2020-11-04
داخلا نمبر 915
عنوان واهي پانڌي ڪوٽيرو
شاخ منڇر گورک گاج دنيا
پڙهيو ويو 1189
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
واهي پانڌي ڪوٽيرو
واهي پانڌيءَ واري هاڻوڪي آباديءَ کان ڏيڍ ڪلوميٽر کن اتر پاسي ، نئه نَريءَ جي راڄ واهه واري شاخ تي هڪ دڙو آهي، جنهن جون ماپون 20X350X450 فٽ آهن. دڙي جو چڱو خاصو حصو اڳ ئي سامهون وارن ٻنن ۾ ورهائجي ويو آهي ۽ ڪجهه حصو وري قبرستان هيٺ اچي ويو آهي. بخاري صاحب لکي ٿو ته، ” هتي کوٽاين ۽ تجرباتي کڏن مان سنڌوءَ وارو ’ڳاڙهي تي ڪارو‘ ٺڪر آمريءَ واري ٻه رنگي ٺڪر جي مٿان جنهن صفائيءَ سان مليو آهي، ان مان هنن ٻنهي ٿانون ۽ ثقافتن جي ڄمار جو فرق بلڪل پڌرو ٿي پوي ٿو. هن ماڳ تان پٿر مان ٺاهيل هڪ تير جو ڦـَر جيڪو سنڌ جي مثالن ۾ اڪيلو آهي، پڻ مليو آهي. اهڙا ڦـَر بلوچستان کان سواءِ ايران، عراق، مصر، چيني ترڪستان ۽ جاپان وغيره مان به مليا آهن. موهن جي دڙي مان لڌل ٽامي جا ڦـَر شايد انهن پٿري ڦـَرن جو تسلسل هجن. پٿر جي ڦـَرن جي ٿورائي ۽ ٻين ڏورانهن ملڪن ۾ ان جي پکيڙ تجويز ڪري ٿي ته متان اهي اوزار ڏکڻ ايشيا ۾ ايجاد ٿيا هجن پر سنڌ ۾ انهن جو ملڻ اتفاقي هجي. هن ماڳ تان ٺڪر کان سواءِ پٿر جون ڇريون، ٺڪر جو کرل، پٿر جا مڻڪا ۽ ٽِڪيون به ملن ٿيون. ٺڪر جون اهي ٽِڪيون ڪن جي خيال ۾ پوڄا جي ڪم جون هونديون، ڪن جي خيال ۾ اهي آويءَ ۾ باهه جي گرمي بند ڪرڻ لاءِ وٿيون ڀرڻ جي ڪم اينديون هيون ته جيئن ٿانوَ جلدي ۽ سٺا پچن. (حاڪم علي شاهه بخاري، نئين زندگي اپريل 1992)