ڪرڻ لاءِ موڪليو. علي سائين گڏهه ڪاهي ويو ته ان کي شينهن کڻي ويا. پوءِ علي سائين شينهن تي ڪاٺيون کڻي آيو ... اِتي اچي ڳالهه ظاهر ٿي ته هي ماڻهو ڪو ٻيو نه پر پاڻ ’ ... مشڪل ڪشا‘ آهي.“
ان کان پوءِ ڪافر لکمير، علي سائين سان مقابلو ڪيو ۽ مٿس وڏا وڏا پٿر اڇلايا پر وڙهي نه سگهيو ۽ وٺي ڀڳو ۽ سامهون ڀت جبل تي چڙهيو. علي سائين اتي وڃي پهتس ... ۽ جهلي تِريءَ سان وٺي جو زور ڏنائين ته ڪافر ڇپَ ۾ هليو ويو (مقامي ماڻهو ڀت جبل ۾ نظر ايندڙ هڪ وڏي نشان کي حضرت عليءَ جي تِريءَ جو نشان ٻڌائين ٿا). علي سائين پوءِ اتان ڪاٺيون ڪري آيو. (ان جاءِ کي هاڻي شاهه (حضرت علي) جا ڪنڊا ڪري سڏين ٿا. ان ڪاٺيءَ جي ڇوڏي کي ڪرامتي حيثيت ملي وئي آهي. جنهن کي بخار ٿئي ان کي ڇوڏو ٻڌيو ڇڏين. اهو ماڳ هاڻي لاهوتين جي هڪ منزل آهي)
لکمير ڪافر جي ڌيءَ هڪ ڏينهن حضرت عليءَ کي چيو ته، ”مان قرآن شريف پڙهان ٿي، مسلمان آهيان، منهنجو توتي ايمان آهي ۽ توتي عاشق آهيان.“
ان تي علي سائين کيس چيو ته، ” جيڪڏهن تون مسلمان آهين ته پوءِ توکي اهڙو لقب ڏيئي ٿو وڃان جو تو وٽ هزارين ماڻهو ايندا ۽ تنهنجي زيارت ڪندا. لاهوتين جي لاهوت ان زيارت کان سواءِ نه ٿيندو. ان کان پوءِ علي سائينءَ ان عورت کي پنڊپهڻ ڪري هتي بيهاري ڇڏيو!“
جنهن هنڌ ”شاهه روهي“ وارو پٿر کتل آهي. مقامي ڏند ڪٿا موجب، حضرت علي اتي نماز پڙهندو هو. ان هنڌ پٿر جي آڏو هڪ هٿرادو قبر ٺاهي وئي آهي ته جيئن عقيدتمند جيڪڏهن پڙ وجهڻ گهرن ته ان تي وجهن.
ماڻهو، جنهن کتل پٿر کي شاهه روهي چون ٿا سو مجسمو ناهي. اهو هڪ مستطيل گهڙيل پٿر آهي، جنهن کي اُڀو کوڙيو ويو آهي. اهو پٿر اڍائي فوٽ ويڪرو، ڇهه فوٽ چار انچ ڊگهو ۽ ڏهه انچ ويڪرو آهي. پٿر کي چيرولي پلستر ڪيو ويو هو جيڪو پڻ ڪافي اکڙي چڪو آهي. ڇاڪاڻ ته اهو پٿر اُڀو کتل آهي تنهن ڪري مجاور ٻڌائي ٿو ته مائي روهي بيٺل آهي. پٿر ڪنهن پرانهين علائقي جو نٿو لڳي اهو هن ئي علائقي مان ڳولي ۽ ڇلي ٺاهيل لڳي ٿو. تاج صحرائيءَ جو خيال آهي ته، اهو پٿر حمورابي (1792_1750 يا 2100 ق. م.) جي قانون وارين تختين مان هڪ ٿي سگهي جن جي ماپ به لڳ ڀڳ ساڳي هئي. هن صاحب دادو ضلعي ۾ اهڙيون ٻيون تختيون به ڏٺيون آهن.