ابڙو اڪيڊمي Abro Academy
2020-11-04
داخلا نمبر 884
عنوان گاجي شاهه (غازي شاهه) جي تاريخي حيثيت
شاخ منڇر گورک گاج دنيا
پڙهيو ويو 1678
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
گاجي شاهه (غازي شاهه) جي تاريخي حيثيت
پروفيسر عبدالله مگسي لکي ٿو ته گاجي شاهه ميان نصير ڪلهوڙي جو معتقد، ساٿي، مدبر سياستدان، خاص مشير ۽ وڏن سپهه سالارن ۾ شامل هو. ڪاڇي ۾ اترکان ڏکڻ تائين يعني جوهي تعلقي کان سيوهڻ تعلقي جي نئنگ تائين اوڀر ۾ منڇر کان وٺي گرو جبل جي بيخ تائين کوسا آباد هئا، ان ڪري گاجي شاهه کي ميان نصير محمد ڪلهوڙي لَڪ ٽنڊي رحيم جو نگهدار مقرر ڪيو، جتي گاجي شاهه هڪ مسجد، پاڻي پيئڻ جو کوهه ۽ هڪ جانڊهه هڻائي ته جيئن لَڪ مان ايندڙ ويندڙ مسافرن، قافلن ۽ واپارين کي پاڻي ۽ ماني آسانيءَ سان ۽ مفت ملي ... ڪلهوڙن جي عبوري حڪومت کي مال مدد، هٿيارن جي رسد ۽ بلوچ جنگجو سپاهي ڀرتي ڪرڻ ۾ سهوليت ٿئي. ان ڪري گاجي شاهه جو روٽ اڄ به مسافرن، معتقدن مريدن ۽ خاص عام کي هر وقت ملي ٿو. ميان نصير گاجي شاهه کي ”گنج بخش“ لقب ڏنو هو. گاجي شاهه ميان جي حڪم تي پنج هزار لشڪر هر وقت ڏيئي پئي سگهيو. ميان نصير جي اسيريءَ واري وقت ۾ ميان وال تحريڪ جي قيادت گاجي شاهه ۽ شاهه پنجو سلطان گڏجي ڪندا هئا. چون ٿا ته بلوچستان جي لوهيءَ واري علائقي ۾ بروهين سان ميان نصير جي فقيرن جو تڪرار ٿي پيو. هڪ بروهيءَ هڪ معرڪي ۾ گاجي شاهه تي حملو ڪيو ۽ شهيد ڪري وڌو. عزيز ڪنگراڻي لکي ٿو ته اها جنگ لوهيءَ کان ڪجهه ميل اولهه ۾ تحصيل وڍ جي حدن ۾ لڳي. گاجيءَ جي شهادت ميان نصير جي وفات کان هڪ سال اڳ1691ع ۾ ٿي. هڪ روايت اها به آهي ته گاجي شاهه کي پنهنجي قبيلي مان ڪنهن کوسي قتل ڪيو (عمران مگسي: خدا آباد جو تاريخ وساريل ورق). هڪ روايت اها به آهي ته گاجي شاهه جي قتل جو ٻڌي ميان يار محمد کي سخت ڏک ٿيو ۽ پنهنجي ڪاري کٿي لاهي پٽ تي وڇائي ٽي ڏينهن ڏک ظاهر ڪيائين (هيءَ روايت غالباً ميان نصير سان جڙيل آهي/ هئڻ گهرجي) پر (عمران مگسيءَ موجب) ڪي روايتون ايئن به چون ٿيون ته گاجي شاهه خدا آباد جي اڏاوت ۾ به حصو ورتو ۽ اتي محل جي هڪ ديوار هن به ٺهرائي جيڪا اڄ تائين قائم آهي، باقي سڀ ڊهي ويون آهن.