وچ مدي واريون چونڊون ۽ جناتي چُرپُر

پهرين سيپٽمبر 1995ع
وچ مدي واريون چونڊون ۽ جناتي چُرپُر

ڪراچيءَ ۾ امن جو مسئلو حڪومت لاءِ اڳ ئي مٿي جو سور بڻجي چڪو آهي. ڀلي ته حڪومت آپريشن ۽ ڳالهين ذريعي ان کي حل ڪرڻ ۾ مصروف هئڻ جي باوجود اها ڏک ڏيندي هجي ته هي معاملو سنگين نه آهي، پر حقيقت اها آهي ته هر هڪ جي ننڊ ڦٽل آهي. ڦٽل ننڊ هاڻي ڊگهي اوجاڳي جي صورت اختيار ڪري ورتي آهي ۽ جڏهن اوجاڳو ڊگهو ٿيندو آهي تڏهن ڪنهن به ڌر جا حواس ڪٿي به جواب ڏيئي وجهندا آهن. ان کانپوءِ ڇا ٿيندو آهي؟ ان جي اڳڪٿي ته ڪو به ڪري نه سگهندو آهي. بس ايترو چئي سگهجي ٿو ته وچان ئي ڪا ٽين تازه دم ڌر ڪاهي ايندي آهي. ڇا وچ مدي وارين چونڊن جو مطالبو اهڙي ئي قسم جي ڪا سرگرمي آهي؟
5 جولاءِ 1977ع کان اڳ جڏهن قومي اتحاد ۽ پيپلز پارٽيءَ جي حڪومت جي وچ ۾ معاملا طئي ٿي چڪا هئا، تڏهن جنرل ضياءُ الحق اڌ رات مهل گهات هنيو ۽ سڀ ڪجهه ختم ٿي ويو. جنهن شخص جو نالو ضياءُ هو، جڏهن ظاهرٿيو ته چؤ طرف اونداهي ٿي وئي. جهڙي طرح روشنين جا دروازا بند نه ٿيندا آهن، اهڙي طرح اونداهيون به هميشه لاءِ قيد ڪو نه ٿينديون آهن. جيڪڏهن هر رات کانپوءِ ڏينهن ٿيندو آهي ته اهو به ياد رکڻ گهرجي ته هر ڏينهن کان پوءِ وري رات به ايندي اهي. تصوير جو ٻيو رخ ڪڏهن به وسارڻ نه گهرجي. انسان پنهنجي پاران فقط ايتري ڪوشش ڪري سگهي ٿو ته ظلم جون راتيون ننڍيون ۽ امن جا ڏينهن وڏا ٿين.
اهو هجوم، جيڪو جنرل ضياءَ جي غير سياسي چونڊن جي عمل کان پوءِ ايوانن ۾ پهچي ويو ۽ حقيقي سياسي پارٽين جو خال ڀرجڻ جي هٿرادو ڪوششن ۾ سامهون آيو، اڄ وري هٿ پير هڻي رهيو آهي ۽ ڪراچيءَ جي بحران کي ڏسي ساڳئي وقت ۾ پنجاب ۾ سياسي بحران پيدا ڪري رهيو آهي. ٿوڻيون ڌوڏڻ جي ان ڪوشش ۾ حڪومت جي ماڙي ڊهي، مقدس ايوان ڊهن يا ڀلي ته ملڪ ئي ڊهي وڃي؛ ان جي پر واهه حزب اختلاف کي ڪونهي.
ملڪ ۾ هل وڌو ويو آهي ته پيپلز پارٽيءَ جي حڪومت وڃي رهي آهي. وزيراعظم ان کي نواز شريف جي ڊس انفارميشن مهم سڏيندي چوي ٿي ته حڪومت جي خلاف سازشن جو ڄار وڇايو پيو وڃي. اها سان جي بدقسمتي آهي ته سازشن جو ڄار ملڪ ۾ تمام سستو آهي ۽ اهو ان ”بولو“ رڇ کان مختلف نه آهي، جيڪو بنگالي لوڪ ڪراچيءَ جي سمنڊ ۾ استعمال ڪندا آهن. ان رڇ مان ننڍي کان ننڍي سامونڊي مخلوق به پاڻ ڇڏائي نه سگهندي آهي.
