2020-06-21
داخلا نمبر 182
عنوان عجيب اطلاع
شاخ سنڌوءَ جو سفر
پڙهيو ويو 2164
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
عجيب اطلاع
هيروڊٽس ۽ ٽٽيسِيئس(Ctesias)لکيو هو ته، سنڌ ۾ درياهه جي ڪنڌيءَ تي ماڻهن جو هڪ اهڙو نسل رهي ٿو جن جا پير ايترا وڏا ۽ ويڪرا هئا جو اُهي ڇانوَ ڪري ٿي سگهيا. يونانين کي سنڌوءَ بابت عجيب غريب اطلاع مليا هئا، جن بابت هنن کي يقين نه ٿي آيو. هنن لاءِ ته اهو اطلاع به عجيب هو ته سنڌوءَ جو پيٽ ڪيئي ڪيئي ميل ويڪرو آهي. هنن کي اعتبار تڏهن آيو جڏهن هنن پنهنجن اکين سان ڏٺو. هيروڊٽس کي هڪ عجيب اطلاع اهو به مليو هو ته ڪاسپاتورس سرحدن ۾ هڪ قبيلو ريگستان ۾ رهندڙ ڪِولين جي مدد سان سون هٿ ڪري ٿو. ڪِولين جو قد لومڙ کان وڏو ۽ ڪتي کان ننڍو آهي. يونانين کي هڪ اهڙي جِيت ياڪينئين بابت به اطلاع هو جيڪو درياهه جي گپ مان نڪري اٺ ۽ ڏاند کائي ٿي ويو.
سنڌوءَ جي ڪناري تي وڏن پيرن وارا ماڻهو ڪٿي هئا؟ اهو نٿو چئي سگهجي، البت ان ڏندڪٿا کي حقيقت سمجهڻ ۾ هٻڪ محسوس نٿي ٿئي. اڄ به شڪارپور ۽ سکر جي وچ ۾ چڪ ۽ رستم نالي شهرن جي ڀر ۾ هڪ سنڌي قبيلو رهي ٿو جن جا هٿ ۽ پير عجيب غريب آهن. اهو پنهوارن جو قبيلو آهي جنهن جا ٽي سؤ کن ڀاتي آهن. انهن ماڻهن جي پيرن ۾ فقط ٻه ٻه آڱريون آهن ۽ ٻانهن ۾ هٿ ناهن. ڪن ماڻهن کي ته ٺونٺيون به ناهن. بس! ڪلهي کان ٻانهون نڪرن ٿيو جيڪي نانگ وانگر آهن ۽ هٿن جي بدران گوشت جي هڪ چهنب تي کٽن ٿيون.
هيءُ ماڻهو ٻين عام ماڻهن وانگر زندگيءَ جي ڪمن ۾ رڌل آهن. مجبوريءَ کان اهي ڪم ڪري نٿا سگهن جيڪي ڪو سڄو ماڻهو ڪري سگهي پر ان جي باوجود هارپو، مال پالڻ ۽ ٻيون ڪرتون ڪن ٿا. ميڊيڪل سائنس جي ماهرن ان قبيلي ۾ چڱي دلچسپي ورتي آهي، هنن جو چوڻ آهي ته هيءَ سڄي قبيلي ۾ جينيٽڪل تبديلي آئي آهي جيڪا ڪٽنب جو ڪٽنب ۾ شادين ڪري وڌندي وئي آهي. ڇا يوناني ماڻهن کي به اهڙي ئي ڪنهن ڪٽنب بابت ٻڌايو ويو هو؟
درگاهه فاضل شاهه: جتي چرين جو علاج ٿئي ٿو
شڪارپور سکر روڊ تي، سکر کان فقط 15- منٽن جي ڊرائيو تي روڊ کان اولهه طرف فاضل شاهه جي درگاهه آهي، جتي چرين جو علاج ڪرامت سان ٿئي ٿو. اسان ڪامياب علاج جي تصديق نٿا ڪريون پر هر مند ۾ هتي ذهني مريض اچن ٿا. مائٽ کين فاضل شاهه جي درگاهه آڏو قبرستان ۾ اوچن وڻن هيٺ وڻ جي ٿڙن سان ٻڌيو ڇڏين. زنجير جو هڪ ڇيڙو وڻ جي ٿڙ سان ۽ ٻيو چريي جي پير ۾ ٻڌو وڃي ٿو.
ظاهري طور تي هيءُ جيترو پرسڪون ماڳ آهي، ان جي اندر ۾ ڪيئي ڏکوئيندڙ منظر ۽ آکاڻيون ڀريل آهن، جيڪي ٻڌڻ سان ماڻهو ڏکوئيندڙ ٽهڪ ڏيئي کِلي ٿو. هائو! ڪڏهن ڪڏهن انسان ڏکن سان ڀرپور ٽهڪ به ڏيندو آهي. مون کي وڻن سان ٻڌل ڪيئي ماڻهو نظر آيا جيڪي گوڏن تي کاڏي رکي خبر ناهي ته ڪهڙين سوچين ۾ گم هئا ... پوڙها مڙس، مولوي صاحب ۽ سهڻا نوجوان ... ڪن چرين سان گڏ مائٽ هئا ۽ ڪي کين ڇڏي وڃي چڪا هئا ... ڀلا مهينن جا مهينا ڪير ٿو رهي سگهي! مون هڪ نوجوان چريي کان انٽرويو وٺڻ جي ڪوشش ڪئي. هو ڪنهن يوناني فلسفيءَ وانگر آسمان کان وڻن تائين ۽ وڻن جي ٽارين تي ويٺل پکين جي لاتين تائين هر طرف ڏسي ٻڌي ۽ ڪجهه سوچي رهيو هو.
