کيرٿر ٿڌي سڙڪ،

کيرٿر ٿڌي سڙڪ، گورک جي خواب کان اڳتي
آئون حيران آهيان ته سنڌ حڪومت گورک جي ترقيءَ واري پروجيڪٽ ۾ اڃا تائين ملٽي نيشنل ادارن کي شامل ڪرڻ جي خيال ۾ منجهيل آهي ۽ گورک لاءِ اڳ کان ”منظور ٿيل ترقياتي پلان“ تي عمل ڪو نه پيو ٿئي. هر معاملو ٺپ لڳو پيو آهي. اها ٻي ڳالهه آهي ته کاول لڪ کان جهڙو تهڙو رستو کُلڻ کان پوءِ هاڻي گورک تي ازخود مهمانن جون ننڍڙيون ٽوليون نظر اينديون آهن. گورک چوٽيءَ تي اهڙا ننڍڙا ميڙاڪا گذريل ٽن چئن سالن کان جاري آهن. خدا ڪندو ته جلد ئي اهو وقت ايندو جڏهن گورک تي روزانو وڏيون رونقون ۽ ميڙاڪا هوندا.
آئون، گورک ٽاپ تي پهريون ڀيرو 14 آگسٽ ـ1996ع تي ٽنڊي رحيم کان نئه انگئي، گَري، گـُرو ۽ ڦُوسي لڪ واري واٽ سان جيپ رستي پهتو هئس. اهو سيوهڻ کان گورک تائين 10 ڪلاڪن جو بي حد ٿڪائيندڙ سفر هو. ٻئي ڀيري اسان کيرٿر جي ڪرنگهي تي واهي پانڌيءَ کان کاول لڪ تائين موٽر سائيڪلن ذريعي پهتا هئاسون، اهو ٽن ڪلاڪن جو ٿڪائيندڙ سفر هو. ان کانپوءِ، ٽيون ڀيرو آئون جيپ جي ذريعي واهي پانڌيءَ کان گورک (54 ڪلوميٽر) فقط ٻن ڪلاڪن ۾ پهتو هئس. اهي واٽون گورک جي ترقيءَ جون ابتدائي وکون هيون. پر هاڻي جڏهن کاول لَڪ کان گورک جو در کلي چڪو آهي ۽ هڪ رستو نڪتو آهي ته ان (کاول لڪ واري واٽ) کي انتها نه سمجهڻ گهرجي. کاول لڪ، جنهن هن مهل تائين گورک تي ابتدائي انفرا اسٽرڪچر قائم ڪرڻ ۾ تمام اهم ڪردار ادا ڪيو آهي، هاڻي پنهنجو ڪم مڪمل ڪري چڪو آهي. هاڻي، گورک تي جنهن پئماني جي ترقي ٿيڻي آهي ۽ سياحت کي فروغ ملڻو اهي، ان لاءِ تمام بهتر رستي جي ضرورت آهي. يقين ڄاڻو ته جيڪڏهن ڪو متبادل ۽ سولو رستو مهيا نه ڪيو ويو ته پوءِ اهو ئي کاول لڪ گورک جي ناڪاميءَ جو بنيادي سبب بڻجي ويندو ۽ گورک جي ترقيءَ جا سمورا خواب اڌورا رهجي ويندا. هن وقت گورک تائين پهچڻ جو فقط هڪ ذريعو آهي، يعني کاول لَڪ واري واٽ جنهن تان فقط فور وهيل گاڏيون چڙهي سگهن ٿيون. گورک جا پراڻا رستا گـُرو لڪ ۽ لوهي لڪ ڦِٽِي چڪا آهن، انهن تان هاڻي جيپ سميت ڪا به گاڏي لنگهي نه ٿي سگهي. کاول لڪ بهرحال، هڪ ڏکيو ۽ خطرناڪ رستو آهي، پر حيرت آهي ته سنڌ سرڪار اڃا تائين ڪنهن به متبادل جي تلاش ۾ ناڪام آهي.
کاول هڪ ڏکيو لَڪ آهي، جيڪو هر ايندڙ سياح کي خوف ۾ مبتلا ڪري ٻيهر اچڻ کان توبهه ڪرائي ٿو. هاڻي ضرورت ان ڳالهه جي آهي ته کاول لڪ جون ڏکيون چاڙهيون ماري ايتريون سوليون ڪجن جو عام ماڻهو ننڍڙين گاڏين، ڪارن ۽ وڏين بسن جي ذريعي هتي پهچي سگهن، جيڪڏهن اهي چاڙهيون ماري نه ٿيون سگهجن ته پوءِ ڪو متبادل رستو تيار ڪجي. يعني، گورک جي ترقيءَ لاءِ هڪ بنيادي ڪم اهو ڪرڻو آهي ته هتي فقط جاکوڙي ۽ مهم جُو جوان ئي نه، پر عام ماڻهو گهر جي سڀني ڀاتين عورتن، ٻارن ۽ ٻڍڙن سميت عام سوارين ذريعي پهچي سگهن، بلڪل ايئن، جيئن ڪوهه مري وڃڻ ڪو مسئلو نه رهيو آهي. ان بنيادي ڪم لاءِ گورک جي ترقياتي نقشي ۾ کاول لَڪ کانسواءِ ڪو ٻيو رستو هر صورت ۾ شامل ڪرڻو پوندو، اهو اڻٽر آهي.