ڪرپشن جي ڪينسر ۾ وڪوڙيل صحت کاتو

ڪرپشن جي ڪينسر ۾ وڪوڙيل صحت کاتو

اسڪول هيلٿ سروسز جا ڊاڪٽر ۽ پيراميڊيڪل اسٽاف 3 جولاءِ کان احتجاج ڪري رهيو آهي. حڪومت ان جو نوٽيس شايد ان ڪري نٿي وٺي جو في الحال اهو پر امن اهي ۽ حڪومت ٻين ئي گهڻن ڏچن ۾ ڦاٿل آهي. ڊاڪٽر کي شڪايت آهي ته صحت کاتي جا انتظامي عملدار جونيئر ڊاڪٽرن کي سفارشن جي بينادن تي اجايو سجايو ترقي ڏيئي سينيئر ڊاڪٽرن جو هق ماري رهيا آهن. هڪ مثال لاءِ جونيئر ليڊي ڊاڪٽر عصمت آرا جو ڪيس پيش ڪيو ويو آهي، جنهن کي ڪجهه مهينا اڳ ارڙهين گريڊ ۾ پنهنجي واري کان اڳ ترقي ڏيئي 19 گريڊ جي پوسٽ تي موڪليو ويو آهي. جڏهن ته ڪيئي سينيئر ڊاڪٽر مختلف شعبن خاص ڪري اسڪول هيلٿ سروسز ۾ ڪم ڪري رهيا آهن. دانهن ڪرڻ تي احتجاج ڪندڙ ڊاڪٽرن خلاف چوريءَ جا ڪيس نبي بخش ٿاني ۾ داخل ڪري انتقامي ڪارروايون ڪيون ويون.
ڊاڪٽرن جا سوال تمام سڌا آهن. هو پڇن ٿا ته سينيئر ڊاڪٽرن جي حق تلفي ڇو ٿي ڪئي وڃي ۽ دل گهرين ڊاڪٽرن کي ترقيون ڇو ٿيون ملن؟ وڏي وزير جي اعلان ڪيل چار درجاتي فارمولي تي ڏيڍ سال جي عرصي ۾ به عمل ڇو نه ٿي سگهيو؟ دپٽي ڊائريڪٽر اسڪول هيلٿ سروس پروجيڪٽ ڊائريڪٽر E.P.I سنڌ، ڊي ايڇ او ٺٽو ۽ ٻين جاين تي جونيئر ڊاڪٽر ڇو رکيا ويا؟ هن وقت به سنڌ جي 23 ضلعن ۾ 20 گريڊ جي ڊسٽرڪٽ هيلٿ آفيسر جي پوسٽ تي سواءِ نوابشاهه، سکر ۽ جيڪب آباد جي ٻين سڀني هنڌن تي 18 ۽ 19 گريڊ جا جونيئرڊاڪٽر ڇو رکيا ويا آهن؟ احتجاجي ڊاڪٽرن اهي سوال رکڻ کانپوءِ تجويز ڪيو آهي ته سيڪريٽري صحت ڪنهن خاص نيت سان عوامي حڪومت کي بدنام پيو ڪري ۽ ڊاڪٽرن جي دلين ۾ حڪومت جي خلاف نفرت جا ٻج پيو پوکي.
