قومي حڪومت – ڪنهن حادثي کان بچڻ جي ڪوشش

قومي حڪومت – ڪنهن حادثي کان بچڻ جي ڪوشش

”ملڪ ڪنهن حادثي طرف وڃي رهيو آهي“ ان ڳالهه جو احساس ٻيو ته ٺهيو خود حزب اختلاف جي اڳواڻ ميان نواز شريف کي به آهي. شايد ان ڪري ئي هو چوي ٿو ته ”جيڪڏهن حڪومت قومي معاملن کي بهتر بنائن ۾ سنجيده اهي ته پوءِ اسان پنهنجو ڪردار ادا ڪرڻ لاءِ تيار آهيون. ملڪ کي مستقبل جي حادثي کان بچائينداسين.“ حزب اختلاف حڪومت کي 9 نڪاتي آئيني پئڪيج ڏنو آهي، جنهن تي ڳالهه ٻولهه ڪرڻ لاءِ ميان صاحب زور ڏنو آهي. هو ان پئڪيج تي ڳالهائڻ لاءِ ڪنهن ”درٻار“ ۾ وڃڻ لاءِ تيار نه آهي پر ان کي قومي اسيمبليءَ جي فلور تي بحث هيٺ آڻڻ چاهي ٿو.
” ملڪ ڪنهن امڪاني حادثي طرف وڌي رهيو آهي“ شايد ان ڪري ئي وزيراعظم بينظير اعلان ڪيو آهي ته ”جيڪڏهن مخالف ڌر چاهي ته اسان ملڪ ۾ قومي حڪومت ٺاهڻ بابت مخالف ڌر سان ڳالهيون ڪرڻ لاءِ تيار آهيون. اسان مخالف ڌر سان بهتر لاڳاپاچاهيون ٿا.“ محترمه ۽ ميان صاحب جدا جدا پر ساڳئي موقعي تي پريس آڏو پنهنجا خيال ظاهر ڪيا. تمام چڱي ڳالهه زبردست بلڪه ”تمام زبردست“. حزب اختلاف ۽ حزب اقتدار جيڪڏهن ملڪ کي ڪنهن امڪاني حادثي کان بچائڻ خاطر گڏجي سوچڻ ۽ ڪم ڪرڻ لاءِ سچ پچ راضي ٿيون آهن ته پوءِ اها واقعي هڪ وڏي تبديلي آهي. پر ترسو! پاڻيءَ کان اڳ ڪپڙا لاهڻ جي ضرورت نه آهي. ٻنهي اڳواڻن جي آڇن ۽ ظاهر ڪيل ارادن سان هڪ لفظ ”جيڪڏهن“ ڳنڍيل آهي. لفظ ”جيڪڏهن“ هڪ سياسي برف جو نالو آهي جيڪا تمام مشڪل سان ڳرندي آهي.
ڀلي ته حڪومت ”قومي حڪومت“ ٺاهڻ لاءِ راضپي جي ڳالهه ڪري ۽ ڀلي ته حزب اختلاف 9 نڪاتي آئيني پئڪيج تي ڳالهين جو سلسلو شروع ڪرائڻ چاهي، عملي طرح ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ ذاتي رنجشن سبب ايڏا ته فاصلا آهن جو اهي رات وچ ۾ طئه ٿي نٿا سگهن. هاڻي! صرف هڪ صورت آهي ته ٻئي ڌريون ان ”حادثي“ جي شدت جو اڳواٽ اندازو هڻن ۽ محسوس ڪن ته اهو ايڏو وڏو معاشي ۽ سياسي حادثو هوندو جو ان کانپوءِ ملڪ صوماليه يا افغانستان جي کنڊرن کان مختلف منظر پيش نه ڪندو. صوماليه ۽ افغانستان هن ڏهاڪي جا ٻه اهڙا تجربا آهن جن ۾ نه ته ڪنهن پيپلز پارٽيءَ جو ۽ نه وري ڪنهن مسلم ليگ جو ڪو مستقبل يا گنجائش آهي.
