ابڙو اڪيڊمي Abro Academyابڙو اڪيڊمي Abro Academy

هاڻي يا وري ڪڏهن به نه : (ابڙو اڪيڊمي)

2020-11-05
داخلا نمبر 989
عنوان هاڻي يا وري ڪڏهن به نه
شاخ ڪشالو ڪيچ ڏي: ايڊيٽوريل-1روزاني برسات ڪراچي
پڙهيو ويو 1211
داخلا جو حوالو:

هن داخلا لاءِ تاريخ جا حوالا موجود نه آهن

هن داخلا جون تصويرون نه مليون

هاڻي يا وري ڪڏهن به نه جا بنياد
ڪشالو ڪيچ ڏي: ايڊيٽوريل-1روزاني برسات ڪراچي / بدر ابڙو / ابڙو اڪيڊمي Abro Academy / علمي ادبي پورهيو /

هاڻي يا وري ڪڏهن به نه - مان نڪتل ٻيون شاخون-

هاڻي يا وري ڪڏهن به نه


شاخ ڪشالو ڪيچ ڏي: ايڊيٽوريل-1روزاني برسات ڪراچي
ٽوٽل صفحا2
موجودہ صفحو0
اڳلو صفحو-0--1-گذريل صفحو

16 آگسٽ 1995ع
هاڻي يا وري ڪڏهن به نه

دهشتگردن 14 آگسٽ تي به وسان ڪو نه گهٽايو ۽ پنهنجي پاران پوري تيار ڪئي ته هن ڀيري حڪومت کي سنڌ جي گورنر جو لاش تحفي ۾ ڏين. گورنر جي قسمت هئي جو بچي ويو پر پاڪ بحريه بينڊ جي سپاهيءَ جي لاش جو تحفو سنڌ سرڪار ۽ پاڪستان جي بحريه گڏجي وصول ڪيو. جيڪڏهن اها گٿل گولي ڪنهن کي به نه لڳي ها ته شايد اها ڪنهن کي خبر به ڪو نه پوي ها ته گورنر تي ڪا گولي هلي!
هن مهل تائين عام واٽهڙو، ٽارگيٽ ٿيل سرڪاري عملدار ۽ سپاهي ماريا ويا آهن يا وري دهشتگرد تنظيمن جا هڪٻئي سان وڙهندڙ ڌڙا پنهنجن مخالفن ۽ ”غدارن“ کي ماريندا پيا اچن. هي پهريون ڀيرو هو جو گورنر جي عهدي تي ويٺل ماڻهوءَ جو رخ ڪري گولي هلائي وئي. اها گولي نه رڳو هلي پر ايڏي صفائيءَ سان هلي جو ڪنهن کي به پتو ڪو نه پيو ته گولي هلي آهي.
دهشتگرديءَ خلاف جنگ جوٽيندڙ ميجر جنرل (ر) نصير الله بابر جڏهن ايئن چوي ٿو ته ”دهشتگردن کي منهنجي سائيز جي ٻوري ڪو نه ملندي!“ تڏهن سمجهڻ گهرجي ته جيتوڻيڪ حڪومت پنهنجين ڪوششن جي ڪاميابيءَ ۾ پر اميد آهي ۽ هڪ حد تائين واقعي ڪاميابيون ماڻيون اٿس، ان هوندي به دهشتگرديءَ کي نه رڳو اهو مات نه ملي اهي پر دهشتگرد هر وقت تمام خوفناڪ اڳرايون ڪرڻ جي پوزيشن ۾ آهن. وزير داخله جنهن لهجي ۾ ”ٻوري ۾ ماپجي نه سگهڻ“ جي ڳالهه ٿو ڪري، اها ڀلي ته سندس نفسياتي جنگ جو اهم حصو هجي پر هڪ ڳالهه پڌري ٿي چڪي آهي ته دهشتگردن 14 آگسٽ تي ان ٻوري ۾ ڪنهن نه ڪنهن اهم شخصيت کي وجهڻ جي ڪوشش ڪئي جيڪا ڪامياب به ٿي پئي سگهي! قائداعظم جي مزار تي مئل شخص کي محض بحريه بينڊ جي سپاهيءَ جو موت قرار ڏيئي نٿو سگهجي. اهو سنڌ جي گورنر جو موت هو، جيڪو گسي ويو.