جيستائين اسڪول هيلٿ سروس جو تعلق آهي، سيڪريٽري صحت 1994ع جي آڪٽوبر مهيني ۾ هڪ حڪم جاري اسڪول هيلٿ سروس ختم ڪري سڀني ڊاڪٽرن کي ڊائريڪٽر جنرل هيلٿ وٽ رپورٽ ڪرڻ لاءِ چيو پر اهي حڪم اندروني مخالفت سبب اڃا تائين عمل ۾ نه آيا آهن. ڊاڪٽرن جو چوڻ آهي ته جيڪڏهن اسڪول هيلٿ سرور ختم ٿي وڃي ها ته گهڻيي ڊاڪٽر بيروزگار ٿي وڃن ها. احتجاجي ڊاڪٽرن جو اهو جذبو قدر لائق آهي ته هو احتجاج کي ان حد تائين وڌائڻ کان پاسو ڪري رهيا آهن ته متان صوبي جي خراب صورتحال ۾ ويتر خرابي پيدا ٿئي پر اهو محسوس ڪري تڪليف ٿي ٿئي ته صحت جو شعبو به سياست جي ور چڙهي ويو آهي ۽ صحت کاتي جا انتظامي عملدار جيڪي بنيادي طور تي ڊاڪٽر آهن، ڪامورڪي هلت هلن ٿا. اسڪول هيلٿ سروسز کي سيڪريٽري صحت غير موثر سمجهي ٿو ۽ ان کي ختم ڪرڻ چاهي ٿو، ٺيڪ! پر سوال اهو آهي ته ان کي موثر ڪرڻ جي ذميواري ڪنهن جي آهي؟ جيڪڏهن سيڪريٽري صاحب جو اهو خيال آهي ته اسڪول هيلٿ سروسز ۾ ڪم ڪندڙ ڊاڪٽر ذميواريءَ سان ڊيوٽي نٿا ڏين ته ان جو تدارڪ ڪرڻ ڪنهن جو ڪم آهي؟ ڇا اسڪول هيلٿ سروس سڄي دنيا ۾ ناڪام ٿي وئي آهي؟ جيڪڏهن نه ته پوءِ هتي موثر ڇو نٿي ٿي سگهي؟ اهو شعبو سري کان ئي بند ڪري ڇڏڻ ۾ ڪهڙي دانشمندي آهي؟ هڪ طرف ڊاڪٽرن کي ڪم تي لڳائڻ ۽ روزگار جو مسئلو کرکنيو بيٺو آهي ته ٻئي طرف انتطامي گرفت نه رکي سگهڻ جي سزا وري به انهن ڊاڪٽرن کي ڏيڻ جو سانڀاهه ٿيو جن کي مس مس ان شعبي ۾ لڳايو ويو.
احتجاجي ڊاڪٽرن سان همدردي پنهنجي جاءِ تي پر اسڪول هيلٿ سروس سان تعلق رکندڙ ڊاڪٽرصاحن کان اهو سوال پڇڻ جو حق هن معاشري وٽ محفوظ آهي ته توهان پنهنجيون ذميواريون ڪيتري قدر ايمانداريءَ سان پوريون ڪيون آهن؟ حاضري رجسٽر تي ڪيل صحيحون ڏيکارڻ سان ڪم نه هلندو، هنن کي پنهنجي دل ۽ ضمير کان پڇڻو پوندو ته هنن پنهنجي ذميواري ڪيتري پوري ڪئي آهي ۽ ڪيتري نه ڪئي آهي.
سنڌ جي ماڻهن جو اهو عام مشاهدو آهي ته ٻين کاتن وانگر صحت کاتو به اندروني سياست ۽ ”عوامي عيوضين“ جي مداخلت سبب بنهه بيڪار ٿي ويو آهي، صحت کاتو به ”مٿين آمدنيءَ“ وارن کاتن مان هڪ اهم کاتو بڻجي ويو آهي. مٿين آمدنيءَ مان حصو پتي وٺڻ لاءِ عوامي نمائندا پنهنجي مرضيءَ جا ڊاڪٽر پنهنجي تڪ جي اسپتالن ۾ بدلي ڪرائي رکن ٿا ۽ جيڪو ڊاڪٽر کين ”ڌاڳو“ نٿو ڏئي هن جي بيٺي پير بدلي ڪرائي وڃي ٿي. هر بااثر عوامي عيوضيءَ جا وڏي وزير يا ان کان به مٿي سڌا تعلقات آهن. ٿيڻ ته ايئن گهرجي ته عوامي نمائندا خلق جو ڀلو گهرن پر اڄڪلهه سڀ کان وڏي ”خلق“ هو پاڻ آهن. ڪامورن ۽ عوامي نامئندن جي ان ملي ڀڳت ۽ مسيحائيءَ جي جذبي کي پاسيرو رکندڙڪجهه ڪجهه ڊاڪٽرن عوام ۽ باضمير ڊاڪٽرن کي رت رئاري ڇڏيو آهي. اهو کاتو جيڪو معاشري جي جسماني ۽ ذهني صحت لاءِ سڀ کان وڌيڪ ذميوار آهي، پاڻ ڪرپشن جي انتهائي پستيءَ ۾ ڪري پيو آهي. جڏهن مسيحا ۽ عوامي نمائندا ئي ”بيمار“ هجن ته معاشري جا ڦٽ ڪير ڇُٽائي؟