هڪ ڳوٺ-نوتڪ

هڪ ڳوٺ-نوتڪ

هي ڀَڪر۽ ڪروڙ شريف جي وچ تي اهم ڳوٺ آهي. ديري اسماعيل خان کان هيستائين پهچڻ ۾ اسان کي پوڻا ٻه ڪلاڪ لڳا. ڪچي ۽ واريءَ جي ميلاپ تي ٻڌل هيءَ ننڍڙو شهر چڱي رونق وارو آهي. چار پنج ڊاٽسن پڪ اپ گاڏيون، مسافر گاڏيون، اُٺ، سائيڪلون، ٽريڪٽر ۽ چار پنج هوٽلون، بلڪل سنڌي ڳوٺن جهڙو ماحول. ڀرپاسي ۾ نارن جو رواج آهي. جيڪي اٺ هلائن ٿا. هتي سرڪاري هاءِ اسڪول به آهي. هڪ اڌ ڪار به نظر آئي. ٽانگا به آهن. ٽانگن ۾ ڪاٺ جي ڦيٿن بدران جيپ جا ڦيٿا وجهڻ جو نمونو مون هتي پهريون ڀيرو ڏٺو. سامهون هڪ ننڍڙي دڪان آڏو اٺ گاڏيءَ تي ڪمند سٿيو ٿي ويو. هتي هڪ پئٽرول پمپ به آهي ۽ هڪ بنيادي صحت مرڪز به.
شهر جي ٻاهران ديڳيون لٿل هيون. ڪو همراهه پرڻجي رهيو هو. دهل جو ٺڪاءُ ٿي پيو ۽ ماڻهو نچي رهيا هئا. ناچن کي ٺيڪ طرح نچڻ به نٿي آيو. هيءُ نه ڀنگڙا هو، نه جهمر نه جمالو هو ۽ نه لُڊي، بس بت پئي ٿڙڪيا ۽ پاڻ کي ريجهائڻ جو موقعو.
نوتڪ پورو ٿيو ته هڪ ٻيو ڳوٺ آيو جنهن ۾ نوٽ ڪرڻ جي ڪا به خاص ڳالهه نه هئي پر مين روڊ تي هڪ گهر جي دروازي تي لڳل تختي پڙهي چپ لڳي وئي، لکيل هو؛
مسٽر فلاڻو خان
ڀاءُ مسٽر فلاڻو خان ڊي-ايس-پي
مسٽر فلاڻي خان جي سڃاڻپ بس اِها ئي هئي ته هو مسٽر فلاڻي خان ڊي-ايس-پي جو ڀاءُ هو. پاڻ ڪهڙا اڪ ڪارا ڪيا هوندائين سو به تختي مان پڌرو هو. پڪ سان علائقي ۾ وڏي دهشت پکيڙي هوندائين. ماڻهن کان پئسا وٺي ڪم ڪرائڻ جا واعدا ڪيا هوندائين. سچ پچ ته هيءُ تختي ڌنؤس جو اشتهار ئي هو.
جيپ شهر کان نڪتي ته سامهون کان هڪ فوجي گاڏي ايندي نظر آئي. پر هيءُ ڇا!؟ فوجي گاڏيءَ تي جميعت علماءَ اسلام جو پٽاپٽي جهنڊو! ڪجهه مولوي صاحب ۽ کٿابي به گاڏيءَ تي چڙهيل هئا. جيپ هلندي رهي ٿي ۽ ٿل ريگستان ڪتاب وانگر کلندو وڃي ٿو. اسان کي محسوس ٿئي ٿو ته هن علائقي ۾ ٻه طبقا رهن ٿا ننڍو زميندار ۽ پورهيت. ننڍو زميندار ڪمند ڪري ٿو. زراعت سان لاڳاپيل مشينري (جهڙوڪ ٽريڪٽر ۽ ٽراليون) مسترين کي جنم ڏئي رهي آهي، باقي سنهو ٿُلهو نوڪري پيشه طبقو يا واپاريآهي. پورهيت طبقو بنهه غريب آهي. اهي گاهه مان تڏا ۽ واڻ ٺاهڻ جو ڪم ڪن، ٺيڪيدارن لاءِ ڪاٺين مان ڪوئلو ٺاهن يا وري هارپو ڪن. پورهيت ڪٽنبن جو زالون به مردن وانگر گوڏ ٻڌن ٿيون. گوڏ اتر سنڌ ۾ به عام آهي پر اتي فقط مرد ٻڌن. روزگار جا موقعا تمام گهٽ آهن ۽ توڪل گهڻو آهي. جنهن ڪري پيري مريدي وڌيل آهي.