”دوست ڇا پيو سوچين؟“ مون پڇيو.
”ڏٺئه ڪيئن آزاد ڪري ڇڏيو مان!“
”ڪنهن کي؟“
”سج ۽ چنڊ کي ... ٻيو وري ڪنهن کي!“چريي جواب ڏنو.
”ڪنهن جهليو هو سج ۽ چنڊ کي؟“
”تو کي وري ڄڻ خبر ئي ناهي ... روس ۽ آمريڪا ٻيو ڪنهن!“ هن چيو.
”توکي هتي ڪير ٻڌي ويو آهي؟“
”دوستن غداري ڪئي آهي ... يار دوستن!“
”ڪهڙا دوست؟“
”قوم پرست ... چغلي هنيائون نه ... هاڻي هتي ٻَڌائي ويا آهن“
”ڪو ملڪيت جو چڪر ته ڪونهي؟“
”اهو به آهي ... هوءَ رن چوي ٿي ته مان تنهنجي زال آهيان ... شاديءَ جو فوٽو به ڏيکاري ٿي ... مڙئي ڪا اٽڪل ڪئي اٿس ... پرائي مڙس جي منڍيءَ تي منهنجي منڍي چنبڙائي اٿس ... هاڻي ملڪيت تي قبضي جي نيت آهيس!“ نوجوان چريي چيو.
خبر ناهي ته اصل حقيقت ڇا هئي ... سنڌ ۾ ملڪيتن تي قبضي لاءِ چڱن ڀلن ماڻهن کي چريو مشهور ڪري چرين جي اسپتال ۾ وجهايو ويندو آهي، جتي جيل جهڙيون سختيون هونئن ئي چريو ڪريو ڇڏين.
ٻيو چريو هڪ مولوي صاحب هو. کيس قرآن حفظ هو. قرآن شريف جون آيتون پڙهندي پڙهندي اوچتو ڪچيون گاريون ڏيڻ شروع ٿي ڪيائين. ڪنهن ڪنهن مهل اٿي بيهي واعظ ڪرڻ ٿي لڳو، پر بلڪل بي ربط. فاضل شاهه جي درگاهه آڏو بيٺل ننڍڙن وڻن ۾ بي شمار ڌاڳا، تعويذ ۽ اڳڙيون ٻڌل ملن ٿيون. اهي سڀ سکائن ۽ باسن جون نشانيون آهن. هر وقت ڪو نه ڪوڪٽنب ڏاند گاڏين تي چڙهي درگاهه تي پهچي ٿو. عورتون، مرد ۽ ٻار فاضل شاهه جي سلامي ڀري سکائون باسين ٿا ۽ نشانيءَ طور وڻ ۾ ڌاڳو يا اڳڙي ٻڌي ڇڏين ٿا. سکا پوري ٿيڻ کانپوءِ هڪ ڀيرو ٻيهر اچي اها ڳنڍ کولي درگاهه تي چادر چاڙهي وڃي ٿي.
سنڌ جي هر درگاهه تي هر پير وٽ ڪي خاص دعائون گهريون وڃن ٿيون. ڪٿي خاص طور تي پٽ لاءِ دعا گهري وڃي ٿي. ڪو پير بخار لاهي ٿو، ڪو مٿي جو سور ڇڏائي ٿو، ڪو چمڙيءَ جي بيماري ڇڏائي ٿو، ڪو وڇڙيا ملائي ٿو. فاضل شاهه چرين کي ٺيڪ ڪري ٿو. اهڙي ئي هڪ درگاهه ٺٽي ۾ مڪليءَ تي عبدالله شاهه اصحابيءَ جي به آهي جتي چريا آندا وڃن ٿا.
ڊاڪٽر چون ٿا ته اهي درگاهون ذهني علاج ۾ مددگار آهن. ڪيئن؟ ملڪ ۾ ذهني بيمارين جو علاج ڪرڻ لاءِ ڊاڪٽر ۽ اسپتالون تمام گهٽ آهن. علاج ۽ دوائون مهانگيون آهن ... شهرن جا پنڌ پري آهن. ذهني بيمار کي اصل ۾ هڪ مضبوط سهارو ۽ ٺيڪ ٿيڻ جو پڪو آسرو گهرجي، دوائون گهٽ پر اهو يقين گهرجي ته هو ٺيڪ ٿي ويو آهي يا ٺيڪ ٿي رهيو آهي ... اهو يقين کين درگاهن تي ملي ٿو، عقيدي کي وڏي طاقت آهي.