موالين جي دنيا

موالين جي دنيا
هڪ فقير اورتي اچي ويٺو ته اسان کانئس مست ڪيهر تي ميلي ملاکڙي بابت پڇيو.
”شعبان جي پنجين، ڇهين ۽ ستين تاريخ تي ميلو لڳندو آهي، مهيني مهيني ۾ ڌمال به لڳندي آهي ، جمعي رات، ماهه پهريون جمعو!“ فقير بس ايترو ئي چيو. سندس سڄو ڌيان ان طرف هو جتي هڪ جوان ۽ پوڙهو تجربيڪار فقير ڀنگ گهوٽي ۽ ڇاڻي رهيا هئا،
گرمي اڃا تيز ٿي وئي ڇاڪاڻ ته هوا به بنهه بند ٿي وئي هئي، پاڻيءَ مٿان پاڻيءَ جا گلاس پي جسم ۾ پاڻي جو مقدار برقرار رکڻ جي ڪوشش پئي ڪئي سون. هڪ فقير پري کان چيو، ”جڏهن توهان هتي ڪونه پهتا هئا ته هلڪي هوا پئي لڳي آرام سان ڪنٺار تي ويٺا ھئاسون، توهان آيا آهيو ته بند ٿي وئي آهي، هاڻي چئو مست فقير کي سوال ته هوا لڳي! هوا آڻڻ هاڻ مهمانن جو ڪم آهي!“
”مهمانن کي ڪو ٻيو وسيلو ته ڪونهي، فقير! ڪيهر مست فقير جي ٿاڌل، پيالو ڀنگ جو فقير ڏيئي سگهن ٿا، حيلو وسيلو في الحال اهو اٿو!“ انور ڀوڳ ڪيو.
اتفاق سان ان مهل هوا جو هڪ تيز جهوٽو لڳو. هڪ فقير ڀنگ جَمن ۾ لاهيندي مست ڪيهر جو نعرو هنيو ”اڃا رڳو سائيءَ کي پاڻيءَ ۾ پسايو اٿئون ته هوا جا ڌوڙيا اٿيا آهن!“
”ٿاڌل ۾ ڏوڏيءَ جو ٻج خس خس وجهندا آهن، ان ۾ نشو ناهي پر جيڪڏهن ڏوڏي جي ڇوڏن جو رڳو اڌ تولو توهان پيئندا ته نشا ٿي ويندا!“ هڪ موالي چيو .
”پر ڏوڏيءَ مان آفيم ڪڍو ته ان ۾ نشو وڌيڪ آهي ... وري جو ان مان هيروئن ٺاهيو ته ڏهوڻ تي نشو ڪندي. جيڪڏهن ڏهه ڇٽانگ آفيم جا هوندا ته ان مان هڪ ڇٽانگ هيروئن نڪرندي ... هيروئن آفيم کان ڏهوڻ تي وڌيڪ نشو آهي.“ هڪ وڏي موالي ٻڌايو .
”ان ڪري جڏهن هيروئن جي مواليءَ کي آفيم ڏبو آهي ته چوندا آهن نشو ڪونهي ... بس ٿڌڙا پئي ڪڍي. ڪو ٻيو ماڻهو آفيم جو ذرڙو کائيندو ته هن کي ڦيراٽيون ڏياريندي !“ انور چيو.
”يعني خَس خَس ، ڏوڏي، آفيم ۽ هيروئن هڪ ئي شئ آهي ٻي پاسي ڀنگ ۽ چرس ساڳي شئ آهي! ڀنگ مان چرس ٺاهڻ لاءِ ماڻهو هٿن کي تيل هڻي ، پوءِ ڀنگ جي گونچن کي هٿن ۾ مهٽيندا آهن ته انهن جا هٿ ڪارا ٿي ويندا آهن. پوءِ ان ڪاراڻ کي ڇريءَ سان روڙي روڙي ڳار لاهيندا آهن، ان کي ملائيندا آهن ته ڳوڙهو ٺهي پوندو آهي. اهو ڳوڙهو ٿيو چرس!“ هڪ فقير ڀنگ ۽ چرس جو تعلق سمجهايو.
