Bootstrap Example
ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين : (ابڙو اڪيڊمي)

2020-06-19
داخلا نمبر 139
عنوان ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين
شاخ سنڌوءَ جو سفر
پڙهيو ويو 1980
داخلا جو حوالو:

هن داخلا لاءِ تاريخ جا حوالا موجود نه آهن

هن داخلا جون تصويرون نه مليون

ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين جا بنياد
سنڌوءَ جو سفر / بدر ابڙو / ابڙو اڪيڊمي Abro Academy / علمي ادبي پورهيو /

ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين - مان نڪتل ٻيون شاخون-

ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين


شاخ سنڌوءَ جو سفر
ٽوٽل صفحا1
موجودہ صفحو0
اڳلو صفحو-0-گذريل صفحو

ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين



ڊِيجِي خان ۽ ڄام پور جي وچ ۾ فقط ٻه منظر نظر آيا. باقي ته منظر اهو ئي هو جيڪو جناح بئراج کان هيٺ جاري آهي. پهريون منظر ٻلهڻ جون ٻه ٻن ٻن سيڪنڊن ۾ ٽٻيون هو ۽ٻيو منظر الهندي ڪنڌيءَ تي گهڙي سوا لاءِ معمولي وڻڪار هئي. طوطي خان جي چوڻ موجب اتي ٽالهي ۽ بهڻ جا وڻ آهن.

نانگ جيان ور وڪڙ کائيندڙ درياهه جيتوڻيڪ خطرناڪ نه رهيو هو پر طوطي خان وڏي امتحان ۾ هو. اسان سڀني جون نظرون ڪنارن ۾ کتل ٿي رهيون پر طوطي خان جون اکيون هميشه درياهه جي مٿاڇري ٿي هيون. هن سِير کي ائين ٿي ڳوليو جيئن چور جو پيرو کڻندڙ پيرِي خبرداري سان وک وک تي پيرن جا نشان جاچيندو آهي. طوطي خان جي معمولي غلطي توڙي سکاڻ تي ويٺل همراهه جي ٿورڙي لاپرواهي ڊوڙندڙ ٻيڙيءَ کي گپ ۾ ڦاسائي سگهي ٿي.

درياهه جي ظاهري ويڪر چڱي خاصي سهي پر سِير وارو اونهو ڍورو گهڻو ويڪرو ڪونه هو جنهن ۾ مناسب تک هئي. خاص ڪري انهن ڪنڌين تي جتان درياهه ٽڪر کائي ڪناري سان گسندو ٿي ويو يا وري اوچتو وڪڙ کائي 90 ڊگرين تي ڪنڌيءَ ڏانهن اُلر ٿي ڪيائين. ٽپهريءَ ڌاري ڄام پور پتڻ تي ٻيڙين جي پُل نظر آئي. درياهه پنهنجي عادت موجب پکڙجي ويو هو. پر پتڻ تي کاٻي ڪنڌيءَ ڏانهن زوردار اُلر ڪئي هئائين.

درياهه جي سِير الهندي ڪنڌيءَ لڳ ٻيڙين هيٺان اونهي ڪور ڪري طاقتور وهڪرو ٺاهيو هو. ٻيڙين کي هڪٻئي سان مضبوط جهلي بيٺل رسو، درياهه جي سطح کان فقط ساڍا چار فُٽ مٿي هو. ٽيوب جهڙي ٻيڙيءَ تي ويٺل ماڻهوءَ جي اوچائي به لڳ ڀڳ ايتري هئي. پر ٻيڙيءَ جي نڪ تي ويٺل ماڻهو فُٽ کن مٿي ئي هوندو. هيءَ بي حد خوفناڪ صورتحال هئي. طوطي خان پري کان درياهي گهات کي محسوس ڪيو ۽ اٿي بيٺو.

