محمود غزنوي سومناٿ ۾ ڇا پيو ڪري؟

12 سيپٽمبر 1995ع
محمود غزنوي سومناٿ ۾ ڇا پيو ڪري؟

جهڙو حال پاڪستان جي سفارتخاني جو ڪابل ۾ ٿيو آهي، جيڪڏهن اهو حشر ڪنهن ٻئي ملڪ ۾ ٿيو هجي ها ته شايد حڪومت پاڪستان ايئن ڪڏهن به نه چوي ها ته ”ان هوندي به اسان ناتا نه ٽوڙينداسين.“ افغانستان ۾ پاڪستان جي سفارتخاني سان ڇا ٿيو؟ هر ڪو ڄاڻي ٿو ته ان ڏينهن تي 3 کان 5 هزار ماڻهو هٿيارن ۽ باهه ڏيندڙ مادي سان ايمبيسيءَ ۾ گهڙي چو طرف پکڙجي ويا، لٺين ۽ لوهي ڏنڊن سان سٽ ڪٽ شروع ڪيائون. ڪجهه ماڻهو مئا، ڪيئي زخمي ٿيا ۽ نيٺ سفارتخاني جي دستاويزن، فرنيچر ۽ عمارت کي تيلي ڏئي ڇڏيائون. پاڪستاني سفاتڪارن پاڻ به ان واقعي ۾ موت کان ذري گهٽ بچيو آهي. پاڪستان جڏهن حڪومت افغانستان وٽ احتجاج ڪيو ته هن کتي جواب ۾ چيو ته ”اسان کي ڏک آهي، پر معافي نه وٺنداسين!“
افغانستان جي صدر پروفيسر ربانيءَ گڏيل قومن جي سيڪريٽري جنرل بطرس غالي کي افغانستان جي صورتحال جي حوالي سان هڪ ميمورينڊم موڪليو آهي، جنهن ۾ پاڪستان تي الزام هنيو اٿس ته اهو طالبان سان ملي، سندس حڪومت کي ختم ڪرڻ جي سازش ۾ مصروف آهي. هن صاحب اها ڳالهه به چئي ته افغانستان جي اندروني معاملن ۾ پاڪستان جي مداخلت تمام خطرناڪ رخ اختيار ڪري ورتو آهي ۽ جيڪڏهن اقوام متحده پاڪستان کي نه جهليو ته پوءِ افغانستان ۾ جاري جنگ سرحدن جي پار به وڃي سگهي ٿي ۽ پوءِ هي سڄو خطو جنگ جي وڪڙ ۾ اچي ويندو. افغانستان جو قومي سلامتي جو وزير يونس قانوني وڌيڪ سخت لهجي ۾ چوي ٿو ته ”پاسڪتان مداخلت بند نه ڪئي ته ان جو حشر به سوويت يونين ۽ برطانيا جهڙو ٿيندو. پاڪستان افغانستان ۾ پتلي حڪومت ٺاهڻ گهري ٿو ۽ ان ڪم ۾ آءِ ايس آءِ رڌل آهي.“ يونس قانوني اهو لهجو تڏهن اختيار ڪيو آهي، جڏهن طالبان افغانستان ۾ ڪي ڪاميابيون حاصل ڪيون آهن.
سفارتخاني تي حڪومت جي آشيرواد کانسواءِ ايڏو وڏو حملو ممڪن ئي نٿو لڳي جو ذري گهٽ پاڙون اکيڙڻ جي ڪوشش محسوس ٿئي. اهو حملو ايتري ڳالهه ثابت ڪرڻ لاءِ ڪافي آهي ته افغانستان ۽ پاڪستان جون حڪومتون هن وقت هڪ ٻئي سان بنهه نٿيون ٺهن. پاڪستان پنهنجي پرڏيهي پاليسيءَ تان هٿ کڻڻ نٿو چاهي ۽ ”ان هوندي به ناتا ٽوڙڻ لاءِ تيار نه آهي.“ افغانستان جي سرڪار سوڙهه محسوس ڪري، پاڪستان جو عوام ڇا ٿو سوچي؟
سنڌ کي ته جڏهن ڪڏهن قنڌار کان جوکو رهيو آهي. اڄ به قنڌاري افغاني لوڪن جا هٿيار ۽ هيروئن مدد خان پٺاڻ جي تلوارن وانگر سنڌين جي سر تي ڪڙڪيل آهن. خود لکها افغاني 15 سالن کان سنڌ، سرحد ۽ بلوچستان ۾ ترسيل آهن. ان وچ ۾ سندن هڪ نسل جوان ٿي ويو آهي، جيڪو هاڻي شايد ئي پنهنجي وطن موٽي، تاريخ ٻڌائي ٿي ته ڪا به لڏ پلاڻ مڪمل ريورس گيئر نه هڻندي آهي. تمام ٿورا ماڻهو پنهنجي وطن موٽندا آهن. افغانستان جي گهرو ويڙهه مان خود افغانين کي فاعدو نه آهي ته اوڙي پاڙي کي ڪهڙو فاعدو پهچندو؟ اوڙو پاڙو ته ماڳهين هڪ آزار ۾ آهي. افغانستان جي مسئلي جو حل فقط افغانين وٽ آهي. ان ڪري پاڪستان جي عام ماڻهوءَ جي خواهش اها ئي آهي ته افغاني پاڻ ۾ جيئن وڻين تيئن پيا نبرن. وڻين ته پاڻ ۾ جرڳو ڪري فيصلو ڪن يا وڻين ته هڪ ٻئي کي جنت ڏانهن اماڻڻ جون ڪوششون ڪندا رهن. اسان کي پنهنجي گهر جي ڳڻتي ڪرڻ گهرجي. اسان کي پنهنجو ”ڪمبل“ بچائڻ گهرجي ۽ هٿيار هيروئن مافيا جي ڪوريئرن کي سندن پنهنجي وطن جو وساريل رستو ڏيکارجي. کين اهو به ياد ڏيارڻ گهرجي ته افغانستان تان ڪافرن جو قبضو ختم ٿي ويو آهي. هاڻي اتي فقط مجاهد ئي مجاهد آهن، جن جي اسلامي نعرن سان افغانستان جون مٿاريون گونجي رهيون آهن.
پاڪستان الائي ته ڇا ڏٺو آهي افغانستان ۾، جو پاڻ کي پرائي باهه ۾ کڻي اڇلايو اٿس. هاڻي ته سوويت يونين جو ڪفر به ٽٽي چڪو آهي ۽ خلق، پرچم پارٽيون غفائن ۽ گم ٿي ويون آهن. هاڻي ته افغانستان ۾ چو طرف شهرن ۽ وادين ۾ ”الله اڪبر!“ کانسواءِ ٻيو ڪو به نعرو نه بچيو آهي. هاڻي ته ”ڪفر جي واپسيءَ“ جا سڀ در بند ٿي ويا آهن. سڄي افغانستان توڻي ان جي ڀرپاسي ۾ ڪنهن به ملڪ ۾ ڪنهن به ڪميونسٽ جو بت نه بچيو آهي. خبر ناهي ته محمود غزنوي اڃا تائين سومناٿ ۾ ڇا ٿو پيو ڪري؟