ڪوڏڻ ڪوراڙ

ڪوڏڻ ڪوراڙ Spalerosophis diadema/ Royal snake/

ڪوڏڻ، لوهاري يا ڪنڀاري ڪوراڙ جي ڪل ڊيگهه 1.4 کان 1.7 ميٽر ( 4.5 فٽ کان 5.6 فٽ) هوندي آهي. ان بلا جون ٻه رنگين حالتون آهن. ننڍپڻ ۽ جوانيءَ ۾ ان جي جسم تي چٽ هوندا آهن، جڏهن وڏي عمر کي پهچندي آهي تڏهن يڪ رنگي ٿي ويندي آهي. هن کان اڳ سائنسدان انهن ٻنهي رنگن کي ٻه مختلف جنسون سمجهندا هئا، يعني diadema ۽ articeps سمجهندا هئا. هن ڪوراڙ جو جوانيءَ جي ڏينهن diadema تائين رنگ گهرو پِيلو يا پِيلو گلابي هوندو آهي. جنهن تي گـهري ناسي رنگ جي وڏن 55 کان 65 تائين چٽن جي قطار هوندي آهي. ان کانسواءِ ساڳئي نموني جا پر ڪِي قدر ننڍا چِٽ جسم جي ٻنهي پاسي ٿين ٿا. مٿي تي انگريزي اکر يا شڪل جو ناسي نشان ٿئي ٿو. ساڳي نموني جي رنگ جي هڪ ليڪ مٿي جي ٻنهي پاسي ٿيندي اٿس. پيٽ اڇو يا ڳاڙهاڻ مائل ٿئيس ٿو. هن جنس ۾ جنهن ڪوراڙ جا چِٽ بيضوي يا چوڪڙيدار نموني جي پٽن وانگر هوندا آهن، سنڌي جوڳي ان کي ’ڪوڏڻ‘ چوندا آهن.
هيءَ وڏي بلا مختلف ماحولياتي حالتن ۽ جاين تي ملي ٿي. عام طور تي گهاٽن وڻن ۽ گاهير علائقن ۾ ملندي آهي، اڪثر ويران جاين تي به ڏٺي وئي آهي. عام طور تي ڪوئن جي ٻِرن ۾ رهندي آهي. ڪڏهن ڪڏهن پٿرن ۽ کنڊرن ۾ به ملي ٿي. هيءَ بلا هوشيار ۽ خارباز هوندي آهي. مقابلو ڪندي آهي ۽ شوڪارا ڪري حملو ڪندي آهي.