”خبردار! هيڏانهن مڙو ... ساڄي پاسي ... ساڄي ڪنڌيءَ ڏانهن ... خبردار ... هوشيار ... بچو ...“ پر سندن آواز موٽرن جي شور ۾ دٻجي ويو. پوئين ٻيڙيءَ وارن طوطي خان جي اشاري کي ان مهل سمجهيو جڏهن وقت گذري ويو هو. وهڪري جي تک موٽر جي طاقت تي غالب ٿي وئي. سکاڻ تي ويٺل نوجوان جا حوصلا خطا ٿي ويا ۽ ٻيڙي گوليءَ وانگر ٻيڙين جي پل ڏانهن ڌڪبي هلي وئي. سڀني جا هنيانءَ ڏڪي ويا:



”لُڙ لهريون لس، ليٽَ، جتي اَتُ نه آبَ جو،

الله اُت مَ اولين، ٻيڙا مٿي ٻيٽَ،

جوکو ٿئي مَ جهاز کي، ڦرهي اچي مَ ڦيٽَ،

لڳي ڪا مَ لپيٽ، هن غاريبي غوراب کي.“

(سريراڳ)



اسان فقط ايترو ڏٺو ته ٻيڙين ۾ ويٺل همراهه پُل جا تاڻيل رسا ڏسي گهت هڻي ٻيڙيءَ جي فرش تي ڪري پيا پُل تي بيٺل اسٽاف ۽ مسافرن خوف کان هٿ کنيا ...”وئي ... وئي ... وئي ...“ ۽ پوءِ ٻيڙي گم ٿي وئي. پُل جي ٻئي پاسي ڇا ٿيو؟ اهو پتو ان مهل تائين نه پيو جيسين طوطي خان پنهنجي ٻيڙي ڪناري هڻائي اوڏانهن ڊوڙ نه وڌي.

طوطي خان ئي ڇا ... هر ڪنهن اوڏانهن ڊوڙ وڌي. اسان کي درياهه جي ساڄي ڪنڌيءَ کان پُل ٽپي هن پار پهچڻ ۾ ٿورڙي ديرلڳي. بس! اهو اتفاق ئي هو جو هو بچي ويا. سنڌو اسان تي منڍ کان مهربان آهي. ٽيوب واري ٻيڙي، پُل جي ٻن ٻيڙين جي وچ ۾ ڏهاڪو کن فوٽن جي وٿيءَ مان نڪري وئي.



ثابت لنگهئا سِير، لهرن لوڏيا ڪينڪي

وڃي پهتا پار کي، نرتون منجهان نير

ماءِ پهتا مير، ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين.

(سريراڳ)

هِڪي ٻانِهي چت ۾، ٻي جا الله ڪري

پاڻهي ويجهي ڪُن ۾، پاڻهي ڪنڌي نِي

سُتڙِ سِي ڍوئي، جي تڙ توائي مڪڙا.

(سريراڳ)



جيسين اسان پهچون ئي پهچون ٻيڙياتن پاڻ سنڀالي ورتو. هڪ همراهه بند ٿي ويل موٽر اسٽارٽ ڪري ننڍي پاڻيءَ مان ٻيڙي ڪڍي ڪناري هنئي. پل تي بيٺل همراهَه لانگوٽيون ٻڌي ٽپو ڏيڻ وارا هئا. سندن خيال هو ته ٻيڙي ٻڏي وئي آهي، پر کين ٽپو ڏيڻ جي ضرورت نه پئي. ماڻهون مِڙي ويا. هنن حوصلا خطا ٿيل هڪ ٻن نوجوانن جون پٺيون ٺپري کين آٿت ڏنو.

