2020-06-16
داخلا نمبر 49
عنوان ٿوھر ۾ ڳاڙھا گل
شاخ ڪٿا
پڙهيو ويو 2044
داخلا جو حوالو:

داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون

1965.10.16-A.D

مون مٿي لکيو آهي ته 16 آڪٽوبر 1965ع تي ٽنڊي الهيار مان بدلي ٿي مون حيدرآباد ۾ سول ۽ ائڊيشنل سٽي مئجسٽريٽ طور چارج ورتي. حيدرآباد م قيام دوران، شيخ اياز صاحب سان ملاقات جا وڌيڪ موقعا مليا. اهڙا موقعا روح رهاڻ جي نسبت سان حميد سنڌي صاحب به گهڻا پيدا ڪيا. شيخ صاحب سان نجي ملاقاتون منهنجي گهر ۽ منهنجي ڀاءُ ڪمال جي گهر ۾ به اڪثر ٿينديون هيون. اهڙي هڪ ملاقات ۾ شيخ صاحب مونکي خلاصگائيءَ ۾ چيو، ”جمال مونکي سنڌ چڱي طرح ڏيکار، جيستائين سنڌ ڏٺي نه اٿم تيستائين سنڌ تي ڪيئن لکي سگهندس!“

هن داخلا جون تصويرون نه مليون

ٿوھر ۾ ڳاڙھا گل جا بنياد
ڪٿا / جمال ابڙو / ابڙو اڪيڊمي Abro Academy / علمي ادبي پورهيو /

ٿوھر ۾ ڳاڙھا گل - مان نڪتل ٻيون شاخون-

ٿوھر ۾ ڳاڙھا گل

شاخ ڪٿا
ٽوٽل صفحا67
موجودہ صفحو10
اڳلو صفحو-0--1--2--3--4--5--6--7--8--9--10--11--12--13--14--15--16--17--18--19--20--21--22--23--24--25--26--27--28--29--30--31--32--33--34--35--36--37--38--39--40--41--42--43--44--45--46--47--48--49--50--51--52--53--54--55--56--57--58--59--60--61--62--63--64--65--66-گذريل صفحو

