چُوڙيل، تير، سيگهي، سرنگهه، تانگهه

چُوڙيل، تير، سيگهي، سرنگهه، تانگهه / Sand snake / Psammophis lineolatus

هن نانگ جا تفصيل ٻڌائڻ مهل جوڳي چون ٿا ته، ”هيءَ بلا به گهوڙيال وانگر تمام سنهي، رنگ ۾ کپر لُنڊيءَ جهڙي ٿئي ٿي. پڇ ۽ منڍي سنهي هوندي اٿس. ويهڻ مهل پاڻ کي بال ويڙهي ڇڏيندي آهي. چُوڙيل بلا ماڻهن کي ڏسي لڪڻ جي ڪوشش ڪندي آهي. وڻن ۽ ٻوڙن تي چڙهي ويندي آهي. سنها جيت ماڪوڙا کائيندي آهي. وڙهڻ سندس عادت ۾ نه آهي پر اوچتو جهٽ هڻي ڪڍندي آهي. آنن بدران ٻچا ڄڻيندي آهي. هن بلا ۾ به گهوڙيال وانگر گهٽ زهر ٿيندو آهي. پر ان جو چڪ تمام ساڙيندڙ ٿيندو آهي ۽ کاڌل شخص جو زخم ککر جي ڏنگ وانگر سڄي پوندو آهي. ماڻهوءَ جي دل مضبوط هوندي ته اهو ڪونه مرندو“. جوڳين جي حساب ۾ چُوڙيل جو زهر چوٿين درجي جو (نه هئڻ برابر) آهي. اصل ۾، اهي سڀ نشانيون Psammophis lineolatus سان ٺهڪن ٿيون جيڪا غير زهريلي بلا آهي
هن بلا جي ڊيگهه 0.60 ميٽر کان 0.75 ميٽر ٿئي ٿي، پڇ 160 کان 190 ملي ميٽر هوندو اٿس. ڏسڻ ۾ گهوڙيال سان مشابهه آهي. ان جي رنگت مِٽيائين ڀُوري ٿئي ٿي، اک وٽان هڪ ڪاري ليڪ جسم جي پوري ڊيگهه سان آخر تائين هلي وڃي ٿي، جسم جو وچ وارو حصو ڀورو ٿيندو اٿس، اڪثر ڇلرن کي ڪارو گهيرو هوندو آهي. ان ۾ ڪي ٻيون به اڇيون ڪاريون ليڪون ٿين ٿيون، جن ۾ ڀرت جهڙن چٽن جي ترتيب آهي. پيٽ، وچ ۾ نارنگي پيلو ٿئي ٿو، جنهن تي ڪارا چٽ هوندا آهن. پنهنجي جنس جي ٻين بلائن وانگر ڏينهن جو سرگرم هوندي آهي. صحرائي علائقن ۾ جتي گاهه ٻوڙا هجن، اتي ملندي آهي. سنڌ ۾ عام ڪونه آهي ، البت ڪوئٽا بلوچستان طرف ٿئي ٿي.