”اسان سمجهي ٻُڏ گئي هِن ... لُڙهه گئي هِن ... اسان ويگن کڙا ڪي پِڇون تي ڀڄڻ لڳي هين ... اسان ڪَهين اِنهان ڪُون پڪڙُون ... اسان ولا ڏٺئين پل دي تَلون خير خيريت نال تسان گذر گئي او.“

هن ٻيڙي ۾ انور، زبير، شبير ۽ ڪجهه ٻيا همراهه سوار هئا.انور لهڻ شرط وري ڀٽائي جو بيت ڏنو،

”سامونڊي سچيت ٿيءُ ته پهچين پار کي!“




ٽوٽل صفحا1
موجودہ صفحو0
اڳيون صفحو-0-گذريل صفحو

ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين ھنن داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين
سنڌوءَ جو سفر - موضوع جون ٻيون داخلائون-
پبلشر پاران
ليکڪ پاران : سنڌوءَ جو سفر
سنڌوءَ جي زندگي ۽ موت جو سُوال
اسڪائي ليڪس جي نقش قدم تي
سنڌوءَ جي جاگرافيائي تاريخ
سنڌو ندي شروع ڪٿان ٿئي ٿي؟
سنڌو طاس
سنڌو طاس ٺاهه
رگ ويِد ۾ سنڌو
سنڌو مهم ۾ شرڪت
آديسي اڄ مر سڀان مرندو سڀڪو
ٽيڪسيلا
سڪندر اعظم
ڪئمپ ڏانهن
ڪابل نديءَ جي ڪنڌيءَ تي
گليشئر جي هاڃا
اٽڪ وٽ سنڌو
اٽڪ قلعو
اٽڪ پُل
نيرن نيڻن واري ۽ چانديءَ روپ مست
پوٺوهار
غازي گهڙيالا پروجيڪٽ
پاور ڪامپليڪس
پوٺو هار جا ڪجهه درويش
خوشحال ڳڙهه
سنڌوءَ جا خوفناڪ لنگهه
جبلن ۾ ڦاٿل سنڌو
نوري پِير ۽ جوڳي
گهوڙا تڙپ
سوڪڙيان
طوطي خان کان انٽرويو
خوشحال ڳڙهه کان اڳتي
عزيز شڪاريءَ جي قبر
ست سهيليون
ٻيو وڏو وڪڙ
مکڊ شريف
سنڌوءَ ۾ سون
سوان ندي
ڪالاباغ ڏانهن
ڪالاباغ بند
ڪالاباغ بند- ڪجهه تفصيل
ڪالاباغ بند ٺاهڻ جا مقصد
فني جوڙجڪ
بند ڪيئن ٺهندو؟
جبلن جي صورتحال
پٺاڻن کي اعتراض جا سبب
ڪالاباغ شهر
جناح بئراج
ڪالاباغ کان چشمه تائين
ڪيل
دراوڙ
ڪيل بستيءَ کان اڳتي
بوٽ لاڪ
بلوٽ شريف
بلوٽ جي اصل ڪهاڻي
چشمه بئراج ۽ چشمه جهلم لنڪ ڪئنال
بئراج تي
ڪلور ڪوٽ
درياخان ڏانهن
دريا خان ۾
ديرو اسماعيل خان
آلودگي
طوطي خان سان ڪچهري
رحمان ٺيڙهي
رولاڪ افغان قبيلو
ڊي-آءِ خان شهر جو چڪر
ڪروڙ شريف ڏانهن
هڪ ڳوٺ-نوتڪ
ڪروڙ شريف
ليهّ پتڻ تي
نئون ڏينهن
تونسه بئراج
تونسه شريف پير پٺاڻ
بئراج ڏانهن واپسي
زندهه پير
ديري غازي خان ڏانهن
ديرو غازي خان شهر
تاريخ جاگرافي
موسم
قديم علاج
شهر جو ماضي
قديم مندر ۽ مسجدون