”مروانا ڇا آهي؟“ مون انور کان پڇيو .
”مروانا هڪ ٻوٽو آهي، جيئن اسان وٽ سنڌ ۾ جاگير ۾ مٺي ڀنگ جي قدرتي اوڀڙ آهي، پنجاب ۾ ’مارشل لا‘ واري ڪؤڙي ڀنگ جي، تيئن آمريڪا جي وادين ۾ بلڪل ڀنگ جي نموني جو هڪ ٻوٽو ٿئي هو، ان کي لُڻي سڪائيندا آهن، بس انهيءَ سڪل مروانا جا پن ڀوري تماڪ ۾ وجهي جو ڇڪيندا آهن ته ماڻهو اصل چرس ٿو ڇڪي!“
مست ڪيهر جي درگاهه تي ويٺل فقير نشن پتن جي مختلف نمونن جون خبرون ٻڌي اورتي رڙهي آيا، هڪ همراهه پنهنجي تجربي جي ڳالهه ڪئي، ڪو زوردار نشو ڪري وڌو هئائين، چيائين،
” ڏٺم ٻوٽو بيٺو هو ... مون کي سائين غلام حيدر شاهه بادشاهه چيو، ان کي هٿ نه لائجانءِ! مري پوندين، سڀاڻي تنهنجي ڳوٺ جا چوندا توکي سيد ماريو آهي، مون کي ٿاڌل جي ٻاڙ هئي، دل ۾ چيم سائين رڳو گهر پهچي! سائين جيئن ئي اندر ٽپيو، مون هڪدم هڪ ٻوٽو پٽيو، ٻيو پٽيم وري ٽيون پٽيم، سڀ کيسي ۾ وڌم ... ڀنگ کيسي ۾ هجي ته چوندي آهي ’يا لِڪ يا مون کي لِڪاءِ !‘... پوءِ گهر وڃي ان کي ڪاڙهيم، سڪو ڏنم ته اهڙي ٿي وئي جو عجائب ڏسين ڳاڙهو ! ... الله ٿو ڏسي! متان سمجهين ته ڪوڙ ٿو ڳالهايان ... پوءِ ٿاڌل کي ٺاهيم ته جيئن کير ٿي وئي! ... پيئڻ سان اڃا ... الله ڏسي ٿو کٽ تائين ڪونه پهتس ته ڄڻ اڌ منهنجو آهي ئي ڪونه! ... باقاعدي ڍِڍِري! ... نه ڄنگهون، نه ڪجهه، ڪا شئ نه! وري جو ڏسان ته اڙي! منهنجو ڪَنُ ڪونهي، ڇورو هڪڙو بيٺو ڌَم ڪري ... مان هن کي چوان پيو ته ’هينئير ٽري وڃ! الله رسول کي مڃ! مون کي هوش ناهي ... ۽ منهنجي گهر وارن کي چئو ته مون کي ٻاهرئون ڪڙو ڏين!‘ ڪڙو اڃا ڏنئون ته سائين اچي ويو ... پوءِ اندر منهنجا ٻيڪاٽ ته ڏسين ها نه! ... ’ابا مان مران ٿو ... مون کئون موڪلايو!‘ ... سائينءَ چيو، ’ٿُڪ ٿئي!‘ مون چيو ’ابا توبهه منهنجي، زاري منهنجي!“ سڀ فقير موالي تي ٽهڪ ڏئي کليا.
”اها مارشل لائي ڀنگ ڏاڍي نشائي آ ... اسان کي ڪيهر شاهه بچايو! نه ته بچون ئي ڪونه ها! اها ڇتي ۾ ڇتي ڀنگ آهي!“ هن موالي فقير جو احوال ٻڌي ڀنگ گهوٽيندڙ موالين جي ڪونڊي مان گِهرڙ گِهرڙ جا آواز اڃا تيز ٿي ويا.