لاري

�ا، ’ھو جمالو‘ نچندا، ڳاڙھي ڳئون پاليندا ٿي آيا. صدين کان ھنن پي اپايو ۽ نپايو. کين سڀ گُر ياد ھئا. جهار جهرڪي، سُوئر سھي، ڦورو لٽيري کي ڄاڻندا سڃاڻندا ھئا. وٽن کانڀاڻيون ھيون، ڏَڦا ھئا، ڪھاڙيون ھيون. ساوا ساوا کيت ھيج مان پي ل ڏيا ۽ لميا. مخلوق جو خالق اڳيان لاڏ ۽ ناز! ڳوٺاڻن جي ڪاميابيءَ جي پڪي ۽ پختي نشاني! ھُـو تہ پشتان پشت اپائيندڙ ھئا. ڀلا ڪير ھوندو جو اپائيندڙ کي مِٽائيندو؟ اجايو کل خراب ڪندو، مٿو ڦوڙيندو. ھي تہ آب حيات جا چشما ھئا، جتان سڀني سرڪون ٿي ڀريون. جي انھن کي سڪائيندا سي پاڻ نرھہ ٿيندا. ھو تہ خالق آھن. مخلوق وارا محنت جا مالڪ! انھن کي ڪپڻ وارو ڳاٽي ڀر ڪرندو، مڻڪو ٽٽي پوندس، چپ لڙڪي ايندس. وڻ جون پاڙون آھن.

اتر جي گُهٽ ۽ ھوا بنھہ بند. ھڪ مٽي ٻيو پگهر. بدن ۾ ڪسمرو ۽ چِڪ چِڪ. لاري بيٺي تہ ھلڻ جو نانءُ نہ وٺي. مٿان مڇرن جو حملو، اصل روڙي کڻي رک. ڳوٺاڻن پاڻيءَ جا وٽا ڀري ڀري پيا رھيا. مڇرن کي تہ ٽاري نٿي سگهيا. لاريءَ ڪري گذاري. انڌ جي گهوڙي تي سوار، اکيون ٻوٽي، بوجھہ کڻندي، حرام سٿيندي، پرائو پگهر ڪڍندي، ڌوڙ اڏائيندي، انڌيءَ مک وانگر، واءُ مٿي ۾، وڃي ٻوھي ۾ پئي. پنھنجي ئي بار ھيٺ ڪنجھڻ لڳي. سڀ ڪنھن کي ساڙ، اندر ۾ اڌما، اکين ۾ الا. سندس ئي اٿاريل ڌوڙ، باھہ جو ڀڀڙ بڻجي کيس وڪوڙي ويئي. دريون بند ٿي ويس، متيون منجھي ويس. پوءِ تہ ڇتي ٿي پئي. تيئن وٺي تک ڪيائين. ويئي چٿيندي ۽ چڀيندي، ڀڀڙ ويو وڌندو. سندس ڊگهي رسي، تيزيءَ سان ننڍي ٿيندي وئي.

گگهہ اونداھي، حال بڇڙا، منھن ۾ ڌوڙ ، لڱ لڱ ٿي ڏکيو، پر اچي گهر ڀيڙا ٿياسين تہ ڏاکڙا ئي لھي ويا. صبر جو ڦل مٺو! رضا ٿي راضي.

... پر سڀاڻي ساڳي لاري ۾ موٽڻو ھئم. منھنجو تہ ھنيون کاڄي ويو. باھہ وٺي ويم. ڀانيم تہ انھيءَ ’صبر‘ ۽ ’رضا‘ کي ڳٿڙ کان وٺي وڍي ڪُٽي، چُورڻ ڪري، کڙين ھيٺيان چيڀاٽي ڇڏيان. رڳن ۾ چوچڙيون ٿي دکيون. لٽا لاھي، لنگوٽ ٻڌي، ميٽ ٿڦي کوھہ تي آيس. نار ڦيٿي وانگر ٿي ڦريو. خالي لوٽيون ٻڏي ٻڏي، ڀرتو ٿي ٿئي نڪتيون. حرام جو ھمت ھارين، مالھہ ۾ ٻڌجي، پاڻ ۾ گڏجي قرب سان اڳتي وڌيون. ٽمٽار ٿي، طاقت وٺي، مٿي اڀريون. ھڪ ئي ناليءَ ۾ کڻي پنھنجون سڀ قوتون وڌائون. اوجل شفاف پاڻي، اڳتي وڌي سڄي کيڙيءَ تي ڇانئجي ويو. ڀينڊ ۽ ڦوڙ ڳري پھت ٿي ويا. لس ئي لس ٿي وئي. وٺي گل ڦل ٽڙيا، چوڌاري سڳنڌ ۽ سرھاڻ ٿي وئي. سڀني لاءِ ھڪ جھڙي، ھڪ جيتري!