وفاقي مرڪزيت ناڪام ٿي وئي آهي؟

�هي. ملڪ اسلام آباد جي ڊڪٽيٽرشپ تي هلي رهيو آهي. صوبن کي مڪمل خودمختياري ڏيڻ کانسواءِ ملڪ هلي نه سگهندو. حڪمران مظلوم قومن جي حقن جي ڳالهه ٻڌڻ لاءِ به تيار نه آهن، سڄو ملڪ انارڪيءَ جي ڌٻڻ ۾ ڦاسي پيو آهي. صوبن کي قومي وحدتون مڃي انهن کي مڪمل خود اراديت جو حق ڏنو وڃي. 1940ع واري ٺهراءَ تي عمل نه ٿيڻ ڪري ملڪي يڪجهتيءَ کي نقصان پهتو آهي. پيپلز پارٽي پنهنجي انتخابي نعري ”نئين سماجي معاهدي“ تان ڦري وئي آهي. وفاقي نظام مڙهڻ سبب ئي ملڪ ٽڪرا ٽڪرا ٿيو آهي، باقي بچيل پاڪستان کي بچائڻ لاءِ مدي خارج مرڪزيت وارو نظام ختم ٿيڻ ضروري آهي. اسيمبليون وقت جي حڪمرانن جي خدمت ڪندڙ ادارا بڻجي ويا آهن. ايئن ۾ ڏنل حقن کي به نٿو مڃيو وڃي. وفاقي نظام ختم نه ٿيو ته سنڌو ۽ اڙدو ديش جا نعرا به لڳندا.
هي سڀ پڙاڏا وفاق کي پاڪستان جي ضمانت سجهندڙن کي ڪو نه وڻندا. پر اهي پڙاڏا ملڪ ۾ گونجي رهيا آهن. اهي اڄ اوچتو ڪو نه گونجيا آهن، اهي گونجندا رهيا آهن. ڪنن ۾ آڱريون وجهڻ سان آواز ۽ انهن جا پڙاڏا ختم ڪو نه ٿيندا آهن. ماڻهو دانهون ڪري رهيا آهن ته ضرور ان جو ڪو سبب موجود آهي. ماڻهو ڪنهن حل ڏانهن اشارو ڪري رهيا آهن ته ان کي به ڪو وزن آهي. ”وفاقي نظام“ هڪ سياسي سرشتو آهي جيڪڏهن اهو ڪامياب نظام نه سمجهيو ويو آهي ته ڪا بهتر واٽ ڳولڻ ۽ ان تي هلڻ گناهه ڪو نه آهي.
سائين عبدالله شاهه جڏهن ايئن چوي ٿو ته سنڌ صوفين ۽ درويشن جي زمين آهي ته غلط ڪو نه ٿو چوي پر جناب هي وفاقي نظام نه صوفين ڏنو آهي ۽ نه وري معاشري ۾ سنڌ جي درويشن جو ڪو احترام ئي رهيو آهي. اهو ڪلچر ئي ڦٽي ويو آهي ڇاڪاڻ ته سنڌ سنڌين جي هٿن مان ايئن نڪرندي پئي وڃي جيئن واري مٺ مان! وفاقي نظام صرف انهن کي پالي رهيو آهي جيڪي ”ميڊ ان مارشل لا“ آهن پر پاڻ کي ميڊ ان پاڪستان سڏائين ٿا ۽ هاڻوڪي وفاقي نظام هيٺ قائم”جمهوري راڄ“ خلاف به جهاد جهاد!“ پڪاري رهيا آهن. اسان کي خوف آهي ته جيڪڏهن سڌاري جي ڪنهن به امڪان کي محض ”ملڪ دشمنيءَ“ جو الزام هڻن سان رد ڪيو ويو ته ڪٿي عالمي ريڊ ڪراس جي صدر جي اها اڳڪٿي سچي ثابت نه ٿئي جنهن ۾ هن اڳ ئي چئي ڇڏيو آهي ته ”نسلي ڇڪتاڻ ۽ گهرو لڙاين سبب اهڙيون حالتون پيدا ٿي چڪيون آهن جو جلد ئي سڄي دنيا ۾ درندگي ۽ سفاڪيءَ جي نئين لهر اچي رهي آهي“ خدا ڪري ته سنڌو ماٿري ان لهر کان قيامت تائين محفوظ هجي ۽ حاڪم جمهوري سوچ کان ڪم وٺن.