2020-11-06
داخلا نمبر 1303
عنوان 20. ڏُور تنهائين ڏس، اکر جِئائين جڙيا
شاخ پيهي منجهه پاڻ
پڙهيو ويو 1294
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
ڏُورتِنـهائين ڏِس اکر جـِـئائين جُڙيا
اليڪٽرانڪ ميڊيا تي ڪنهن شاهه لطيف جو بيت پڙهيو!
”ڪوهه ٿـو ڪاڳر ڪورئين، ويٺو وڃائين مس،
ڏُور تنهـــائين ڏس، اکر جــئائــــين جـُــڙيــــا.“
پوءِ بحث هليو. ڏاڍو پـُـر مغز بحث هو، دماغ جون رڳون وٺجي ويون.
آمريڪا، جپان، هندستان، پاڪستان، ڪمپيوٽر، انفرميشن ٽيڪنالاجي، سيٽلائٽ، انٽرنيٽ سڀ وڪڙ ۾ اچي ويا. بحث ختم نه ٿيو.
”اکر“ ڇا آهي؟
اکر ڪٿي جـُـڙن ٿا؟
اکرن کي معنيٰ هوندي آهي جيڪي قلم وسيلي پني تي لهن ٿا، زبان سان ادا ٿين ٿا يا آڱر جي ٺونگي سان ڪمپيوٽر جي اسڪرين تي اڀرن ٿا.
ڇا ”اکر“ جي اها تشريح ڪافي آهي؟
صوفي ۽ سنت اها ڳالهه نه ٿا مڃين.
”اکر“ ڪٿي جڙن ٿا؟
ڇا انسان جو ذهن اکر جوڙي ٿو يا اکرن جو وجود انسان کان اڳ به هو؟
لسانيات جا ماهر چون ٿا انسان جي گلي ۾ هڪ آوازي خانو آهي، اکر آواز جي صورت ۾ اتان اُڀرن ٿا.
يعني، آواز اکرن جي صوتي صورت آهي.
يعني تحرير اکرن جي لڪيري صورت آهي.
ته پوءِ اکر ڇا آهي ۽ اکر ڪٿي جڙن ٿا؟
سائنسدان چون ٿا اکر انسان جي ذهن ۾ اڀرندڙ سوچن جي اظهار لاءِ ڪي مخصوص معنوي آواز ۽ لڪيرون آهن.
چئبو ته اکرن کان اڳ سوچ ڄمي ٿي. ڇا سچ پچ سوچ ڄمي (پيدا ٿئي) ٿي؟ يا اها ازل کان موجود آهي ۽ انسان جي ذهن تي برسات وانگر پلٽجي ٿي؟
پر سوچ ڇا آهي؟
ڊاڪٽر چون ٿا ته انسان پنهنجين پنجن حـِـسن جي ذريعي جيڪو علم جمع ٿو ڪري ۽ نتيجو اخذ ٿو ڪري اها سوچ آهي، جيڪا انسان جي ذهن ۾ موجود خلين ۾ ڪيميائي عمل سان وجود ۾ اچي ٿي.
انسان جون حـِـسون ڪيتريون مڪمل آهن؟ انسان جي ذهن جا خليا ڪيترا پرفيڪٽ آهن؟ ۽ انهن جا نتيجا ڪيترا درست آهن؟
”اکر“ ته سچ آهي پر ڇا انساني ذهن جي خلين هٿان نڪتل سڀ نتيجا به سچ آهن؟
اها جاءِ ڪٿي آهي جتي ”سوچ“ اڳ کان موجود آهي؟
جتي اکر جڙن ٿا، اها ڪهڙي جاءِ آهي؟
اها ڪهڙي جاءِ آهي جتي اکر ڪـُـوڙا نه آهن؟
اها ڪهڙي منزل آهي جتي سچ ۽ سوچ هڪ آهن؟
ٻِج ۾ زندگي موجود آهي، جڏهن ٻج ڦـُـٽي ٿو تڏهن سـَلو ظاهر ٿئي ٿو. خيال به ٻِج وانگر آهي، جڏهن ڦُٽي ٿو، سوچ ظاهر ٿئي ٿي.
جڏهن سوچ پاڻ کي ظاهر ڪرڻ لاءِ اتاولي ٿئي ٿي تڏهن مختلف روپ وٺي ٿي! ۽ پوءِ:
ڪڏهن اکرن جو روپ وٺي تحرير بڻجي ٿي.
ڪڏهن آواز جو روپ وٺي زبان بڻجي ٿي.
ڪڏهن رنگن جو روپ وٺي تصوير بڻجي ٿي.
ڪڏهن ٻوٽي جو روپ وٺي زندگي بڻجي ٿي.
سچ جي مرضي آهي ته پاڻ کي جنهن به روپ ۾ ظاهر ڪري!
