ڪيٽي بندر

ب به ٻڌايو آهي: سندس مطالعي موجب ڪلهوڙن، افغانن ۽ انگريز واپارين جي وچ ۾ واپاري مفادن جو ٽڪراءُ اڀريو هو. اصل ۾ ڪلهوڙا افغانن جا ڏن_ڀرو هئا، کين افغان سرڪار وٽ ڏن ڀرڻو ٿي پيو. انگريز پنهنجو اوني ڪپڙو سنڌوءَ رستي افغانستان موڪليندا هئا. ڪلهوڙا ان اوني سامان تي ڪسٽم ۽ محصول مڙهيندا هئا. ان ريت ان محصول مان هو افغانستان کي ڀريل ڏن جمع ڪري وٺندا هئا. ڪلهوڙا، انگريزن کان اوني ڪپڙو سستي اگهه تي خريد ڪري، مهانگي اگهه تي افغانين کي وڪڻندا هئا ۽ ويندي ويندي چنگي به وصول ڪندا هئا. ان ڪري افغانين جي مرضي ٿي ته اهي انگريزن سان سڌو واپار ڪن ۽ ان واپار لاءِ ڪراچي يا مڪران جو ڪو بندر استعمال ڪن، پوءِ ائين ئي ٿيو ۽ ڪراچي بندر کي اهميت ملي ۽ شاهه بندر جي اهميت گهٽجي وئي.