2020-07-01
داخلا نمبر 387
عنوان ڳاڙهن چانورن جي پوک
شاخ سنڌوءَ جو سفر
پڙهيو ويو 2250
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
ڳاڙهن چانورن جي پوک
اهو ممڪن ئي ناهي ته لاڙ مان لنگهجي ۽ ڳاڙهن چانورن جي ڳالهه نه ٿئي. اڄڪلهه هتي ڳاڙهو چانور به ٿئي ته اڇو به. ماڻهن چانورن جي ڪيئي جنسن جا نالا کنيا، جيرائي جيڪو سنهڙو چانور ٿئي ٿو، ڪنگڻِ، سڳداسي، باسپتي، سداگلاب، رتڙيا، ٽهڻيا ۽ ٻيا.
جڏهن سال ۾ ٻارنهن مهينا پاڻي هو تڏهن ملڪ خوشحال هو ، پر جڏهن بئراج پيا ته پاڻي فقط ٽي مهينا ٿي مليو. بس! ان تي جيڪا پوک ٿي، سا ٿي. هاڻي ته فقط اڏيرو برانچ جو رحم ڪرم وڃي بچيو آهي. چون ٿا ته، اڳي هتي سوپارين ۽ ننڍن ڦوٽن جا باغ به هئا.
اتر ۽ لاڙ ۾ ساريون پوکڻ جي طريقي ۾ به فرق هو. اثر ۾ رونبو ٿئي، لاڙ ۾ ساريون ڇٽين ٿا. اڳي جڏهن پاڻي ليٽ ڪندو هو ته، آبادگار ڪچي ۾ کڏ کڻي پاڻي ڀريندا هئا. مال پيو گاهه چرندو هو ۽ کرن سان زمين کيڙيندو هو، هر ڏيڻ جي ضرورت نه ٿي پئي. ان وچ ۾ هاري ٻورين ۾ ساريون بند ڪري پاڻيءَ ۾ ٻوڙي ڇڏيندا هئا. ٻن ڏينهن کانپوءِ ٻوريءَ مان ڪڍي زمين تي تڏو وڇائي، ان تي ساريون پکيڙي مٿان ٻيو تڏو رکي مٽيءَ سان ڍڪي ڇڏيندا هئا ته جيئن هوا اندر نه وڃي. ٽن ڏينهن کانپوءِ سلو ڦٽندو هو، جيڪو پوءِ مُٺين ۾ ڀري زمين تي ڇٽي ڇڏيندا هئا، ٻج ڇٽجي پوءِ ان کي پاڻي ڏيندا هئا.
پوکيءَ جو اهو طريقو عام طور تي مروج هو. اڄ به ڪٿي ڪٿي اهو طريقو رائج آهي. ڊيلٽا جا قديم آثار جنڊين سان ڀريا پيا آهن. جيڪي پڻ شاهدي ڏين ٿا ته اتي سارين جي پوک سڀ کان وڌيڪ هئي. اهي جنڊيون ٺڪر جون آهن جن سان ساريون ڇڙڻ جو ڪم ورتو ٿي ويو.