2020-07-03
داخلا نمبر 433
عنوان نابود جھـنـگـلـي جـيـوت
شاخ سنڌ : جھنگلي جيوت
پڙهيو ويو 1499
داخلا جو حوالو:

داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون

4500.00.00-A.D

سنڌو تھذيب جي مـُھرن تي ھڪ نظر وجھڻ سان خبر پوي ٿي ته سنڌ ۾ اڄ کان 4500 سال اڳ ھاٿي Elephas maximus ، گينڊو Indian Rhinoceros Unicornis ۽ واڳون Crocodylus porsus ، واگھه شينھن Panthra tigris، نه رڳو موجود ھئا پر انھن کي ديو مالائي حيغيت حاصل ھئي. واگھه ۽ گينڊي جو مرڪب صورتون ٺاھيون ٿي ويون. ممڪن آھي ته موھن جي دڙي وارو تصوراتي ھڪ-سڱي (Unicorn) جانور جو بنيادي طرح گينڊي تان ورتو ويو ھجي! اھي نسل ھاڻي سنڌ مان نابود ٿي چُڪا آھن.

1878.00.00-A.D

واگھه يا پٽاپٽي شينھن سنڌوءَ جي ٻيلن ۾ 1878ع ۽ 1886ع ۾ به ڏٺا ويا. ڪارو شينھن 1928ع ۾ جيڪب آباد ۽ 1939ع ۾ روھڙيءَ ۾ ڏٺو ويو. بگھڙ، چِٽو، سِيسر، روجھه ۽ سانبر ته ويجھي ماضيءَ ۾ به موجود ھئا. سانبر اصل ھِند سِنڌ جو پَھـرُو آھي پر ھتان نابود ٿي ويو آھي. گھڻو اڳ ان جا ڪي داڻا يورپ کڄي ويا ھئا، جتي انھن جا نه رڳو ڌڻ ٿي ويا آھن پر اھي اُتي جھنگلي جيوت جو حصو ٿي ويا آھن.

1928.00.00-A.D

واگھه يا پٽاپٽي شينھن سنڌوءَ جي ٻيلن ۾ 1878ع ۽ 1886ع ۾ به ڏٺا ويا. ڪارو شينھن 1928ع ۾ جيڪب آباد ۽ 1939ع ۾ روھڙيءَ ۾ ڏٺو ويو. بگھڙ، چِٽو، سِيسر، روجھه ۽ سانبر ته ويجھي ماضيءَ ۾ به موجود ھئا. سانبر اصل ھِند سِنڌ جو پَھـرُو آھي پر ھتان نابود ٿي ويو آھي. گھڻو اڳ ان جا ڪي داڻا يورپ کڄي ويا ھئا، جتي انھن جا نه رڳو ڌڻ ٿي ويا آھن پر اھي اُتي جھنگلي جيوت جو حصو ٿي ويا آھن.

1337.00.00-A.D

ابن بطوطه 1337ع ۾ ٽي ڀيرا اکين سان گينڊو ڏٺو، اھو سمن جو دور ھو. ڪارو رڇ (جنھن کي بروھڪي ۽ بلوچي ٻولين جي اثر سبب سنڌ جا ماڻھو مـَمَ چوندا ھئا) گذريل صديءَ جي پوئين اڌ تائين کيرٿر ۾ موجو ھو.

1902.00.00-A.D

اھو 1902ع ڌاري جو واقعو آھي جڏھن ھڪ انگريز مسٽر ڪارليس ڪُتي جي قبر لڳ بندوق سان ھڪ رڇ ماري تصديق ڪئي ته مـَم ڪو ٻيو نه پر ھِماليائي ڪارو رڇ ھو، جنھن جي ڇاتيءَ تي انگريزي اکر ’V‛ شڪل جو اڇو پَٽو ھوندو آھي ۽ اڪثر ڀولائي فقير انھن کي ناڪيلي وجھي نچائيندا آھن

هاٿي

هاٿي

گينڊو

رڇ