سياسي ڇڪتاڻ
نئون سج
ٻيڙي ناهي ته به پرواهه ناهي
ٻار لنگهيائون ٻاجهه سين
ڄام پور وٽ ٻيڙين جي پُل
ڄام پور
ڄام پور جي تاريخ
ڄام جادم جکرو
دلوراءِ جي ٺيڙهه
هرڻاڪس يا هَڙند؟
سنڌو ماٿريءَ ۾ ديوتائن سان جنگ
ورتر اَسر ۽ اِندر جي جنگ
ڪارو پاڻي
ڄام پور جي سياسي ۽ سماجي حالت
مولانا عبيدالله سنڌي رحه
گهاڙِي والا
مٺڻ ڪوٽ ڏانهن
ڌٻڻ ۾
پتڻ تي حال احوال
درگاهه بابا فريد
شهر مٺڻ ڪوٽ
عمرڪوٽ کان اوڀر ۾ هُن پار
ڪشمور
گرنٿ صاحب جو درشن
سک مت
گرونانڪ
گرونانڪ - هڪ فنڪار
گڊو بئراج
سنڌ جي گم ٿيل ندي
ستلج جو وهڪرو
سنڌوءَ جا قديم وهڪرا
گهاڙ
مهراڻ
وهڪرا ۽ انهن جا زمانا
سنڌوءَ جي لاهِي
درياهه ۽ زمين جي سطح
گڊو بئراج تي حادثو
ماڇڪو - سنڌ ۾ پنجاب جو ٻيٽ
ڪنڌڪوٽ ۾
ٽوڙي بنگلي ۾
دنيا جو ڊگهي ۾ ڊگهو ماڻهو
ماٿيلو
مومل ۽ ڀينرون
شڪارپور
عجيب اطلاع
سکر
عجيب ٽڪريون
لب مهراڻ تي آجيان
اسوريا جي راڻي
ڏهاڳڻ سهاڳڻ
اروڙ
ڪالڪان غار
اروڙ ۾ هڪ ٻي غار
نَينهن ٽڪر
سکر ۽ بکر جي تاريخ
خواجه خضر جو آستانو
ساڌ ٻيلو
سَتين جو آستان
روهڙي
وار مبارڪ
پتن جي ماڙي
معصوم شاهه جو منارو
آدم شاهه جو مقبرو
سکر پتڻ
مسجد منزل گاهه
لئنسڊائون پُل
ايوب پُل
سکر بئراج
ٽالپر
نوشهرو فيروز
ڪوٽ ڏيجي
مٿي جو سور لاهيندڙ پير - شادي شهيد
راڪاس جو روڻو
خيرپور ضلعي ۾ درگاهن پويان ڏندڪٿائون
ابراهيم اڌم جي ڏند ڪٿا
آستانو ابراهيم اڌم بلخي
هرڻيءَ جو کير
هنو
شيطان
خيرپور ضلعي ۾ موجود اولهه - اوڀر قبرون
ٻيا پير ۽ قبرون
سيد حسين شاهه بخاري
سيد ڇتن شاهه
لونگ فقير
پير مشائخ مهيسر يا مهيسر مشائخ
سلطان اڌم ڪٿا جو ٻيو حصو
خيرپور ۾ کجي
کجيءَ جو پرڏيهي واپار
فيصلي جي گهڙي
سکر کان لاڙڪاڻي ڏانهن
لاڙڪاڻي ۾
قُبو ڀانڊو ۽ ٿهيمن جا قُبا
شاهه بهارو
ميان الياس ۽ ميان شاهه علي (شاهل) ڪلهوڙي جا مقبرا
اڍاٽ، ڪانڌڙا، جهڪڙ ۽ خيرپور جُوسو
ڌاڙيلن جو خوني حملو
مُهين جو دڙو
مُهين جي دڙي وٽ سنڌو
مهين جي تباهي
ڌرتي ماتا
اينڪي ۽ نِن مهه جي ڪهاڻي
بهشت دلمون ڪيئن ٺهيو؟
مُهين جي دڙي بابت ڏند ڪٿائون
مُهين جي دڙي جا ڪنڀار
ويهڙ ڏانهن
مهاڻا درياهه تان لڏي ويا
ميان گاجي ديرو
وِيهڙ