حڪومت ۽ ايم ڪيو ايم (الطاف) وچ ۾ ڳالهيون معطل آهن پر ڪير نٿو ڄاڻي ته ايم ڪيو ايم سڌي يا اڻسڌي طرح ڪراچيءَ جي بدامني جي ذميواري قبول ڪري چڪي آهي. جڏهن نامي گرامي دهشتگرد ٽيليويزن تي اچي پنهنجي هٿان دهشتگرديءَ جو اقرار ڪن ٿا يا ٿاڻن تي اعتراف ڪن ٿا ته هنن ڪٿي، ڪيئن ۽ ڪڏهن ڪيترن ماڻهن کي قتل ڪيو تڏهن به ايم ڪيو ايم انهن کي لا دعوا نٿي ڪري. ايم ڪيو ايم فاروق دادا جي هٿان ٿيل دهشتگردين کي نظر انداز ڪري هن کي پنهنجو ”هيرو“ سڏي ٿي. حيرت آهي ته ويهين صديءَ جي پڄاڻي تي بيگناهه ماڻهن جي قاتلن کي ”هيرو“ سڏيو وڃي ٿو ۽ جيڪو دهشتگرديءَ جي خلاف آواز اٿاري ان کي ”ولين“ قرار ڏنو وڃي ٿو. ايئن ٿو لڳي ته ”اسرن ۽ ديون“ واري جنگ جيڪا غالبن 1000 يا 1500 قبل مسيح ۾ لڳي هئي، اڄ ٻيهر هلي رهي آهي، جنهن ۾ هڪ ڌر جا شيطان ٻي ڌر جا ديوتا ۽ ٻي ڌر جا شيطان پهرين ڌر لاءِ ديوتا بڻجي ويا آهن. جيڪڏهن ايئن نه آهي ته پوءِ بلوچ ڳوٺ جي ماڻهن وزير داخله نصير الله بابر جا هٿ ۽ پيشاني ڇو چمي؟ ۽ ڪراچي سينٽرل جا اڪثر ماڻهو پير الطاف حسين جي تصوير جي پوڄا ڇوٿا ڪن؟
اسان کي نه شيطان گهرجن ۽ نه ديوتا گهرجن. جت شيطان هوندا اتي ئي ديوتائي طاقتن جي ضرورت پوندي آهي. ڌرتيءَ تي هندڙ ماڻهن کي رڳو ماڻهپو ۽ ڀائپي ملي وڃي ته به گهڻو ٿيو ڇاڪاڻ ته ٻه طرفي بارودي جنگ ۾ مال جو کيڙ چڙهي ويو آهي حڪومت ۽ ايم ڪيو ايم ته پنهنجي جنگ ۾ مصروف آهن پر سمجهدار ماڻهو انهن پاڇولن کي ڏسي ويتر ڊپ ۽ خوف محسوس ڪري رهيا آهن، جيڪي هن ويڙهه مان پنهنجي لاءِ واٽ ملڻ جي انتظار ۾ آهن! هي پاڇولا انهن بد روهڻ جا آهن جيڪي 17 آگسٽ 1988ع کانپوءِ ٻيهر انساني جوڻ وٺڻ لاءِ پريشان آهن. جيڪڏهن اهي هڪ ڀيرو انساني روپ ڌارڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا ۽ بيهر وردي پهري موٽي آيا ته ڏهن ٻارهن سالن تائين ماڻهو جو ماس پٽبو، چٻاڙبو ۽ چچرجندو رهندو آهي.
هن وقت دهشتگردن لاءِ وڏي ۾ وڏي آفت خود وزير داخله نصير الله بابر جي روپ ۾ نازل ٿي آهي. اها پر سڪون ماٿري جتي انسان سک ۽ امن سان رهندا هئا، ان ۾ جڏهن بگهڙ ڪاهي پيا ته انهن کي منهن ڏيڻ لاءِ انهن کا به ڏاڍي مخلوق کي لاهڻو پيو. جڏهن نصير الله بابر جهرو ماڻهو ڪکيون ڪڍندڙ بگهڙن جي ڪڍ پيو آهي ته دهشتگردن ۾ وڏي ڀاڄ پئجي وئي آهي. هاڻي دهشتگردن جي مجبوري اها آهي ته پاڻ کي ”مظلوم“ ثابت ڪرڻ لاءِ کيس اوترا ئي ماڻهو روزانو بيدرديءَ سان مارڻا آهن، جيترا نصير الله بابر جي اچڻ کان اڳ مرندا هئا. کين اهو ثابت ڪرڻ جي اجائي ڪوشش ڪرڻي پئي پوي ته فاروق داد ۽ فهيم ڪمانڊو ويچارا، مسڪين ”ڪجهه به ڪين“ ۽ بيگناهه هئا. ڇاڪاڻ ته اوترا ماڻهو اڄ به مري رهيا آهن، جيترا ڪالهه مري رهيا هئا.