نواز شريف هڪ ئي وقت ڪراچيءَ جي امن ۽ پنجاب حڪومت جي بحران کي بنياد بڻائي وچ مدي وارين چونڊن جو مطالبو ڪري رهيو اهي. سوال اهو آهي ته اهي بحران پيدا ڪنهن ڪيا آهن ۽ نواز شريف انهن بحرانن کي حل ڪرڻ ۾ مدد ڏيڻ بدران انهن کي هوا ڇو ڏيئي رهيو آهي؟ وچ مدي وارين چونڊن لاءِ صدر لغاريءَ تي دٻاءُ، ميان اجمل خٽڪ جي صدر صاحب سان اڍائي ڪلاڪ ملاقات، ايم ڪيو ايم سان لهه وچڙ، حڪومت جي اتحادين کي ٽوڙڻ جون ڪوششون ۽ سڀ کان وڏي ڳالهه ته مارشل لا هڻڻ لاءِ ايم ڪيو ايم جا فوج کي سڏ! اهي سڀئي سرگرميون ڪنهن نئين اونداهي رات جو راڄ قائم ڪرڻ جون تياريون ئي لڳن ٿيون. پاڪستان جي سياست ۾ اڪثر سياستدان ڪنهن پراسرار مخلوق جي اشاري تي نچندا آهن. کين چيو ويندو اهي ته توهان هيئن ڪيو ۽ هونئن نه ڪيو! فلاڻي سان ملو ۽ فلاڻي سان نه ملو. فلاڻو بيان جاري ڪيو ۽ فلاڻو نه ڪيو. هاڻي علاج لاءِ ٻاهر وڃو ۽ هاڻي موٽي اچو!پوءِ اهي سياستدان ايئن ئي ڪندا آهن. اڪثر سياستدانن جا هٿ صاف نه آهن، تنهنڪري اهي اشارن تي نچندا آهن ۽ حڪمن کان انڪار ڪري نه سگهندا آهن.
ميان نواز شريف جڏهن ايئن چوي ٿو ته، ”اهو وقت پري نه اهي جڏهن شيخ رشيد سان ملي استعيفيٰ ڏيندس، صدر سان ملاقات نه ڪندس، پنجاب ۾ پنهنجي حڪومت ٺاهيندس، ڪراچي کي قبرستان ٿيڻ نه ڏيندس ۽ نين چونڊن ڏانهن منهنجو اشارو درست ثابت ٿيندو، ان ڪري عوام کي اڳواٽ هوشيار ٿو ڪيان ته چونڊن جي تياري ڪن.“ تڏهن ڇا ان کي محض ڊس انفارميشن مهم سڏجي؟ ذهن اها ڳالهه ان ڪري قبول نٿو ڪري جو ميان نواز شريف ٺٽي وارو فقير سومار جنائي ڪو نه آهي، جنهن جي هٿن ۾ جنات هئي. ميان صاحب ته پاڻ جنات جي قبضي ۾ آهي. ان ڪري جيڪڏهن اها محض ڊس انفارميشن مهم آهي تڏهن به ايئن ئي سمجهڻ گهرجي ته ان جنات جي مرضي اها ئي آهي ته في الحال ڊس انفارميشن مهم هلائي وڃي. اڳتي ڇا ٿيندو؟ اها ته نواز شريف کي به خبر نه هوندي، پر عوام لاءِ نواز شريف جي سرگرمين مان ملندڙ اهو اشارو ئي ڪافي آهي ته جنات خاموش نه آهي.