گورک جو رستو

�. پنير رت صاف ڪندو آهي ۽ سائيءَ لاءِ به اڪثير آهي، ’شوقين‘ ان مان بيئر به ٺاهي سگهن ٿا. گگر ٻوٽو کونر ڏئي ٿو ۽ خوشبو وارو آهي.
چوٽيءَ تي انگريزن جا سروي نشان هڪ ماهيءَ جي صورت ۾ موجود آهن، جن سان اڃا تائين ڪنهن به ڇيڙ ڇاڙ ڪونه ڪئي آهي. اها ماهي ياد ڏياري رهي هئي ته انگريزن 1860ع ۾ گورک کي جيڪو مقام ڏيڻ پئي چاهيو، سو بالڪل درست فيصلو هو، اها گورک جي قسمت جو انگريز جي ان رٿ تي انگريز جي هٿان عمل ٿي نه سگهيو. اها 1860ع جي ڳالهه آهي جڏهن برطانوي راڄ ۾ هِل اسٽيشن جي کوجنا دوران ڪلڪتي لاءِ دارجلنگ وٽ ۽ ڪراچيءَ لاءِ گورک ۽ ڪچرڪ جا ماڳ چونڊيا ويا. دارجلنگ ته گهڻو اڳ ترقي وٺي چڪو آهي پر گورک وارو ماڳ ڏکين حالتن، بدامني ۽ سياسي تبديلين جي ڪري اڃا تائين ترقي حاصل ڪري نه سگهيو آهي.
انگريزن جي وقت کان بينظير ڀٽو حڪومت تائين هن ماڳ لاءِ مختلف فزيبلٽي رپورٽو ٺهنديون ۽ ڊهنديون رهيون، نيٺ 1990ع کانپوءِ برگيڊيئر ياسوب علي ڊوگر کي ٽنڊي رحيم کان رستو ڪڍڻ جي ذميواري ڏني وئي، جيڪو ڦوسي لڪ کان اڳتي وڌي نه سگهيو. هن کي ڪجهه ٽڪرن تي بارود جي ضرورت پئي جيڪو هن کي سنڌ ۽ بلوچستان حڪومتن جي گڏيل سهڪار جي باوجود ملي نه سگهيو. هن کي به ڪم اڌ ۾ بند ڪرڻو پيو ۽ پوءِ نيٺ 1994ع ۾ قائم ٿيل سيوهڻ ڊيولپمينٽ اٿارٽيءَ جي هٿان اهو شُڀ ڪم 1996ع ۾ پورو ٿيو.
ان ڪم جي تڪميل ۾ جتي SDA جي ٽيم جي جانفشاني پڌري آهي، اتي سيد عبداالله شاهه (اڳوڻي وڏي وزير) جي ذاتي دلچسپيءَ کي به نظرانداز ڪري نٿو سگهجي، جيڪو جڏهن سرڪاري ڪمن ۽ ماڻهن کان بيزار ٿيندو هو ته هيلي ڪاپٽر تي سوار ٿي هتي ڏينهن ٻه اچي آرام ڪندو هو. گورک تي ڪير اچي کيس ’ڊسٽرب‘ ڪري ٿي سگهيو؟ هائو! واهڙ جو ڪو جهونو راڳي هتي ضرور گهرايو ويندو هو، جيڪو سائينءَ کي ريجهائيندو هو.
کيرٿر تي جنگو ٺوٺ واري ماڳ تي هڪ بورڊ هنيو ويو هو، جنهن تي مختلف پاسن جا فاصلا لکيل هئا: اتر ڏانهن: گورک ٽاپ 60 ڪلوميٽر ، گورک57 ڪلوميٽر ، ڦوسي لڪ 37 ڪلوميٽر ؛ اولهه ڏانهن: لوهي 27 ڪلوميٽر، دريجي 64 ڪلوميٽر، ڪراچي 195 ڪلوميٽر، ۽ ڏکڻ ڏانهن: دادو ڪلوميٽر 86، جوهي 67 ۽ ٽنڊو رحيم 33 ڪلوميٽر. (1996ع ۾ روزاني برسات ۾ ڇپيل).