جڏهن وحشيِءَ کي موت نظر ايندو آهي تڏهن اهو پنهنجا چنبا شڪار ۾ اڃا اندر تائين کپائڻ جي ڪوشش ڪندو آهي. لڳي ٿو ته دهشتگرد به ايئن ئي ڪري رهيا آهن. نصير الله بابر جنهن سخت گيريءَ سان دهشتگردن جي خلاف وڙهي رهيو آهي. ان کانسواءِ ٻيو ڪو چارو به نه آهي. اهو سچ آهي ته سخت گيريءَ سان انساني حقن جي لتاڙ به ٿي رهي آهي. ان حد تائين جو اها ”ظلم“ جي دائري ۾ اچي وئي آهي. پر فقط اهو چئي ته ”سڪن سان گڏ ساوا به سڙندا آهن“ وزارت داخله پنهنجي ذميواري کان آجي ڪو نه ٿيندي. سنڌ جي ماڻهن ماضيءَ ۾ وڏا ظلم برداشت ڪيا آهن انڪري اهي ڪٿي به ”ظلم“ جي حمايت ڪو نه ڪندا پوءِ ڀلي ته اهو سندن دشمن تي ٿئي! سنڌ جا عام ماڻهو ڪنهن کي به دشمن ڪو نه ٿا سمجهن سواءِ انهن جي؛ جن جي هٿن ۾ بندوقون اهن ۽ اهي بندوق جي زور تي سنڌ ۽ ان جي پيداواري ذريعن تي قبضي جا خواب ڏسي رهيا آهن. سنڌ جي ماڻهن جو موقف آهي ته سزا لائق فقط اهي آهن؛ جن ڪنهن انساني جان کي ستايو آهي، جمهوري حقن کي ڦٻايو آهي يا سنڌ ۾ ميريون اکيون وڌيون آهن پوءِ اهو سنڌي ڳالهائيندڙ هجي، انگريزي يا اڙدو.
دهشتگرديءَ جي سزا فقط دهشتگرد کي ئي ملڻ گهرجي، جن جي مٽن مائٽن کي نه. انهن مائٽن لاءِ ته اها ئي وڏي سزا آهي ته هنن جو اولاد ان ڪري دهشتگرد نڪتو جو هنن سندس ٺيڪ طرح پالنا نه ڪئي.
دهشتگردن رينجرس جون ورديون پائي 14 آگسٽ تي نارٿ ڪراچي مان 6 ماڻهن کي اغوا ڪري هڪ بس ۾ اجتماعي قتل عام ڪيو، هڪ عورت جو لاش به ٻوريءَ مان مليو ۽ مجموعي طور تي 14 ماڻهو ماريا. بس ۾ آڻي ماريل ماڻهن کي صرف ان ڪري قتل ڪيو ويو جو انهن کي مائرن سنڌيءَ ۾ لولي ڏني هئي. اهي ماڻهو نارٿ ڪراچيءَ جي هڪ آٽو گئراج ۾ انهن ماڻهن جون گاڏيون ٺيڪ ڪندا هئا جن کي سندن مائرن اڙدوءَ ۾ لوليون ڏنيون هيون. ڪنهن جي ماءُ جو ڪهڙو ڏوهه هو؟ انهن مائرن جو به ڪهڙو ڏوهه آهي جن پنهنجن پٽن کي نيڪ انسان ٿيڻ جون اڙدوءَ ۾ دعائون ڏنيون پر اهي دهشتگرد بڻجي ويا!
سائلنسر فٽ ٿيل بندوق مان گورنر تي گولي هلڻ کانپوءِ وزارت داخله کي اهو ٻڌائڻ جي ضرورت ناهي ته هاڻي سنڌ ۾ ڪو به محفوظ نه آهي ۽ نه ئي ڪو اها تجويز ڏيئي سگهي ٿو ته دهشتگرديءَ خلاف سخت اڳيون صفحو-0--1-گذريل صفحو


