لوهي ڄاريون

�و ته هو دهشت ۾ ڊنل سھي جيان ڇال ڏيئي وٺي ڀڳو ...
پھرين ڦڙڦوٽ ٿي، پوءِ ڪهرام مچي ويو ڪن ڪُٺل جي چوڌاري گهيرو ٺاهيو، ڪن ڊنل سھي کي جهليو ته ڪن وايون بتال ٿيل مالهي بابا کي ڪاتيءَ سڌو جهلي بي وس ڪري ڇڏيو. ڪيس هليو. جج منجهي پيا، ”قاتل چريو هو، يا سياڻو؟ ڏهه سال لنگهي ويا ...
ڊنل سھو ٻاوويهن سالن جي ڦوهه جوانيءَ ۾ به پيءُ سان جيل تي ملڻ نه ويو. ماءُ ايلاز ڪري ڪري ٿڪجي پئي. پيءُ جو نالو پئي ٻڌائين ته ڏڪي ٿي ويو. رت جو ڦوهار، ڀاءُ جون رڙيون، خر خر ۽ چمڪندڙ ڪاتي ياد ايندي هئس ته ساهه نپوڙبو هئس. دل، هر وقت ٽاهه کاڌل سھي جيان پئي ڌڙڪندي هيس. ڪڏهن ڪڏهن ننڊ مان دانهون ڪري اٿندو هو. پيءُ ڪيئي ڀيرا نياپو موڪليس، نيٺ به پيءُ هو، پدري شفقت ڇوليون هڻندي ته، ”ڀلا ... ڄارين منجهان ئي ڏسان ... پري کان ... رڳو هڪ ڀيرو ... ڀلي ويجهو نه اچي!“ ... پر هو نه اچي، نه آيو.
ڪورٽ سڳوري ڪيس ٻڌندي رهي، قانون جا ڪتاب، مذهبي ڪتاب، هي ايڪٽ، هو ايڪٽ، بحث، آرڊر ... آرڊر جي رٽ. نيٺ ڏهن هزارن جي ضمانت منظور ٿي ۽ ڪيس شريعت ڪورٽ ڏي ويو. وڪيلن مالهيءَ جي زال کي مبارڪون ڏنيون، ”وڃ! مڙس کي گهر وٺي اچ.“
مالهي بابا سوچ ۾ ٻڏي ويو. ڪنڌ جهڪائي خيالن جون ڳنڍيون ڇوڙيندو ۽ ٻَڌندو رهيو. ڪنڌ کنيائين ته سڄو چھرو اندر جي اوٻر ۽ لڙڪن سان ڀنل هئس. چپ پئي ڦڙڪيس. ڪجهه چوڻ لاءِ وکريل لفظ چونڊڻ جي ڪيائين. ٽٽل ٽٽل ۽ تار تار آواز جي ليڙن کي ٽاڪا هڻي، پنهنجو وجود قيد جي مٽيءَ منجهه اڻٽٽ حصي وانگر سموئي، ملاقات جي ڄارين ۾ هٿ کپائي آهستڙي چيائين، ” ... پر مان ٻاهر ... نه ... ايندس!“