مـَري ۽ مـُـڱـٿر جي ڪهاڻي

مـَري ۽ مـُـڱـٿر جي ڪهاڻي:

’مَري مڱٿر‘ گڏاپ کار جي علائقي جو مشهور عشقيه داستان آهي پر ان جا تفصيل زماني جي دز ۾ گهڻي قدر گم ٿي چڪا آهن. ان قصي جو ذڪر ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ صاحب به ڪيو آهي. مارچ 2005 ۾ ’شاهه لطيف چيئر‘ ڪراچي يونيورسٽيءَ جي تحقيقي جرنل ’ڪلاچي‘ ۾ نصرالله ’ناصر‘ ان قصي کي ٻيهر جيئاريو آهي. ڳالهه چوي ٿي ته ،

”کار جي علائقي ۾ مڱٿر برفت هڪ وڏو پهلوان مڙس هو. سڄو ڏينهن جبلن ۾ پيو شڪار ڪندو هو. هڪ ڏينهن سندس نظر هڪ تمام سهڻي ڇوڪريءَ تي پئي، جنهن جو نالو ’مـَري‘ هو. اها به برفت قبيلي جي هئي. مڱٿر پنهنجي ڏاڍ مڙسي يا مائٽن جي راضپي سان مريءَ سان شادي ڪئي. شاديءَ کان پوءِ مڱٿر پنهنجي زال کي 1400 فٽ اوچي هڪ ٽڪريءَ تي رهايو. رات جو ساڻس رهاڻ ڪندو هو ۽ ڏينهن جو ان کي هڪ قدرتي اَڏ ۾ وهاري ان تي وڏي ڇِپ رکي ويندو هو ته جيئن هوءَ ڪيڏانهن وڃي نه سگهي.

مڱٿر ٽڪريءَ تان لهي سڄو ڏينهن شڪار ڳوليندو هو ۽ رات جو اچي قرب وچان زال جي آڏو رکندو هو. هڪ ڏينهن مڱٿر کي شڪار نه لڳو، تڏهن هن پنهنجي ران جو گوشت وڍي، ٺاهي، پچائي اچي مريءَ کي کارايو. اهو سلسلو ڪجهه عرصو هليو. نيٺ مڱٿر مريءَ کي اَڏ ۾ بند ڪرڻ ڇڏي ڏنو، هاڻي هوءَ اتي ئي مٿي اُڀي ٽڪريءَ تي پئي گهمندي هئي ڇوته هيٺ لهڻ هن لاءِ ممڪن ئي ڪونه هو.

هڪ ڏينهن جڏهن مڱٿر شڪار تي ويو ۽ مري ٽڪريءَ تي گهمي رهي هئي ته هن ڊگهن وارن واري هڪ نوجوان ٻڪرار کي بانسري وڄائيندي ڏٺو. هوءَ بانسريءَ جي آواز ۽ نوجوان جي ڊگهن وارن جي سحر ۾ بي خود ٿي وئي ۽ کيس سڏ ڪيائين. ٻڪرار جو نالو کوراٺ هو. هن کوراٺ کي پاڻ سان ٿيل ظلم جي ڪهاڻي ٻڌائي.

ٻڪرار مڱٿر جو نالو ٻڌي گهٻرائجي ويو، ”تون مڱٿر جي زال آهين، کيس خبر پئي ته آئون اجايو مارجي ويندس!“

پر، مري هن کي پوءِ به منٿون ڪندي رهي، ”منهنجي جند ڇڏاءِ ، آئون توسان شادي ڪنديس!“

”چڱو ته پوءِ تون پهرين مڱٿر کي ختم ڪر، پوءِ آئون توسان شادي ڪندس!“ ٻڪرار پنهنجي جند ڇڏائڻ لاءِ چيو ۽ پوءِ هليو ويو.

ان کان پوءِ مريءَ مڱٿر جو ڪمزوريون ڳولڻ شروع ڪيون. هڪ ڪمزوري ته اها هئس جو هو مريءَ سان پيار ڪندو هو ... ۽ ٻي؟ ڪنهن کي به خبر ڪونه هئي، ”اي پهلوان ! تون هر هٿيار کان ڏاڍو آهين، ڪو به هٿيار هڪ ڌڪ سان ڀڃيو ڇڏين، آخر ڪا ته شئ اهڙي هوندي جيڪا تو کان به ڏاڍي هجي!“ مريءَ ناز نخرن سان پڇيو هو.

”مون کي ته اهڙي ڪابه شئ نه ٿي سجهي، شايد ننڍي ائٺ جي ڏاس جو وٽيل رسو مون کي ٻَڌي وجهي!، اهو انڪري ٿو چوان جو هڪ ڀيري مون ٻڪرين جي واڙي مان تنهنجي لاءِ اَئيءَ جو ڦَر کنيو هو، جهڙو ٻاهر ٿي نڪتس ته ڦَرن جو تندو پير ۾ ڦاسي پيو. مون واڙي مان ٻاهر ٽپو ڏنو ته سمورا ڦَر تندي سميت اڇلجي ٻاهر نڪري آيا ۽ تندو ڪونه ڇنو!“ مڱٿر پنهنجي پياري مريءَ کي پنهنجي ڪمزوري ٻڌائي.