هاڻي يا وري ڪڏهن به نه ھنن داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
هاڻي يا وري ڪڏهن به نه
ڪشالو ڪيچ ڏي: ايڊيٽوريل-1روزاني برسات ڪراچي - موضوع جون ٻيون داخلائون-
جيڪڏهن تون به پاڪستان ۽ مان به پاڪستان!
هاڻي يا وري ڪڏهن به نه
آپريشن لاءِ خون جو ٻليدان ضروري هو؟
سرڪار! عوام لاءِ هاڻي ڇا حڪم آهي؟
حيدرآباد: دهشتگرد ناڪام نه ٿيا آهن
محبتن جا ٻج پوکيندڙ – جي ايم مهڪري
لياري ۽ ملير ڊيولپمينٽ اٿارٽيز
سياسي اتحادين جي امپورٽ جو سلسلو
ڪراچي پئڪيج يا ڪجهه ٻيو؟
پريس جي خلاف روايتي اڳرائي
آپگهات ڪندڙ قديم آثار ۽ هڪ مئل گهوڙو
سرڪاري دستاويزن تائين عوام جي پهچ
پنهنجي ئي خول ۾ بند ڪراچي سياست
دهشتگرديءَ واري هڙتال ۽ ”دهشتزدهه“ عوام
صنعتڪار ۽ کنڊ جو هٿرادو بحران
ڌاڙيلن لاءِ به هڪ ”نصيرالله بابر“ گهرجي
استادن ۽ ڪلارڪن جي هڙتال
سنڌ جي برپٽن لاءِ پاڻيءَ جو خواب
غير قانوني پرڏيهين جي سڃاڻپ ڏکي ناهي
اسڪول في لاءِ اسڪول ۾ پِنايل ٻار
دهشتگردي ۽ سياستدانن جون خوش فهميون
دهشتگرد، ايجنسيون ۽ سنڌ
پاڪستان: دنيا ۾ ٽيون نمبر رشوتي ملڪ
دهشتگردن جي موت تي ماتم
مقدس رشتا ته بارود ۾ نه ٻاريو!
ملازمتن تان برطرفين جو مامرو
پاڻيءَ جو مسئلو: پنجاب ۽ هندستان جو هڪجهڙو رويو
جنگ بنديءَ جي بدلي ۾ اقتدار جي آڇ
وچ مدي واريون چونڊون ۽ جناتي چُرپُر
اخباري ڪاغذ جو بحران
سنڌي ٻوليءَ جو بااختيار ادارو جنگي بنيادن تي ڪم جي ضرورت
هڪ جيل ۾ بک هڙتال، ٻئي ۾ شاهي دعوت
ڳالهه جڏهن پاڻ تي آئي......
پيپلز پارٽيءَ جو وڻ ۽ وڻ ويڙهيون
ڪوڙ کي پير نه سهي، پَرَ ته آهن!
ايم ڪيو ايم جي ڪا به هڙتال ڪامياب نه ٿي آهي
سنڌ جو وڪيل برطانيا ۾
گهاتوئڙن جي نِڙيءَ ۾ ڦاٿل دانهن
.... خطرو اڃا موجود آهي
پنجاب جو سياسي بحران
افغانستان ۾ پاڪستاني سفارتخاني جي تباهي
ڪرپشن جي ڪينسر ۾ وڪوڙيل صحت کاتو
سيڙپ ڪمپنين ۾ ڦاٿل رقمون ملي سگهن ٿيون
بيجنگ ڪانفرنس تي مهربانن جي چڙ
جوکم کانسواءِ ڪا ٻي واٽ نه هئي
معاشي ون يونٽ ڏانهن وڌندڙ وکون