�. هر ايڪٽر يا ائڪٽريس کي سڌو پاڻ ڳائڻو پوندو هو. مختار بيگم، ثريا بيگم، نورجهان، اما ديوي، ديويڪا راني ۽ ٻي هڪ نئين ڳائڻي پيدا ٿي ڪلياني. اها به واھه جو ڳائيندي هئي. محمد سعيد جي مونسان ڏاڍي چس ٿي وئي. شام جو هاسٽل مان منهنجي گهر هيرآباد ايندو هو ۽ ٻئي گڏجي غلام شاھه جي قبي تائين گهمڻ ويندا هئاسون. سانتيڪو نماشام جو ماحول ۽ محمد سعيد ڪونه ڪو گانو جهونگاريندو هلندو هو. تن ڏينهن غلام شاھ جي قبي تائين ڪابه جاءِ جڳھه ڪانه هئي سواءِ ميرن جي قبن جي ۽ ٻين ڪن مشهور ماڻهن جي قبرن جي. محمد سعيد راڳ جو اهڙو عاشق جو هڪ ڏينهن هلندي هلندي مونکي ٻانهن کان جهلي بيهي رهيو ۽ حيرت مان چيائين ”اڄ خبر پڙهيئي اخبار ۾؟“ مون چيو ”ڪهڙي خبر؟“ ته ناراض ٿي چيائين ”يار تون به ڪمال ٿو ڪرين. اهڙي وڏي خبر به ڪانه ٿو پڙهين؟“
”پر ٻڌاءِ آهي ڇا؟“ ” ٺهيو! ٺهيو! رڍ اڳيان رباب وڃائڻ جو ڪهڙو ضرور؟“ نيٺ منٿن ميڙن کان پوءِ چيائين ”بيبي نورجهان (مئڊم نورجهان 1940ع ۾ بيبي baby سڏبي هئي) جو آواز سائنسدانن، سمجھه ڊاڪٽرن ليبارٽري موڪليو چڪاس لاءِ ...“ پوءِ ڊرامائي انداز ۾ مونکان سوال ڪيائين ته ”خبر اٿئي ڇا نڪتو؟“ مون پڇيو ”ڇا؟“ ته بلڪل معمولي انداز ۾ چيائين ”شگر، يعني کنڊ ٻيو ڇا؟“ مون ڪاوڙ ۾ چيو ته ”آواز ۾ کنڊ ڪيئن هوندي؟“ ڪاوڙجندي چيائين، ”چيم نه ته رڍن آڏو رباب وڃائي ڇا ڪبو. هاڻي پاڻ وڃي فلاڻي اخبار جي فلاڻي صفحي ته پڙهجانءِ!“ (اهڙي ڪا اخبار هئي ئي ڪانه) ”ڀائو، نورجهان جي آواز ۾ شگر نه نڪرندي ته ٻيو ڇا نڪرندو، ڪجھه ته سمجھه!“ اهڙو سگريٽي ڀاڄوڪڙ ۽ راڳ جو عاشق ۽ بلا جو ذهين. پڙهندو ڪونه هئو، رڳو ڪلاس ۾ ڌيان سان استادن کي ٻڌندو هو ۽ هوم ورڪ ڪري ايندو هو.
وچ مدي وارا امتحان ٿيا ته پهريون نمبر محمد سعيد، ٻيو نمبر مان ٽيون نمبر عبدالوهاب چوٿون نمبر خالد اسحاق. رسيس ۾ عبدالوهاب اچي مون واري بينچ تي ويٺو ۽ چيائين ”جمال مان روزانو ارڙهن ڪلاڪ ٿو پڙهان ته به هي محمد سعيد جيڪو رڳو ٿو سئنيمائون ڏسي سو مونکي ماري ٿو وڃي، اهو ڇا آهي؟“ مون وٽ ته ڪو جواب نه هو پر حيرت ٿيم ته اسڪول جي نائين ڪلاس جو ٻار روزانو ارڙهن ڪلاڪ ڪيئن ٿو پڙهي. عبدالوهاب جي محنت رائيگان نه وئي. هو انجنيئري امتحان ۾ اول نمبر کڻي سڌو سنئون ڪلاس ون جو آفيسر ٿيو. تاج محمد شيخ ۽ عبدالوهاب جو ٻيو نمبر ڀاءُ عبدالرشيد به ائين پهريون نمبر کڻي سڌو ڪلاس ون جا آفيسر ٿيا. ڪمال ته تاج محمد شيخ جو هئو ڇاڪاڻ ته ڪاليج ۾ پڙهندي هو ٻارن ٻچن جو پيءُ هو. اهو به ڏاڍو محنتي ۽ پڙهاڪو هئو. پڇيومانس ته عيالدار هئڻ سبب سندس پڙهائيءَ ۾ رنڊڪ نٿي پوي؟ چيائين ته وڌيڪ ذميواري جي ڪري وڌيڪ محنت جو جذبو ٿو پيدا ٿئي.
محمد سعيد مئٽرڪ پاس ڪري عشق جي وڪڙ ۾ اچي ويو. پنهنجي مڱ ڇڏي رسي گهران نڪري ويو. کيس ڳولهي ڳولهي بمبئي مان لڌائون ۽ کيس پسند جي شادي ڪرايائون. سندس خانداني مڱ انهيءَ ڏک ۾ چوڙي چوڙي گذاري وئي. انهيءَ جرم جو احساس محمد سعيد کي آخر تائين ڏنگيندو رهيو، الله سائين سندس زندگي جهڙوڪر مونسان واڳي ڇڏي هئي. مون وٽ حيدرآباد الهندي ڪچي ۾ آيو، چي ”نوڪري وٺرائي ڏي!“ ... ”اڙي بابا مان پاڻ شاگرد مون کي ڪو سڃاڻي به ڪونه!“ بهرحال پاڻ وٽ ٽڪائي ڇڏيومانس. اتي ٽائيفائڊ ٿي پيس. امان ويچاري، پنهنجي ٻچي جيان سندس خيال رکيو. پرهيز جو کاڌو تيار ڪندي هئي ۽ اڌ رات جو به وڃي سندس مٿي تي هٿ رکي بخار جو جائزو وٺندي هئي ۽ ننڊ مان اٿاري به کيس کير پياريندي هئي.
