ڪائيءَ ۾

ڪائيءَ ۾
جلد ئي اسان ڪائيءَ جي ٿڌي وڻڪار هيٺ هئاسون. انور پيرزادو جهرڻي جا آواز ٽيپ ۾ ڀرڻ لڳو. هي ڪائيءَ جي چشمي جي موسيقي آهي، ڪائيءَ جو هيٺيون چشمو جتي سنڌ ٽوئر ازم ڊيولپمينٽ ڪارپوريشن جو ريسٽ هائوس ٺهيل آهي. اها جاءِ ڏاڍي خوبصورت آهي. ”باغ جي مٿئين حصي ۾ لاهوتي فقيرن جو ماڳ آهي! انور هن ماڳ جي سونهن جي تعريف کان رهي نه سگهيو. سياحت وارن اهو ريسٽ هائوس 94 لک رپين ۾ ٺهرايو هو.
هن ماحول ۾ مون کي هڪ نيپالي شاعر جون ڪجهه سٽون ياد اچي ويون، جنهن ۾ هو پنهنجي محبوب کي چوي ٿو.
”جبل هجي! وڏا وڻ وڻڪار جا هجن! ڀر ۾ جهرڻو جهر جهر ڪري وهندو هجي! تون هجين ۽ مان هجان! جيڪڏهن ائين هجي ته مون کي ٻيو ڇا گهرجي!“. سنڌ ۾ اهڙا ماڳ ڪي ٿورڙا هوندا. آئون هڪ فقير جي ويجهو وڃي ويٺس. ”فقير! جڏهن لاهوتي لاهوت ڏانهن ويندي هتي ترسندا آهن ته هتي ماپجي ويندا آهن يا نه؟ مون وسيع باغ کي اکين سان ماپي پڇيو. مون کي شڪ هو ته هو ماپجي و يندا.
”نه هتي ڪو نه ماپي سگهندا، هتي ته رهندا آهن، پر ٻاهر مسافر خاني ۾ به رهندا آهن. گهڻا ٿي ويندا آهن.“ فقير چيو، هڪ تمام جهونو فقير اورتي رڙهي آيو، ”هي حج جو رستو آهي“ هن جهريل آواز ۾ ڳالهايو،“ ڪراچي ٺهي ته پوءِ اوڏانهن حج جو رستو ٺهيو.
”هي حج جو رستو آهي؟“ مون کي حيرت لڳي.
”حجاج هتان سمنڊ تائين پنڌ ويندا هئا، سيوهڻ کان جهانگارا، نئينگ، اتان لاهوت لسٻيلي اوٿل کان سونمياڻي بندر کان چڙهندا هئا. پوءِ ڪراچي بندر ٺهيو ته سون مياڻي ڦٽي ويو. اسان جي وڏن انهن حجاج جون خدمتون ڪيون. وڏن جون هتي قبرون آهن. هيءَ حاجين جي واٽ هوندي هئي... پوءِ ڪٿي وسندي ته ڪٿي رڃ هوندي!“ هي جهونڙو جوانيءَ ۾ ڪافي سيلاني قسم جو هو، گهمڻ تي اڃا به دل چوندي آهي. سنڌ گهمندو هئس، سکر، لاڙڪاڻو، ميرپورخاص، نصير آباد، بدين، روهڙي، ملتان، ويس. گهمڻ ۾ مزو آهي، پر جتي عزت هجي، نفسا نفسي نه هجي، سنڌ جو ماڻهو مهمان طائيءَ ۾ ڏاڍو سچو هوندو هو. مهينن جا مهينا ڪو نه ڇڏيندا هئا. مسافريءَ ۾ مزو آهي، باقي جتي ماڻهو ويٺو آهي، سبحان الله! اها وري ٻي ڳالهه آهي. منهنجو پيءُ هتي ويهي رهندو هو، هتي ئي ويٺو هوندو هو، اسان به هتي ئي ويٺا آهيون“ فقير هاڻي ڄڻڪ پورن تپسيا ۾ هو. حياتيءَ جو وڏو جهان جهاڳيل جهان گرد هو.
ڪائي باغ جي سانتيڪي ماحول دل ڇڪي ورتي هئي. دل پئي چوي ته سڄي ماحول کي اکين ۾ ڀري محفوظ ڪريان ۽ پوءِ اکيون پوري اهو ئي منظر ڏسجي، هيءَ ته ڪا جوڳ مراقبي جي جاءِ آهي. ماڻهو ڪمن ڪارين مان جند ڇڏائي هتي اچي ويهي رهجي هن جهوني جهان گرد وانگر.
”وڻ، وڻراهه، پاڻي، پکين جون لاتيون جهرڻي جو آواز واقعي وڏو مزو آهي!“بخاري صاحب چيو، ”نيشنل جاگرافي چئنل تي پروگرام ڏيکاريائون ته ڪي ماڻهو جوڳ تي ويٺل هئا، ويٺي ويٺي هاڻي هنن ۾ ساهه ڪو نه هو. اهي جيئن ويٺا هئا تيئن بت ٿي ويا هئا. اهڙا ٻه ٽي ڪردار ڏيکاريائون، انهن مان هڪ جي جسم تي ماس هو، ٻيو فقط هڏا ٿي ويو هو، ٻئي ايئن ويٺل هئا جيئن جوڳ تپسيا ۾ ويهبو آهي. هڏا ٿي ويل هڪ همراهه جو پُٽ به ڏيکاريائون جنهن چيو پئي ته جڏهن آئون ان عمر تي پهچندس ته آئون به بابي وانگر ڪندس! منهنجو به اهو ئي ارادو آهي. يعني هو ان عمل کي پوريءَ طرح عبادت پيا سمجهن.“
”يعني! نرواڻ جو پنڌ پئي سمجهايائون!“ مون پڇيو
”بلڪل ايئن!“ سچ پچ ته ڏاڍي حيرت جهڙي ڳالهه هئي!“ بخاري صاحب عجيب انداز سان چيو.
”ان پاڻي کائين ٿا يا ڇڏي ٿا ڏين؟“
”اهي ان پاڻي هوريان هوريان گهٽائي ٿا ڇڏين، پوءِ سندن جسم مان طلب به گهٽجي گهٽجي ختم ٿي وڃي ٿي. ايئن ڪمزور ٿي هڏن مٺ رهجي وڃي ٿو!“ بخاري صاحب چيو.