هُرلو

هُرلو
اسان جوهيءَ جي اولهه پاسي کان لنگهياسون. لوهي هُرلو شايد اڃا به استعمال ۾ هو. مالهه تي ڏول چڙهيل هئا. ان ۾ ٺڪر جون لوٽيون ٻڌل نه هيون.
مالهه جنهن چڪر تي ڦرندي آهي، ان کي چئبو ’ڍينگو‘.جيڪڏهن ڍينگو لهي پوي ته نار نه وهندو. ان تان پهاڪو جڙيو ’ڍينگو ڍيري‘. هي ڍينگو لوهه جو هو. عام روايتي ڍينگو ڪاٺ جو هوندو آهي، ۽ ڪافي مٿي هوندو آهي. ڏول مان جنهن شئ تي پاڻي ڪري ٿو ان کي ’پڙڇ‘ يا ’پاڙڇو‘ چوندا آهن. ان مان جيڪو پاڻي نڪرندو ان کي چئبو ’نيسر‘، جڏهن اهو ٻي واهيءَ ۾ وڃي ته اهو سڏبو ’نيسر‘ يا ’نيسارو‘. ان مشين کي ڦيرائڻ لاءِ اُٺ ٻڌندا آهن. اٺ جنهن شئ کي ڦيرائي، ان کي چئبو آهي ’ڳاڌي‘. ان ۾ رسا به ٻڌبا آهن، هيٺان ٻه چڪرا هوندا اٿس. ڪڏهن ڪڏهن ان ڳاڌيءَ تي ڪو سوار ٿي اٺ هڪليندو رهندو آهي. چڪري ۾ ڦاٿل لڪڙو ڳاڌيءَ سان جڙندو آهي. اُٺ جي منهن تي کوپا ٻڌا ويندا آهن ته جيئن هيڏانهن هوڏانهن نه ڏسي ۽ خوف نه کائي. انهن کوپن کي ’اکيڙا‘ به چوندا آهن.
جوهيءَ جي ڪنهن ڪشادي گهٽيءَ مان لنگهياسون ته هڪ لوهار ڪنهن چؤديواريءَ جي ڀت کي هلڪي ٽيڪ ڏيئي ويٺل نظر آيو. هو اڄوڪي ڏهاڙي ڪمائڻ لاءِ ويٺل هو، ڏاڍي صبر سان هيڏانهن هوڏانهن ٿي نهاريائين ته شايد ڪو گراهڪ ايندو هجي!