اهو نڀاڳو ٽائيفائڊ سڏبو ئي هو ’مدي جو بخار‘ جو ايڪيھه ڏينهن هلندو هو. خدا خدا ڪري محمد سعيد هلڻ چلڻ جهڙو ٿيو ته وري کيس نوڪريءَ جي لوري لڳي. مونکي پتو ئي نه پوي ته مان سندس نوڪريءَ لاءِ ڇا ڪيان. نيٺ پاڻ ئي رستو ڳولهيائين. چي ”هل محمد علي شاھ ڄاموٽ وٽ ۽ چئينس ته مونکي ماستريءَ جي نوڪري ڏئي!“ سيد محمد علي شاھ ڄاموٽ تمام شاندار، اثر رسوخ وارو ماڻهو، سخي ۽ مهمان نواز هو. سندس بنگلي تي هميشه دعوتون، پارٽيون ۽ شيل شڪار جون ڳالھيون پيون هلنديون هيون. مان معمولي شاگرد، مان ڇا ٿي ڪري سگهيس. خير ٻئي گڏجي سندس سول لائينس واري بنگلي تي وياسون. دربان کي چيم ته ”شاھه صاحب کي چئه ته ٻه شاگرد ملڻ آيا آهن!“
شاھ صاحب هڪدم گهرايو. محمد سعيد اڳيان مونکي ڪيو پاڻ پٺيان پٺيان هلندو آيو. شاھه صاحب لان تي ڪرسيون وجهيون ويٺو هو. سٺي پرسنيلٽي، قدآور، بت جو ڀريل ۽ شڪل صورت جو سهڻو ۽ شاندار. هڪ ڳل تي نڪ ڀرسان ڪارو ڦڙو هئس جو به ڏاڍو ٺهيس ٿي. ڪرسين تي ويهاريائين ۽ خنده پيشانيءَ سان حال احوال پڇيائين. محمد سعيد ڏي اشارو ڪري چيومانس ته ”سائين هي منهنجو دوست آهي، مئٽرڪ پاس ڪئي اٿائين. وڌيڪ پڙهي نٿو سگهي، توهان ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جا پريزيڊنٽ آهيو، هي به توهان جي تر جو هالا نوان جو ويٺل آهي کيس مهرباني ڪري ماستريءَ جي نوڪري ڏياريو!“
شاھ صاحب مشڪندي پڇيو ته، ”۽ توکي ڇا کپي؟“ مون چيو ”سائين مان وڌيڪ پڙهندس!“ چيائين ”چڱو پنهنجي دوست کي چئه ته سڀاڻي مونسان ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جي آفيس ۾ اچي ملي!“ ٻئي ڏينهن کان محمد سعيد ماستر ٿي ويو. ٻن ٽن سالن کانپوءِ وري مون وٽ حيدرآباد آيو چي ”ماستريءَ مان بيزار ٿيو آهيان، ڪلارڪي وٺرائي ڏي!“ چي ”ڊاڪٽر ضياءَالدين شيخ وڏي اثر رسوخ وارو ماڻهو آهي انهيءَ کي هلي چئه!“ اهو به نه منهنجو ڏٺل نه وائٺل پر هلياسون ڊاڪٽر صاحب جي صدر سولجر بازار حيدرآباد واري دواخاني تي.
ڊاڪٽر صاحب وٽ مريضن جي رش هئي سو ٻاهر ويهي رهياسون. رش گهٽ ٿي ته ٻئي گڏ اندر داخل ٿياسون ته چيائين ته هڪ هڪ ٿي اچي. مون چيو ”ڊاڪٽر مريض ڪونه آهيون، ٻنهي جو ساڳيو مسئلو آهي!“ ڊاڪٽر صاحب ذرو به رنجش جو آثار نه ڏيکاريو. مون پنهنجي واقفيت ڪرائي مانس ۽ عرض ڪيومانس ته محمد سعيد کي ڪلارڪي وٺرائي ڏي. ڊاڪٽر صاحب تمام ذهين ماڻهو هو. ڊاڪٽر صاحب محمد سعيد کان ٻه ٽي سوال پڇي کيس چيو ته ”ماستر آهين ڇا؟“ محمد سعيد اٿي بيهي پٺيان قميص سڌي ڪري جواب ڏنو ها سائين ۽ پوءِ ويهي رهيو. مون ڊاڪٽر صاحب کان پڇيو ته ”توهان ڪيئن سمجهيو؟“ چيائين ”سندس اٿ ويھه جي ادائن مان.“ بهرحال ڪجھه ڏينهن کان پوءِ محمد سعيد ڪلارڪ ٿي ويو.
سال لنگهي ويا. پاڪستان ٺهي ويو. سرڪار طرفان اسپيشل اوور سيئر ڪورس اين اِي ڊي انجنيئرنگ ڪاليج ۾ کوليو ويو. هڪ ڏينهن محمد سعيد اچي ٺڪاءُ ڪيو. مان تن ڏينهن ۾ جناح ڪورٽس جي ڪمرو نمبر هڪ ۾ مولا بخش سانگي (تخلص ساغر) سان گڏ رهندو هوس. ڀر واري ڪمري ۾ علي گوهر کهڙو رهندو هو. ٻئي ايل ايل بي جا شاگرد هئاسون. آغا امداد علي ولد جسٽس آغا حسن علي به اسان سان گڏ پڙهندو هو ۽ ڏاڍو هوشيار هو. امتحان ۾ آيو به اول نمبر ۽ بعد ۾ هاءِ ڪورٽ جو جج ٿيو ۽ پب�

ٽوٽل صفحا67
موجودہ صفحو10
اڳيون صفحو-0--1--2--3--4--5--6--7--8--9--10--11--12--13--14--15--16--17--18--19--20--21--22--23--24--25--26--27--28--29--30--31--32--33--34--35--36--37--38--39--40--41--42--43--44--45--46--47--48--49--50--51--52--53--54--55--56--57--58--59--60--61--62--63--64--65--66-گذريل صفحو

No Article found

ڪٿا - موضوع جون ٻيون داخلائون-
منهنجي وصيت
سانگي قبيلو
علي خان ابڙو
اونھي ڳالھ اسرار جي
ٿوھر ۾ ڳاڙھا گل
مر پيا مينھن وسن
ايندو نھ وري ھي وڻجارو
مھاڳ

.....ڪٿا موضوع جون وڌيڪ داخلائون