گورک جي ترقيءَ لاءِ ابتدائي ڪم

�. اهو ته تمام گهڻو پاڻي آهي پر اهو ڪم تڏهن ڪجي جڏهن گورک سچ پچ ۾ هڪ ماڊرن رِزارٽ ٺهي!“ انصاريءَ چيو هو، ”اسان ته ايئن به سوچيون پيا ته گاج مان پاڻي کڻي هينگڻ ۾ ڇڏجي، اهو ڪو مسئلو ڪونهي!“
جيڪڏهن ڪو به مسئلو نه آهي ته پوءِ هاڻي اسان کي اهو به سوچڻ گهرجي ته گورک جي ترقيءَ جي رفتار جو دارو مدار ڇا تي آهي؟ ڇا گورک جي ترقيءَ کانپوءِ ماڻهو هيڏانهن ايندا يا ماڻهن جي اچ وڃ کانپوءِ ئي گورک چوٽي پاڻهي ترقي ڪندي؟ ترقي روڊ سان گڏ ايندي آهي. جيئن ئي روڊ ٺهيو، ماڻهو ايندا ۽ ان سان گڏوگڏ ترقي شروع ٿيندي. دادوءَ واري پاسي کان روڊ ٺهڻ کان پوءِ گورک جي ترقيءَ کي ڪوبه روڪي ڪونه سگهندو. ماڻهن ته هاڻي به گورک ڏانهن وڃڻ شروع ڪيو آهي پر هي اهي ماڻهو آهن جن وٽ يا ته وقت آهي يا شوق گهڻو آهي. في الحال اهي ماڻهو پنهنجن فور وهيل گاڏين، پئٽرول ۽ راشن وغيره جو انتظام پاڻ ڪري ٿا وڃن.
ڇا گورک جي ترقيءَ ۾ سنڌ جا شهري ڪو ڪردار ادا ڪري سگهن ٿا؟ ڇا هنن لاءِ ڪو اهڙو وجهه آهي جو هُو به هتي ڪي سنهيون ٿلهيون سيڙپون ڪن؟ جنهن وٽ به ڪا ’ٿلهي‘ سيڙپ ڪرڻ جي طاقت آهي، اهي لفٽ چيئرس ۽ ڪيبل ڪار هڻي سگهن ٿا. ان سان نه رڳو ماڻهن ۾ گورک لاءِ ڪشش پيدا ٿيندي پر اهو نفعي بخش ڪم ٿيندو. ماڻهو ننڍا ننڍا ريسٽ هائوس ٺاهي سگهن ٿا، جن تي خرچ پنجاهه سٺ لک روپيا ايندو يا وري هينگڻ چشمي وٽ آبشارن تي ننڍيون مانڊڻيون کولي سگهجن ٿيون جن ۾ چانهه، پاڻي، سافٽ ڊرنڪس، راشن يا ڪمئيرا لاءِ بيٽري سيل وغيره رکي سگهجن ٿا جن جي ملڪي توڻي غير ملڪي سياحن کي هر وقت ضرورت پوي ٿي.
پر، اها مانڊڻين واري سيڙپ ڪو ٻاهريون ماڻهو ڇو ڪري؟ اهو ڪم گورک وارا پاڻ ئي ڪن ته سندن لاءِ چڱو ڌنڌو آهي. باقي، جيڪڏهن ڪو ٻاهريون ماڻهو اچي ته برجستي سيڙپ سان اچي. ممڪن آهي اڄ سيڙپڪار کي هتي سيڙپ جو ماحول نظر نه ايندو هجي پر اڳتي هلي، بلڪه جيئن ئي دادوءَ ۽ جوهيءَ کان رستو پوريءَ طرح کليو، هتي سيڙپڪاريءَ جو چڱو خاصو ماحول جڙي پوندو. في الحال ته منزل واٽر باٽلنگ به هڪ سٺي لائين آهي. ان ڪم ۾ SDA وارا به ساٿ ڏيڻ لاءِ تيار هئا. انهن جي ڪوشش هئي ته پرائيويٽ ۽ پبلڪ سيڪٽر گڏيل ڪوشش ڪن. ”سيڙپ توهان ڪريو، مارڪيٽنگ اسين ڪنداسين!“ SDA وارن 1996ع ۾ اهڙي آڇ جو اشتهار سڀني اخبارن ۾ ڇپايو هو.
گورک جي ترقي هڪ سئوَ سال ليٽ ٿي وئي آهي. ان ماڳ جي ترقيءَ جي خواهش هڪ خواهش کان وڌيڪ هڪ ضرورت آهي. توهان ڏسو ته ڪراچيءَ سميت سڄي سنڌ جي ماڻهن وٽ صحيح معنيٰ ۾ ڪا بهترين تفريح آهي ئي ڪونه! شايد اهوئي سبب آهي جو ماڻهن ۾ تفريح جو ڪلچر پيدا ڪونه ٿيو آهي. ڪوهه مري ۽ ڪوئيٽا سنڌ جي فقط وڏن ماڻهن جي پهچ ۾ آهن. هڪ ته فاصلو به ايڏو آهي جو ماڻهن کي تفريح لاءِ وڏو وقت ڪڍڻو ٿو پوي. يقينن هڪ ڀيرو گورک تائين سولو رستو ۽ ضروري سهوليتون پهچي وڃن، گورک جي ترقيءَ کي ڪوبه جهلي ڪونه سگهندو.(هي مضمون 1996ع ۾ روزاني برسات ۾ ڇپيو).