2020-06-25
داخلا نمبر 271
عنوان نئگ ڏانهن
شاخ سنڌوءَ جو سفر
پڙهيو ويو 1110
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
نئگ ڏانهن
منجهند جو ٻين لڳي، ماپن کان واندو ٿي قافلو نئگ طرف وڌيو. ڪائيءَ جي اتر ۾ ڪارو جبل ۽ ڏکڻ ۾ بڊو آهي. ڪائيءَ کان نئگ جي وچ ۾ هڪ عجيب قبر نظر اچي ٿي. جنهن بابت اسان کي ٻڌايو ويو ته، 1940ع ڌاري هن هنڌ هڪ شخص کي بگهڙن کاڌو هو. اها قبر ماهيءَ وانگر گول آهي، جيڪا هڪٻئي مٿان پٿر رکي گولائيءَ ۾ ڇهه ست فوٽ اوچي ٺاهي وئي آهي، جنهن جو قطر ٽي فوٽ کن ٿيندو. واٽ تي پٿرن جي ڊٺل چؤديواريءَ ڪنهن کنڊر جو ڏس پتو ٿي ڏنو. وقت گهٽ هئڻ ڪري قافلو نه ترسيو ۽ اڳتي نڪري ويو. زندگي رهي ته ڪنهن ٻئي ڀيري اچي ڏسبو. ان ماڳ کي ”مائي ڇٽڙيءَ جو ڪوٽ“ سڏين ٿا.
اسان جو رخ سامهون ڀت جبل ڏانهن آهي. منجهند جا اڍائي ٿيا آهن. سج ڀت جبل جي اولهه ۾ آهي، جنهن ڪري اوڀر وارو پاسو سچ پچ به هڪ اوچي ۽ اونداهي ڀت وانگر نظر اچي ٿو. ڀت جبل جي اوچائي هنڌ هنڌ ڏيڍ کان اڍائي هزار فوٽن جي وچ ۾ آهي. بڊي جبل جي اوچائي ڀت جبل کان گهٽ آهي.
نئه نئنگ جا ٻه ٽي وهڪرا آهن، جن مان هڪ ۾ چشمي جو پاڻي آهي. اهو ئي چشمو نئنگ جي ساوڪ جو سبب آهي. ماٿريءَ ۾ کجيءَ جو وڻ هر قسم جي نباتات کي مات ڏيو بيٺو آهي. جيپ نئنگ واري جبل تي ماڪوڙي وانگر چڙهندي وئي ۽ هڪ هنڌ وڃي بيهي رهي. اڳتي فقط ماڻهو ئي وڃي سگهيو ٿي. سچي ڳالهه آهي ته ماڻهو جبل چڙهڻ مهل هر مشين ۽ جانور جي ڀيٽ ۾ بهتر آهي. کيس فقط کرن واري جابلو مخلوق پوئتي ڇڏي سگهي ٿي، باقي اٺن ۽ گهوڙن جي به جاءِ ناهي.
نئنگ ماٿريءَ جون مکيه شيون گرم پاڻيءَ جو چشمو، لکيمر ماڙيءَ جا کنڊر، مائي روهي جو نشان ۽ هتي جون قديم رسمون آهن. نئنگ جو چشمو ڪائيءَ واري چشمي جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ گرم آهي ۽ وڌيڪ اوچائي تان ڦٽي ٿو. چشمي وٽ گندرف جي بوءِ به ڪائيءَ جي ڀيٽ ۾ گهڻي آهي. ٻنهي چشمن جو پاڻي دائمي آهي. البت ٻن چئن سالن جي ڏڪر دوران پاڻيءَ جو وهڪرو گهٽجي ويندو آهي. مقامي ماڻهو ۽ لاهوتي فقير هن چشمي کي ”يا علي جو کوهه“ چون ٿا.
گرم چشمي جي مٿان بيٺل کبڙ ۽ ٽانگيل تعويذ ۽ ڌاڳا ڏسي اسان مقامي ماڻهن ڏانهن سوالي نگاهن سان ڏٺو.
”ماڻهن جون باسون باسيل آهن ... جيڪي ماڻهو چريا ٿي پوندا آهن، انهن کي به هتي وٺي ايندا آهن ۽ ٻڌندا آهن پوءِ الله جي حڪم سان ۽ درويش جي دعا سان ٺيڪ ٿيو پون.“ مقامي ماڻهو ٻڌايو: درويش مان سندن مراد پير قمبر علي شاهه آهي جيڪو هاڻوڪي گادي نشينن جو وڏو هو. صالح شاهه، مير الله بخش شاهه ۽ غلام شاهه سندس پوٽا آهن. انهن جون درگاهون به هتي ئي آهن.
درگاهه جو مجاور اسان کي مقبرن ڏانهن وٺي ويو. ”هيءَ آهي ’شاهه روهي‘ جنهن کي مائي روهي به چون ٿا. علي سائين ان عورت کي پٿر ڪري ڇڏيو. ’روهي‘ معنيٰ پٿر. سائين ’شاهه روهي - بُڻ پيران‘ آهي. لاهوتي فقير لاهوت ويندي هتي روٽ ڏيندا آهن. جيڪو هتي روٽ نه ڏيندو ان جو لاهوت نه ٿيندو!“