محمود غزنوي سومناٿ ۾ ڇا پيو ڪري؟
رينجرز هٿان برمي ۽ بنگالي ملاحن جي سرپرستي
ڪوڙ ۽ منظم پرچار جو ٽوڙ ڇاهي؟
اقليت جي مٺ ۾ اڪثريت
رت جا نشان ڌوئڻ لاءِ ڪيئي برساتون گهرجن
سچ ضرور ڳالهايو پر زور سان
سفيرن خلاف اڳرائيءَ بابت لنڊن مان آڪاش واڻي
طالبان راڄ ۾ ڇوڪرين جا اسڪول بند
انتظاميا کان مايوس 200 ڳوٺاڻن جي لڏ پلاڻ
سنڌي ميڊيم اسڪول ڪنهن ڳڙڪايا؟
هڪ دهشتگرد ”هيرو“ جو بُت
ڇا ڪالاباغ ڊيم جي اڏاوت جاري آهي؟
آزاد رهڻ جو حق ڦري نٿو سگهجي؟
ڪابل سان ناتن جو نئون مرحلو
پر ”اونداهي ۾ فرار“ جو ڇا ٿيندو؟
ڊيلٽا: شڪاري ٻار جي مٺ ۾ جهرڪي
ڳالهين جي نائين دور کانپوءِ به.....
ڏکئي وقت ۾ پراڻن ساٿين جي سار
برائون ترميم
هندي اسٽائل فساد ۽ ايم ڪيو ايم
”ڇا پنجاب کي ويٽو پاور حاصل آهي؟“
ڪراچيءَ جي سنڌين جو اعتماد نه لوڏيو
قتلام ڪندڙ ڪارخاني کي رعايت ڏيئي نٿي سگهجي
غير قانوني غير ملڪي ۽ ووٽر لسٽن جو مرحلو
سرڪار! ”غريبن لاءِ بينڪاريءَ“ تي سوچيو
گرينڊ الائنس جون تياريون
ايم ڪيو ايم پاران گهرو لڙائيءَ جي ڌمڪي
وڏو وزير پنهنجي حڪم تي عمل ڪرائي سگهندو؟
گهرو لڙائيءَ ڏانهن پهرين وک؟
ٿر ۾ ڏڪار ۽ نمائنده نانگ
پاڪستان جي ثقافتي پاليسي
انسٽيٽيوٽ..... پر ڪنهن جي لاءِ؟
ولي، الطاف ۽ نواز اتحاد عمل
پهرين آڪٽوبر 1988ع کان پهرين آڪٽوبر 1995ع تائين
ڪور ڪمانڊرن جي اجلاس ۾ الطاف حسين کي جواب
سنڌ بابت مولانا فضل الرحمان جو موقف
خوني پرولي ڪڏهن ڀڄندي؟
... ۽ هاڻي سنڌوءَ ۾ سم جو پاڻي
پوليس: هڪ مافيا
ٺٽو – جتي پورهيتن پيٽ سان پٿر ٻڌا
پور بندر ۾ ڦاٿل پاڪستاني
بينڪاريءَ جو ڏيوالو نڪرندو؟
جهاز اغوا ڪرڻ جي ڪوشش
غير قانوني پرڏيهي خلاف وٺ پڪڙ ۽ پاسپورٽ دڪان
پي ٽي سي ريفرنڊم
گهڻن بنيادي مسئلن جو حل لياقت – نهرو ٺاهه تي عمل
پوليس مايوس ڪيو آهي
ٻهراڙيءَ ۾ ڊاڪٽرن جي تقرري حقيقت پسنديءَ جي ضرورت
سنڌ سيڪريٽريٽ تي حملو سنڌ جي تاريخي، سياسي ۽ انتظامي وجود کي للڪار
دهشتگردن جو موت ۽ ذهني گدلاڻ
امن جا گيت ڳائيندڙ ٿڪجي پيا آهن؟
ڇاڪاڻ ته توهان ٽين دنيا جا آهيو!
