وحشت ختم ته ڪو نه ٿي آهي!

12 فيبروري 1996ع
وحشت ختم ته ڪو نه ٿي آهي!

جيڪڏهن واقعي امن ٿي ويو آهي ته پوءِ ”امن ۽ آشتي جو جشن“ ملهائڻ گهرجي. ڇا ان کان به وڏي ڪا ٻي خوشي ٿي سگهي ٿي ته شهر وارا ”امن ۽ آشتيءَ جو جشن“ ملهائين! سرڪاري طرح جشن ملهائڻ جي معنيٰ آهي، دهشتگرديءَ جي آخري جيوڙي جو موت! ڇا سچ پچ ايئن ٿيو آهي؟ ڪراچيءَ جي ماڻهن کي ان دعوا تي اعتبار نٿو اچي ڇاڪاڻ ته دهشتگردن جو ”والد صاحب“ پنهنجي جديد سيڪريٽريٽ اڃا تائين لنڊن ۾ نه رڳو کوليو ويٺو آهي پر جاويد لنگڙو، نعيم شيري، فهيم ڪن ڪٽو، حيدرآباد وارو ڪاليا ۽ انهن جا ساٿي روپوش آهن، سندن روپوشيءَ مان سندن ”آخري هار“ جو مطلب ڪڍڻ خوش فهميءَ جي بيماري ۾ پوڻ ۽ ان جا جيوڙا پکيڙڻ جي برابر آهي.
ان ۾ ڪو به شڪ نه آهي ته ”انجمن دهشتگردان پاڪستان“ جا ميمبر سوڙهه محسوس ڪري روپوش ٿيا آهن پر سرڪار ڄاڻي ٿي ته ڪوئا زمين م اندر سرنگون هڻي ڪٿان کان ڪٿي وڃي نڪرندا آهن ۽ ڪيئن پنهنجو نسل وڌائيندا اهن! ان ۾ به ڪو شڪ نه آهي ته ”جشن امن“ ملهائڻ سان دهشتگرديءَ دوران عوام جا خطا ٿي ويل حواس موٽي ايندا، عوام جو اعتماد بحال ٿيندو ۽ ڪراچي جون رونقون ۽ سياسي سرگرميون شروع ٿي وينديون پر اڃا تائين گولين جا آواز ختم نه ٿيا آهن، اڃا تائين دهشتگردن جا شڪار ٿيل انسان ملي رهيا آهن. هن جهنگ مان اڃا وحشت ختم نه ٿي آهي ۽ آدمخور جانور گهات هڻي ماڻهو ماري رهيا آهن. ڪٿي ايئن نه ٿئي ته ڪچي جي ٻيلي ۾ لڳندڙ هن ميلي ۾ آدمخور ڪاهي پون ۽ سرڪاري دعوا غلط ثابت ٿي وڃي. ان ڪري ضروري آهي ته ڪا به دعوا فقط تڏهن ڪجي جڏهن ان ۾ سچ پچ سچائي هجي!
ڪراچيءَ ۾ ”جشن امن“ جو سرڪاري اعلان ته اڃا ڪو نه ٿيو آهي پر خبرون چون ٿيون ته جشن ٽي ڏينهن هلندو. ان موقعي تي وزيراعظم شهر جي 50 هزار نوجوانن کي روزگار ڏيڻ جو اعلان ڪندي، دهشتگردن هٿان شهيد ٿيل ماڻهن جي اولاد کي روزگار ۾ اوليت ملندي، شهيد شهرين ۽ سپاهه لءِ تمغا، انعام ۽ ترقين جا اعلان ٿيندا، نصيرالله بابر کي سونو ڇٽ پارايو ويندو ۽ ملڪ جا وڏا فنڪار هن جشن ۾ وڏو رنگ رچائيندا.
