قتلام ڪندڙ ڪارخاني کي رعايت ڏيئي نٿي سگهجي

قتلام ڪندڙ ڪارخاني کي رعايت ڏيئي نٿي سگهجي

جڏهن هڪ ڪارخانو زهريلا مادا خارج ڪري هڪ سال ۾ 12 ماڻهو ماري وجهي، 120 ڄڻن کي ڦڦڙن جي عذاب ڏيندڙ بيمارين ۾ وڪوڙي ڇڏي، 200 ڍور ماري ڇڏي ۽ سوين ايڪڙ زمينون ان سبب پنهنجي زرخيزي وڃائي ويهي ته پوءِ ان ڪارخاني کي ”ڪوس گهر“ ڇو نه چئجي؟ ۽ ماحوليات گدلاڻ ختم ڪرائڻ لاءِ جوابدار ادارو ڪهڙي دليل هيٺ ان کي ڪجهه وقت جي رعايت ڏئي؟
سکر جي صنعتي علائقي ۾ قائم ٿيل ڪيميڪل فئڪٽري مان زهريلو دونهون ۽ زهريلو پاڻي (سلفيورڪ ائسڊ) ماحولياتي گدلاڻ پکيڙڻ ۾ خطرناڪ حد تائين اڳتي وڌي ويو آهي، ان حد تائين جو اهو هڪ مهيني ۾ ڪا انساني زندگي ۽ هر هفتي سراسري طور 4 ڍور ماري رهيو آهي. اڃا به حيرت جي ڳالهه اها آهي ته ڪارخاني جو زهريلو مادو پراڻي سکر واهه ۽ مشائخ واهه ۾ نيڪال ٿي رهيو آهي، جنهن جو نوٽيس هن کان اڳ ڪنهن به نه ورتو آهي، جيتوڻيڪ اهو خطرو به موجود آهي ته زهريلي مادي سبب واهن جي پاڻيءَ تي ٿيندڙ ڀاڄيون به انساني زندگيءَ لاءِ خطرناڪ ٿي پون.
ان اخباري رپورٽ کي محض اطلاع سمجهي نظر انداز ڪرڻ مناسب نه ٿيندو. ان پورٽ کي 12 ماڻهن کي زهر ڏيئي قتل ڪرڻ ۽ 120 ماڻهن کي هوريان هوريان ۽ ٿورو ٿورو زهر ڏيئي مارڻ جي ڪوشش خلاف ايف آءِ آر ڇو نه سمجهيو وڃي؟ زهريلي گئس سان دم ۾ مبتلا ٿي فوت ٿيل عورتن ۽ مردن جا نالا رپورٽ ۾ اچي چڪا آهن. اسان سمجهون ٿا ته ماحول جي حفاظت ڪندڙ اداري لاءِ ڪافي دليل آهن ته اهي هن موقت اوڳاڇيندڙ ڪارخاني کي هڪدم بندڪرائين، جڏهن اهو ڪارخانو زهريلن مادن کي روڪڻ جو جوڳو بندوبست ڪري وٺي، تڏهن ان کي هلڻ جي اجازت ڏجي. ماحوليات بچائيندڙ ادارو آخر ڪهڙيءَ ريت ڪنهن ڪارخاني کي ماحول ڦٽائڻ ۽ انسانن جو قتل عام جاري رکڻ جي اجازت ڏيئي سگهي ٿو؟ ان لاءِ جيڪڏهن عدالت کان حڪم نامو وٺڻ جي ضرورت پوي ته ماحولياتي اداري کي اهڙو حڪم نامو حاصل ڪرڻ ۾ به دير نه وجهڻ گهرجي.
واضح هجي ته 200 ڍور فقط ان ڪري مئا آهن ته انهن گدامن واهن مان زهريلو پاڻي پيتو، اهو سلسلو جاري آهي، جيتري دير پوندي جانور اڃ اجهائڻ جي خواهش ۾ ”موت“ پيئندا رهندا ۽ جيستائين دونهون پکڙبو رهندو، ان مهل تائين نه رڳو ماڻهو شامل ٿيندا رهندا. رپورٽ اڃا به هڪ خطرناڪ صورتحال طرف اشارو ڪري ٿي ته ڪارخاني جو دونهون سبزي مارڪيٽ ۾ ايندڙ ساين ڀاڄين تي ڇائجي وڃي ٿو ۽ زهريلي اثر واريون اهي ڀاڄيون سکر ۽ ڀرپاسي جي شهرين کي فراهم ڪيون وڃن ٿيون.