قديم نالِي:

قديم نالِي:
هاڻي اسان جو رخ اولهه ۾ هڪ ڪلوميٽر پنڌ تي پپرا سـَر ڏانهن هو. ميان جي ڪوٽ وٽ واهيءَ جي پاڻيءَ تي موچاري پوک هئي. هِتان اڇي ڏاڙهيءَ وارو حاجي محمد هارون رستماڻي سونهين طور گڏجي هليو. پنڌ پري ته ڪونه هو پر علائقي ۾ گذريل مند دوران پيل وڏين برساتن سبب واهيءَ جو مقدار به موچارو ٿي ويو هو ۽ نئه جي پيٽ ۾ سَر ڪانا ۽ ٻيو گاهه جام ڦُٽي آيو هو، جنهن ڪري نئه ٽپڻ جا رستا ڍڪجي ويا هئا ۽ هر طرف گپ هئي. اهڙي حالت ۾ فقط ڪو سونهون ئي تازن چارن تان نئه ٽپائي سگهيو ٿي ڇو ته پپراسر ڪنڀ نئه جي پيٽ ۾، ۽ ڪارو ڪوٽ نئه جي ٻيءَ ڀر هو.
پِپراسر کان ٿورڙو اورتي هارون رستماڻي بيهي رهيو، ”هيءَ ڏسو انگريزن جي ٻڌل واهي، ڪهڙو نه پڪو ڪم ڪيو اٿن!“
هي واقعي ڪمال جو ڪم هو. اها بي ترتيب پٿرن ۽ چيروليءَ جي مدد سان ڄڻڪ (لڳ ڀڳ چار فٽ اوچي) هڪ ديوار هئي جيڪا پري تائين هلندي ٿي وئي. اها سچ پچ هڪ نالي هئي ۽ هاڻي قديم آثارن جي قطار ۾ بيٺي هئي. هيءُ ڪم انگريز سرڪار کان وڌيڪ ڪلهوڙن جي دور جو محسوس ٿي رهيو هو، جن پري کان ايندڙ پاڻيءَ تي ان ريت پوکيءَ جو انتظام ڪيو هو.
اٺ اڃا ڪي ٿوريون وکون کنيون ته جمن اُٺ ويهاري ڇڏيو، ”هن کان اڳتي اُٺ جي هلڻ جي جاءِ نه آهي. اهو سامهون اٿوَ پپراسر ... ۽ هُوءَ ڪاري ڪوٽ جي بـَٺ!“ هن پپراسر کان اولهه ڏکڻ ۾ اڌ ڪلوميٽر پرتي هڪ هيبتناڪ ڪاري ٽڪريءَ ڏانهن اشارو ڪيو.
هارون رستماڻي اڳڀرو ٿيو. نئه جي وهڪري سخت ڇِپن کي ڏاڍي فنڪاريءَ سان ڇِلي ڇڏيو هو. اسان جيئن ئي پِپراسر جي ڪنڌيءَ تي پهتاسون، ان جي جادوئي سونهن اسان کي جڪڙي ڇڏيو. هيءُ ڪنڀ ته نئه سيتا جي ’حيار ڪنڀ‘ جيڏو سهڻو هو!
”سبحان الله !“ همراهن جي زبان مان بي اختيار نڪتو.
واهيءَ جو پاڻي ننڍڙو آبشار ٺاهي هڪ خوبصورت اونهي کڏ ۾ ڪِري رهيو هو، ڪنڌيءَ تان سـَر، گاهه ۽ ٻيا وڻ ليئا پائي نيرانجهڙي اونهائيءَ جو اندزو هڻڻ جي ڪوشش ڪري رهيا هئا. پِپر جا وڻ ته اڃا به هيٺ ڪنڀ جي ديوارن مان ڦُٽي، جهڪي پاڻيءَ جي سطح کي هٿن سان ڇهڻ ۽ ڦينگون جهٽڻ ۾ مصروف هئا.
ڪنڀ ۾ مڇيءَ جو ٻج ميڙ ڪري هڪ ڪنڊ کان ٻي ڪنڊ ڏانهن ٿي ڊوڙيو. اهو ئي پاڻي پوءِ اتر اوڀر پاسي کان جهرجهر ڪندو نين منزلن ڏانهن هليو ٿي ويو. بشير باغي پِپراسَر جي سونهن تي عاشق ٿي پيو. عباس جنگواڻي کان به رهيو نه ٿيو ۽ ڪافي تفصيل سان هن ڪنڀ جي فلمبندي ڪيائين.
اسان کين اتي ئي ڇڏيو ۽ ٻه ٽي ڄڻا ڪاري ڪوٽ لاءِ روانا ٿياسون. ٺيڪ ان وقت موٽر سائيڪلن جي گونج ماحول ۾ اٿي. ٽيم جا ٻيا ميمبر پهچڻ وارا هئا. اڃا اڄ ئي ڪنهن تيل ڪمپنيءَ جو بلڊوزر ڏکڻ کان بليڊ هڻندو پِپراسَر تائين رستو ڪڍي ويو هو. هن سنگت کي صبح جو پهچڻو هو پر اها هاڻي پهتي هئي جڏهن اونداهي ٿيڻ ۾ باقي اڌ ڪلاڪ هو.
پِپراسَر کان ڪاري ڪوٽ واري هيبتناڪ ٽڪريءَ جو فقط اڌ ڪلوميٽر پنڌ مون لاءِ وڏو امتحان بڻجي ويو. منهنجي جسم منهنجو ساٿ نه ٿي ڏنو، سهڪي سهڪي بيهي ٿي رهيس. سج ڪنهجي لاءِ به نه ترسندو آهي. بس! اهو عشق ئي هو، جنهن مون کي مٿي منزل تائين زندهه سلامت پهچايو.