دهشتگردن خلاف ويڙهه ۾ سيد عبدالله شاهه پنهنجن وسيلن کي ڪيترو استعمال ڪري سگهيو ۽ ڪيترو نه ڪري سگهيو، ان سوال جو جواب اڃا تائين وقت کان اڳ جي ڳالهه آهي. پر ان ۾ ڪو شڪ ڪو نه آهي ته سيد عبدالله شاهه پيپلز پارٽيءَ جي ٻين وڏن وزيرن جي ڀيٽ ۾ (ممتاز ڀٽي کانپوءِ) بهتر ايڊمنسٽريٽر ٿي اڀريو آهي. ڀلي ته دهشتگرديءَ کي منهن ڏيڻ مهل نصيرالله بابر جو ڪردار سڌو ۽ جارحاڻو رهيو، جنهنڪري دهشتگرد روپوش ٿيڻ تي مجبور ٿيا، شاهه صاحب کي سياسي ميدان ۾ جيڪي ڪجهه ٻڌڻو پيو ۽ ان جي جنهن ريت وراڻي ڏنائين اها به وڏي حوصلي جي ڳالهه آهي. هيءُ وقت هروڀرو به دهشتگرديءَ جو پوسٽ مارٽم ڪرڻ جو نه آهي، ڇاڪاڻ ته ”دهشتگرد“ اڃا مئو ڪو نه آهي، ڪاري ضرب لڳي اٿس پر اڃا ”جيئرو ۽ روپوش“ آهي ۽ پنهنجن زخمن جي مرهم پٽي پيو ڪرائي.
سوال اهو آهي ته دهشتگرديءَ واري بيماريءَ جا جيوڙا مڪمل طرح ناس ڪيئن ٿين؟ هيءَ بيماري رڳو پاڪستان ۾ ته ڪو نه آهي ڀارت، سريلنڪا، پاڪستان، وچ اوڀر ۽ اولهه جي ملڪن ۾ اهي جيوڙا وڏي پئماني تي پکريل آهن. سڀ کان ڏکي ڳالهه وري اها آهي ته اڪٿر حالتن ۾ دهشتگرد تنظيمون ”قومي آزادي لاءِ جدوجهد“ جو نعرو هڻي رهيون آهن جنهن انساني حقن جي تنظيمن کي منجهائي وڌو آهي ته اهي ڪنهن کي آزاديءَ جو ويڙهاڪ چون ۽ ڪنهن کي دهشتگرد!
پاڪستان جي وزيراعظم تازو عالمي برادريءَ کي اپيل ڪئي آهي ته اهي دهشتگرديءَ جي خاتمي ۾ پاسڪتان جي مدد ڪن ۽ دهشتگرد گروپن جي حمايت اکيون ٻوٽي نه ڪن. دهشتگردي هڪ عالمي مسئلو آهي جنهن کي گڏجي منهن ڏيڻ کانسواءِ ڪو ٻيو چارو ڪو نه آهي. پاڪستان پنهنجين حدن ۾ ايم ڪيو ايم سميت هٿيارن ۽ ڊرگ سميت ٻين دهشتگرد مافيائن کي منهن ڏيئي رهيو آهي. هندستان مختلف ميداني ۽ جابلو صوبن ۾ قومي آزاديءَ جي تحريڪن سميت دهشتگرف مافيائن کي منهن ڏيئي رهيو آهي، سريلنڪا جا تامل ٽائيگر آپگهاتي حملا ڪري ناسور جي صورت وٺي چڪا آهن. سريلنڪا به عالمي فورم ۾ محترمه جهڙي ئي اپيل ڪئي آهي ته دهشتگرديءَ کي منهن ڏيڻ لاءِ دنيا جا ملڪ گڏجن ڇاڪاڻ ته اهو عالمي مسئلو آهي.
