ابڙو اڪيڊمي Abro Academy
2020-11-05
داخلا نمبر 1012
عنوان پاڪستان: دنيا ۾ ٽيون نمبر رشوتي ملڪ
شاخ ڪشالو ڪيچ ڏي: ايڊيٽوريل-1روزاني برسات ڪراچي
پڙهيو ويو 1212
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
پاڪستان: دنيا ۾ ٽيون نمبر رشوتي ملڪ
پاڪستان جي ڪامورن کي مبارڪ هجي جن سڄي دنيا ۾ نالو ڪڍي پاڪستان کي رشوت خوريءَ جو ڪنجهي وارو ميڊل ڏياريو آهي. ”ٽرانسپيرنسي انٽرنيشنل“ جي هڪ سروي رپورٽ ۾ چيو ويو آهي ته راشي ملڪن ۾ پهريون نمبر انڊونيشيا جو آهي، ٻئي نمبر تي چين آهي ۽ ٽيون نمبر پاڪستان جو اهي. ڀارت ستين نمبر تي، ٿائلينڊ اٺين نمبر تي ۽ ان کانپوءِ دنيا جا معزز ملڪ اٽلي، نيوزيلينڊ، ڊينمارڪ، سنگاپور، جرمني، ڪئناڊا، سوئيڊن، آسٽريليا ۽ هالينڊ وغيره آهن. سروي ڪندڙ ادارو پاڻ برلن جو آهي.
انڊونيشيا ۽ پاڪستان مسلم دنيا جي سڀ کان وڏن ملڪن مان آهن، جتي پڙهايو ويندڙ اسلامي فلسفو ”راشي ۽ رشوت ڏيندڙ“ ٻنهي لاءِ دوزخ جي باهه جو نياپو ڏئي ٿو. ڪنهن سچ چيو آهي ته مذهب هڪ اهڙي شئي آهي، جنهن لاءِ ماڻهو مري ويندا آهن، پر ان تي عمل ڪڏهن به نه ڪندا آهن. ڳالهه مذهب جي نه آهي، اصل ڳالهه اها آهي ته جيئڻ ڏکيو ٿي ويو آهي ۽ اعليٰ انساني قدرن تي هلڻ سان پيٽ بکيو رهجي ٿو وڃي ۽ ماڻهو سوچي ٿو ته جيڪڏهن دوزخ مقدر آهي ته پوءِ پهرين پيٽ جي دوزخ کي ٺارجي! پوءِ جڏهن ماڻهو هڪ ڀيرو اخلاقي قدرن جي رسي ڇڏي ٿو ته هڪ پستيءَ کانپوءِ ٻي پستيءَ ۾ ڪري ٿو. بک ته ختم ٿي وڃي ٿي، پر هٻڇ نٿي وڃي!
پاڪستان ۾ رشوت ٽوڙ کاتو کوليو ويو، پر ان سان ڇا ٿيو؟ رشوت جو اگهه وڌي ويو. جڏهن قوم جا چڱا مڙس پاڻ پرمٽ ۽ پلاٽ جي سياست کان وڌي ”ڪميشن“ ۽ ”پلازهه“ ڪاروهار کي جنبي وڃن تڏهن رشوت ٽوڙ کاتو ڇا ڪندو؟ ان کاتي ۾ ملائڪ ته ڀرتي ڪو نه ٿيندا؟ هتي هر شعبي ۾ چورن جي مٿان ڌاڙيل، ڌاڙيلن جي مٿان وڏا ڌاڙيل ۽ انهن جي مٿان مافيا ويٺي آهي. عجب ته ان ڳالهه تي آهي ته هڪ مرحلي تي رشوت کي جائز قرار ڏيڻ جو مطالبو به ٿيو ۽ سڀ کان وڏي ڳالهه ته رشوت کي معاشري جي سڀ کان وڏي بڇڙائي سمجهڻ جي باوجود ڪنهن به شهريءَ ۾ ايتري اخلاقي جرئت به نه رهي آهي. جو ڪنهن راشيءَ کي منهن تي رشوتي چئي. بقول هڪ شهريءَ جي، جيڪڏهن ضياءُ الحق چورن جا هٿ وڍڻ جي سزا تي عمل ڪرائي ها ته هن ملڪ جا ماڻهو گرمين ۾ به ڪوٽ پائين ها ۽ پنهنجيون ٻانهون کيسن ۾ وجهي هلن ها ته جيئن ڪو وڍيل هٿ نه ڏسي، پر هن ان ڪري ان تجويز تي عمل نه ڪيو جو خود ضياءُ جي ٻئي هٿ وڍيل هجن ها، جنهن سڄو ملڪ چورايو هو!
ڪنهن به معاشرتي بڇڙائيءَ کي روڪڻ لاءِ حڪومت کان وڌيڪ خود معاشرو ئي ڪردار ادا ڪندو آهي. حڪومت جو ڪم سرشتو ۽ قانون ٺاهڻ آهن. انتظاميا جو ڪم ان تي عمل ڪرائڻ آهي، پر جڏهن انتظاميا پاڻ بد عنوان ٿي وڃي ته پوءِ اها ذميواري خود معاشري جي بڻجيو وڃي ته اهو انتظامي ادارن تي نظر رکي...... پر لڳي ٿو ته عوام پاڻ ئي رشوت جي راڪاس آڏو هٿيار ڦٽا ڪري چڪو آهي.