ڪجهه ڏينهن کان پوءِ کوراٺ ڏاس جو اهڙو وٽيل رسو آڻي مريءَ کي ڏنو. مريءَ وري ناز نخرا ڪيا ۽ ادائن سان مڱٿر کي ٻَڌندي ۽ ڳنڍيون ڏيندي وئي.

”هي ڇا پئي ڪرين؟“ مڱٿر عشق ۾ ڦٿڪندي پڇيو

”پهلوان! تنهجي پيار جو امتحان ٿي وٺان، زور ڏيئي رسو ڇني ڏيکار!“ مريءَ چيو.

مڱٿر ڏاڍا زور ڏنا، زور ڏيئي ڏيئي بيحال ٿي پيو ... پوءِ، مريءَ وجهه وٺي کيس جبل جي ڪنڌيءَ تان هيٺ ڌڪو ڏنو ۽ مڱٿر مري ويو.

پوءِ، مري کوراٺ وٽ وئي،” مون مڱٿر کي ماري ڇڏيو آهي، هلي ڏس!“

کوراٺ مڱٿر جي لاش مٿان بيٺو ته سندس نظر ران وٽان وڍيل گوشت جي زخم تي پئي، ” هي ڇا جو زخم آهي؟“ کوراٺ پڇيو. مريءَ اصل حقيقت ٻڌائي ته کوراٺ کي ماٺ لڳي وئي.

”ههڙي محبتي پهلوان مڙس کي ماري ڇڏيئه، تون مون سان ڪيئن نڀائيندينءَ؟ ... آخر هن کان وڌيڪ تو مون ۾ ڇا ڏٺو آهي؟“ کوراٺ دانهن ڪئي.

” تنهجا ڊگها وار ۽ بانسري!“ مريءَ چيو.

”اچي هيءَ وٺ بانسري ۽ هي اٿئي وار!“ کوراٺ پنهنجا ڊگها وار وڍي مريءَ کي ڏنا ۽ هليو ويو.

ان کان پوءِ مري هوش وڃائي ويٺي ۽ ٽڪريءَ تان ڏکڻ پاسي ڊوڙندي هلي وئي. ان ٽڪريءَ جو نالو هاڻي ’مري‘ آهي. ڊاڪٽر بلوچ کي مليل روايت موجب اها عورت پوءِ منگهي پير جي آستاني تي پهتي. ان وقت منگهو پير حيات هو، جنهن کيس خدمتگار ڪري رکيو ۽ سندس نالو ڦيرائي ‘بودلِي‘ رکيو.

مڱٿر جي قبر لاءِ چون ٿا ته اها مڱٿر ٽڪريءَ جي پاڙ ۾ هئي. اتي هڪ عورت مريد ٿي ويٺي هئي. اتي ئي هڪ ڪَنڊيءَ جو وڻ هو، جنهن کي مائيءَ جي نالي سان ’راڻيءَ وارو ڪَنڊو‘ چوندا هئا. ماڻهو اتي ايندا ويندا رهندا هئا پر هاڻي ان جاءِ تائين ڪو به رهنمائي نٿو ڪري.



کار جي زمين قدرتي طور ڪلراٺي ھئي. ٽڪرين ۾ ٻن جاين تي کاري پاڻيءَ جا دُٻا ھئا، صاف ٿي نظر آيو ته زھر جھڙا کارا ھوندا.

”ان ڪري ئي ھن علائقي جو نالو ’کار‘ پيو آھي!“ گل حسن چيو:

ان کاري ٽُڪري کان سواءِ باقي ملڪ به بَرپٽ بيابان لڳو پيو ھو. پاڻيءَ جو بظاھر پري پري تائين نالو نشان نه ھو. الائي ڪئين ھتي جھنگلي جيوت تڳي رھيو ھو ! ’کار‛ وٽ وائلڊ لائف وارن جو وڏو مرڪز ٺاھيو ويو ھيو. يقيناً ھنن ٽڪرين ۾ ھنڌ ھنڌ ڪن جاين تي ڪي ننڍا وڏا قدرتي چشما ھوندا.

’کار‛ مرڪز وٽ ظاھري طرح رھائش وغيره جو چڱو انتظام نظر ٿي آيو پر ھِتي جھنگلي جيوت جو ڪو به شوقين نظر نه آيو! اسان کار مرڪز ٽپي، اوڀر کان اتر طرف ھلندا وياسين. جانورن کي قدرتي ماحول ۾ قيد رکڻ لاءِ جھنگلي جيوت کاتي جو ڄاريدار لوهي جھنگلو ڪجهه ڪلوميٽرن تائين ويندو نظر آيو. ان جھنگلي اندر پري پري تائين ڪجھه به نظر نه ٿي آيو. جانور ڪافي سياڻا ٿين ٿا. جيپ جو آواز ٻُڌي ڪنھن کي کُٽيِ کڻندي جو سامھون ايندو، ھر ڪو ٽَھي پاسيرو ٿي ويندو!

مون کي نيشنل جاگرافي چئنل وارا نيشنل پارڪ ياد آيا جن ۾ جھنگلي جانور گاڏين موٽرن کان خائف نظر نه ايندا آھن. بلڪه انھن گاڏين کي ڪن ٻين جھنگلي جانورن وانگر گھٽ خطرناڪ سمجھي، انھن تي فقط اک رکيو ويٺا ھوندا آھن.