اولهه وارا پراسرار جبل
لڪل خزاني جي واٽ
دانا ٽاورز
کيرٿر جو ن چوٽيون
مخدوم بلاول
درگاهه مخدوم بلاول
ميان يار محمد ڪلهوڙي جو مقبرو
آبپاشي لاءِ هٿرادو واهه
گاجي شاهه - قديم واهيون
ڪافر ڪوٽ
سڪندر جو پڙاڏو
سيوهڻ
مي رقصم قلندر شهباز
ڇُٽو اُمراڻي
بودلو بهار ۽ هُنود ڪاسائي
يڪ ٿنڀي
لال باغ
نه ملاح نه مڪڙي
کيرٿر ۽ ان جي ڀرپاسي ۾ گبر بند
نُڪو بٺي آثار
ڪائي ماٿري
جِنن جا گهر
نئگ ڏانهن
شاهه روهي
لنگم تي رت ڀيٽا
لکمير جي ماڙي
هتي نالو لکڻ سان بخار لهي ٿو
سنڌو کيرٿر ماٿري تهذيب
سيوهڻ کان اڳتي
لڪي
بهشت جي دري
تيرٿ ڌارا
بِزن جهڏو
آمري
سن
رني ڪوٽ
رني ڪوٽ بابت ڪجهه تجويزون
سنڌ: پنڊ پهڻن جي دنيا
سنڌ جا ٻيلا
هُڙيون
ڪچي جا ٻيلا
پڪي جا ٻيلا
وڏن ماڻهن سان سنڌوءَ جي جُٺ
حيدرآباد
حيدرآباد ۾ ٽالپرن جي دلچسپي
شهر جون چاڙهيون
قديم آثار
گنجو ڏونگر گام
سياسي ماضي
مرسون مرسون سنڌ نه ڏيسون
مياڻيءَ واري جنگ کانپوءِ
ڪوٽڙي
جِهرڪَ
ميل ـ101
ماجيران جي ماڙي
ڪينجهر
ڪينجهر لڳ ٻيا قديم آثار
هيم ڪوٽ
سونڊا
سونڊا پتڻ
کبڙ پاتڻيءَ جون خبرون
ميربحر ڪير آهن؟
جهنڊو پاتڻي
ٺٽو
دبگير مسجد
مسجد خضري
شاهجهاني مسجد
ٺٽي جا پراڻا پاڙا
سريچند درٻار - فقير جو ڳوٺ
مڪلي
قديم مسجد
پير پٺي ۽ شاهه ڏاتار جي ڪٿا
پير پٺو ماڳ
ٻيڙيءَ جي مرمت ٿي وئي
خدا آباد
ڪلان ڪوٽ
سنڌ ۾ تيل ۽ گئس
قديم غارون
سنياسيءَ جي غار
جَت ۽ وَڳ
اُڏيرو مندر
جنگي سرڏانهن
درياهه ۽ کاريون
جنگي سر پتڻ جي اهميت
مانگر مڇ يا ويسر
ڊيلٽا ۾ ڦيرڦار
ڪيٽي بندر
ڳاڙهن چانورن جي پوک
ٻيا فصل
شڪارين جون تياريون
گهاتو ڪيئن گهارين؟
پورٽ قاسم ڏانهن
تِمر جا ٻيلا
ڊيلٽا ۾ فطرت جي دهشتگردي
بئراجن جي تعمير کان اڳ
جاکي بندر
رتوڪوٽ
ملاڪي ڪوٽ
درياهه پير ماڳ
ٿنڀن واري مسجد
وڏا هڏا
گُجو
سنڌ ۾ قديم ترين لکت
ٿرون ٽڪري
هاليجي
پکين جا رستا
ڀنڀور
موکي متارا
اوچتو ڦاٽ
سمنڊ ۽ ويرون
مهم جي پڄاڻي
چوکنڊي
سانڊي تان جنگ
بلوچ ٽومبس
ملير ماٿري
ڪراچيءَ جا ڪجهه ٻيا آثار
ريڙهي مياڻ
کديجي
منگهو پير
مورڙيو مانگر مڇ
پڄاڻي
حوالا
بُلهو کوسو ۽ بُـلهي جي بُـٺي


.....سنڌوءَ جو سفر موضوع جون وڌيڪ داخلائون