جتي دهشت کي سوڳ چئجي ٿو
مالاڪنڊ کان کاري ڇاڻ تائين
ايمنسٽي انٽرنيشنل ساک وڃائي ڇڏي
پڙدي جي پويان ڪهڙو ڊرامو هليو؟
باغي آفسيرن لاءِ آئين ڇا ٿو چوي؟
ڪارو ڏينهن: سياسي سج گرهڻ
ايم ڪيو ايم تاملن جي نقش قدم تي
گڏيل قومون ۽ ٽين دنيا
”آسمان“ ايمنسٽي انٽرنيشنل جو هيڊ ڪوارٽر ناهي
”اگر ... مگر“ مان نڪرڻ جون تياريون
سياسي ڪروکيتر ۾ شهيد ٿيل خواب ڳڻيو!
نواز شريف ۽ خالي بوتل جو نشو
رُپيو، روبل جو پوئلڳ!
”گرم هوا“ کان گرم هوا تائين
قومي حڪومت – ڪنهن حادثي کان بچڻ جي ڪوشش
نجڪاريءَ ڇا ڏنو؟
ڦلنگين کي ملڪي معيشت جي ٻيڙيءَ تان لاهڻو پوندو
ڪراچيءَ ۾ خون ئي خون
هو، جي اونداهين راتين ۾ ماريا ويا!
نانگ کي ريجهائڻ جي ڳالهه
نيٺ ڇا ٿيندو ۽ ڇا ٿيڻ گهرجي؟
ازهاڪ رابن جو موت
اهو بُروٽس وارو خنجر ته نه آهي؟
بُک ۽ بنيادي حق گڏ ڪيئن هلندا؟
رت جي پيالي ۾ سچ ۽ ڪوڙ
اڳوڻا معاشي زخم ۽ ڀرڻ بدران هڪ ٻيو چهڪ
نئين جهاد جون تياريون
توهان ماڻهو ٽنگي سگهو ٿا، خيال ۽ آدرش نه
هڪ دوزخ کان ٻئي دوزخ تائين ڊوڙون
سنڌ جو تعليمي ماحول مٿي ۾ گولي هڻي آپگهات جي ڪوشش
ووٽر، اميدوار ۽ سياسي پارٽين وارا جاڳن!
ناڪام بغاوت کانپوءِ هڪ سوال
آمريڪي معيشت جو ڀرم باقي نه رهيو
مخالف ڌر جي باغي فوجين لاءِ همدردي!!
سڻيءَ جي ديس مان نڪري ڪپهه جي ملڪ ۾ ڦاٿل ماڻهو
سنڌ ۾ غلاميءَ جي دور جي واپسي
سنڌ دشمن آفيسرن کي ڇـُوٽ ڇو؟
جافنا: امن ۽ دهشت جي آخري جنگ؟
پاڪستان: سڀني لاءِ جنگ جو کليل ميدان
ماڻهو هيڏانهن هوڏانهن ڇو پيا ڏسن؟
عوام ”عالمي مقروض“ هجڻ کان انڪار ڪري ٿو
رسول بخش مريءَ جو فلسفو
قيامت کان اڳ ۾ قيامت جي ڳالهه!
سڀ بيگناهه شهيد منهنجا ڀائر آهن!
ڌڌڙ ۾ پير
بنگله ديش ۾ سياسي بحران
چڪنا چور ٿيل سنڌي سماج: هڪ سوال
دهشتگردي-اولهه جو تحفو
رت ۽ ماس بچيو هجي ته ڀلي ٻيهر ڪهو!
ڪشڪول کپائڻ جي نوبت آدمشماري
پنجاب کي سنڌ سان ويڙهائڻ جون ڳالهيون
ڪو ڪيئن ڪري!؟
ادب، ثقافت ۽ جمهوريت ڪانفرنس


.....ڪشالو ڪيچ ڏي: ايڊيٽوريل-1روزاني برسات ڪراچي موضوع جون وڌيڪ داخلائون