محترمه ڀٽو هن ڀيري جيڪڏهن ”قومي حڪومت“ تي ڳالهائڻ لاءِ تيار ٿي آهي ته اهو ”اڳ وانگر“حزب اختلاف لاءِ ”ٿوري دير جي خوشيءَ“ وارو ناٽڪ نٿو لڳي. سچ پچ ته اهو به ڪو ناٽڪ ڪو نه هو جڏهن محترمه پيپلز پارٽي4 جي ڪارڪنن کي ۽ مسلم ليگ پنهنجن اتحادين کي نين عام چوندن لاءِ تيار ٿيڻ جي صلاح ڏني هئي. حزب اختلاف کي ته کڻي ڇڏيو پر جڏهن وزيراعظم جي ڪرسيءَويٺل شخصيت ٿوري ٿوري وقفي سان نين چوندن جي تياري ۽ قومي حڪومت لاءِ ڳالهين جي ڳالهه ڪري ته اها محض سياسي چال يا مذاق ٿي نٿي سگهي. محترمه ڀٽو جي نيئن آڇ هڪ تسلسل سان سامهون آئي آهي. جنهن ۾ هن پهرين مرحلي تي حزب اختلاف کي ”شراڪتي اقتدار“ جي آڇ ڏني هئي. ٻن ڏينهن جي فرق سان جڏهن ”قومي حڪومت“ جو لفظ استعمال ڪيو ويو اهي ته ان ۾ ارادي جي اعتبار کان ڪو به فرق نه آهي.
محترمه جي آڇ، حزب اختلاف جو اٻهرو انڪار ۽ وري ”ملڪ کي مستقبل جي حادثي کان بچائڻ لاءِ ڪردار ادا ڪرڻ خاطر ڳالهين لاءِ تيار هجڻ“ جي ڳالهه! اهو سڀ ڪجهه تڏهن ٿيو آهي جڏهن محترمه آمريڪي کنڊ جي دوري کانپوءِ وطن پهتي آهي. سندس موٽڻ شرط ملڪ ۾ ٻه چار سياسي ۽ معاشي ڌماڪا ٿيا، رپئي جي قيمت ڪيرائي وئي، پئٽرول جو ملهه مهانگو ٿيو ۽ شراڪتي اقتدار يا قومي حڪومت جي ڳالهه هلي! پاڪستان جون ٻه بي ساکيون آهن، عالمي مالياتي ادارا ۽ مائي باپ آمريڪا! خبر ناهي ته پڙدي جي پويان ڇا ٿيو پر وزيراعظم جي واپسيءَ کانپوءِ کنيل قدمن مان صاف ظاهر آهي ته عالمي مالياتي ادارن سياسي ۽ معاشي استحڪام جي ضمانت گهري آهي. مالياتي ادارن کي پنهنجيون سيڙپون پاڪستان ۾ ٻڏنديون ٿيون نظر اچن، ڇاڪاڻ ته ملڪ ۾ سياسي استحڪام خوردبينيءَ سان به نظر نٿو اچي.
جڏهن ڌرتي ٽامڻي هڻي وڃي يا ڌڏي رهي هجي ۽ ڪنهن به ماڻهو جا هٿ پير ڌرتيءَ تي نه کپندا هجن، تڏهن ڪهڙي سماج، معيشيت ۽ استحڪام جي ڳالهه ڪري سگهبي؟ اهو ئي اهو ”امڪاني حادثو“ آهي، جنهن ڏانهن ميان نواز شريف اشارو ڏيئي ڳالهائي رهيو آهي. ڪجهه به هجي، ڀلي ته حڪومت هن وقت پيپلز پارٽيءَ وٽ آهي پر سياسي طرح عالمي مالياتي ادارن ميان نواز شريف کي سياسي هٿ ڏئي ڇڏي آهي. ميان صاحب کي به خبر آهي ته سياسي استحڪام جي معنيٰ آهي حڪومت تائين مسلم ليگ جي رسائي ۽ اختيارن ۾ حصو پتي. اهو احساس ته عالمي مالياتي ادارن کي مطمئن رکڻ لاءِ خود نواز شريف کي مطمئن ڪرڻ حڪومت جي مجبوري آهي، ميا صاحب ڪجهه به چئي، ڪري ۽ مطالبا ڪري سگهي ٿو.
ڪجهه به چئي! اها عوام جي بي وسيءَ جي انتها ئي سهي، سياسي ۽ معاشي استحڪام لاءِ ڪجهه نه ڪجهه ڪرڻو ئي پوندو نه ته ملڪ جنهن ”حادثي“ طرف وڌي رهيو آهي، اتي پهچي دنگ ڪندو!