ٻه ڏينهن اڳ آءِ آر اي لنڊن ۾ بم جو ڌماڪو ڪري اپکنڊ جي ٻن متاثر ملڪن جي دعوا جي تصديق ڪري ڇڏي آهي. دهشتگرد هڪ ملڪ ۾ ڪارروائي ڪرڻ لاءِ ٻئي ملڪ جي زمين ۽ ذريعا استعمال ڪن ٿا پوءِ کڻي ٻئي ملڪ جي حڪومت سندن مددگار هجي يا نه هجي. ايئن فلپائين جي حوالي سان هڪ منظر اسان جي سامهون آهي جنهن موجب پاڪستاني دهشتگرد فلپائين جي مافيائن سان گڏجي ٻنهي ملڪن ۾ دهشتگرديون ڪري رهيا آهن. هڪ مثال خود برطانيا آهي، جنهن پاڪستان جي ”دي ٽيررسٽ“ کي معصوم شهريءَ جو درجو ڏئي چيو آهي ته ” هن جو رڪارڊ برطانيه ۾ صاف آهي ۽ پاڪستان پاران سندس خلاف ڏيکاريل ثبوت اڻپورا آهن“ سڄو پاڪستان پنهنجا زخم برطانيا کي ڏيکاري رهيو آهي پر برطانيا جو آئين اهي زخم نٿو پڙهڻ چاهي. صرف ان ڪري ته برطانيا جو قانون ”لڪير جو فقير“ آهي. ليڪي جي هن پاسي ڪيڏو انياءُ آهي ان سان انگريز جو واسطو ناهي!
هاڻي آءِ آر اي وارن لنڊن ۾ 100 ماڻهو زخمي ڪيا آهن ۽ هڪ ڄڻو ماريو آهي ته متان انگريز جي دل پاڪستاني ماڻهن جو درد محسوس ڪرڻ لڳي! ڳالهه رڳو انگريز جي پنهنجي دل ۽ معاشري تائين محدود هجي ها ته پاڪستان به دانهن ڪو نه ڪري هاٰ پر جڏهن سنڌ جي ڏکن جو سامان لنڊن کان ڪراچي پهچي ٿو تڏهن پاڪستان به دانهن ڪري ٿو، بالڪل ايئن جيئن علائقه غير مان چرس ۽ هيروئن جي لنڊن ڏانهن سمگلنگ تي برطانيا دانهون ڪندي هوندي. دهشتگردي جيڪڏهن ”اندروني معاملي“ تائين محدود هجي ها ته شايد اها ڪڏهوڪو ختم ٿي چڪي هجي ها، پرڏيهي مدد، چاهي اها محض پر امن اجهي تائين ڇو نه محدود هجي دهشتگرد لاءِ وڏي عافيت هوندي اهي. برطانيا جي قانون ۾ ڀلي ته سيٽلائيٽ ذريعي جنون پکيڙڻ ڏوهه نه هجي، ان اجازت پاڪستان کي غير مستحڪم ڪرڻ ۾ وسان ڪو نه گهٽايو هو. برطانيه کي صرف اهو تصور ڪرڻ گهرجي ته جيڪڏهن سڀاڻي آءِ آر اي وارن سيٽلائيٽ جو اهڙو استعمال ڪيو جهڙو ايم ڪيو ايم ڪيو آهي ته پوءِ ڇا ٿيندو؟
دنيا جي مختلف دهشتگرد تنظيمن جو پاڻ ۾ اتحاد به موجود آهي ۽ پڪ سان دنيا جون ڪي وڏيون مافيائون انهن جي سرپرستي به ڪري رهيون آهن. تڏهن ته پوتو نٿو پوي ته ايل ٽي ٽي اي، ايم ڪيو ايم، مانو اڌيڪار ۽ اهرين بين تنظيمن وٽ ايترا فنڊ ڪٿان ٿا اچن جو اهي رياست جي طاقت سان هٿياربند ٽڪراءُ ڪري سگهن ٿا. جڏهن دهشتگرد عالمي سطح تي پاڻ ۾ اتحاد ڪري سگهن ٿا ته پوءِ دهشتگرديءَ جو شڪار ٿيل رياستون پاڻ ۾ اتحاد ڪري ڇو نٿيون سگهن ۽ اها ليڪ ڇو نٿي ڇڪي سگهجي جنهن انساني حقن جي عالمي ادارن کي منجهائي وڌو آهي ته دهشتگرد ڪير اهي ۽ قومي آزاديءَ