سچ جي مرضي آهي ته اها روشن سج بڻجي سامهون اچي يا اُماوَس رات ۾ پنن جو کڙڪو ٿئي. آڌيءَ رات جو چنڊ ٿئي يا سمنڊ جي ڇولي!
سچ جي مرضي آهي ته اها سوچ جو روپ تحرير ۾ وٺي يا آواز ۾!
اکرن جو پنهنجو ڀيد آهي.
آواز جي پنهنجي فريڪئنسي آهي.
ضروري ناهي ته اسان جا ڪن آواز جي هر فريڪئنسي کي جهٽي سگھن ۽ سڀني اکرن جي معنيٰ اسان کي معلوم به هجي!
وڏا وڏا عالم سڳورا اڃا تائين قرآن پاڪ، بائيبل، گيتا ۽ داس ڪئپٽال جون تشريحون ڪري رهيا آهن.
ڪبير داس چيو:
”ڪبير آڌي ساکي يه، ڪوٽ گرنٿ ڪر ڄاڻ ،
نام ست، جگ جهوٽ هئه، سرت سبد پهچان!“
(اي ڪبير هن اڌ سـِـٽ کي هڪ ڪروڙ گرنٿ ڪري سمجهه، نالو سـچ آهي، دنيا ڪوڙي آهي، سـُـرت جا اکر سڃاڻ!)
”ڪبير شبد شرير ۾ بــن گـُُـن باجي تانت ،
باهر ڀيتر رم رها، تاتين ڇـُوٽــي ڀــرانــت“
(اي ڪبير! منهنجي جسم ۾ ڄڻ ڪو ساز پنهنجو پاڻ وڄي ٿو ۽ هم آهنگ ٿي رهيو آهي. اهو آهنگ اندر به آهي ۽ ٻاهر به، اهو احساس ٿيڻ سان منهنجو مونجهارو ختم ٿي ويو)
”اکر“ ڪبير داس جي روح ۾ رباب وانگر وڄن ٿا ۽ آهنگ پيدا ڪن ٿا. پر ضروري ناهي ته اکر هر ماڻهو ۾ رباب ٿي وڄن!
”رڍن آڏو رباب وڄائيندي ورهه ٿيا.“
اکرن جو ڀيد سمجهڻ لاءِ هڪ خاص فريڪئنسي گھرجي. جيترو فرق هڪ ماڻهوءَ ۽ هڪ رڍ ۾ آهي ايترو ئي فرق هڪ دل ۽ هڪ بوتي ۾ آهي.
اکر ڇا آهي؟
ڀڳت ڪبير چيو:
”اي سنت مهاتماؤ اکر جي رياضت ڪريو، جنهن اکر سڀڪجهه پيدا ڪيو آهي، ان ئي اکر کي جهليو!“
”شبد ئي گرو آهي، شبد ٻڌڻ کان پوءِ ئي ماڻهو مريد بنجي ٿو، شبد کي هرڪو نٿو سمجهي، شبد فقط اهو سمجهي ٿو جنهن جي دل ۾ خدا، گرو ۽ مريد جي اهميت غير مشڪوڪ آهي.“
”ويد پـُـران سڀ اکرن جو شان ڳائين ٿا ۽ اکرن تي ئي ٻڌل آهن.
ديوتا، درويش، سنت به اکرن جي ڳالهه ڪن ٿا پر اکر جو راز ڪو نٿو ڄاڻي!“
”اکر“ ٻـُـڌي جوڳي ويس ڪن ٿا، خدا جو عاشق به اکر چوي ٿو، ”مايا ئي اکر سان دنيا تخليق ڪئي آهي، سڀڪجهه اکر جو ڦهلاءُ آهي!“
ڀڳت ڪبير چوي ٿو:
”جتي اکر رهن ٿا، اتان جا اسرار ئي ٻيا آهن.
اکر ڳول، اکر سمجهه، اي ڀاءُ اکر جي سهاري ئي هل!
اکر آسمان آهي، اکر پاتال آهي، اکر ڌرتي آهي ۽ سڄو ئي مانڊاڻ آهي.
زبان ۾ اکر آهي، ڪــن ۾ اکر آهي ۽ اکر ئي پنهنجي خيال سان هر شئ پيدا ڪئي آهي.
اکر ئي ويد آهي، اکر ئي اندروني آهنگ آهي، شاسترن به طرح طرح سان اکر ڳاتا آهن.
جنتر منتر سڀ اکر آهي، گروءَ مريد کي اکر ئي ڏنو آهي.
اکر ئي عنصر آهي، اکر ئي بي عنصري آهي، اکر ئي جسم آهي ۽ بي جسم خدا آهي.
اکر ئي مرد آهي، اکر ئي عورت آهي، اکر ئي برهم، وشنو ۽ مهيش آهي.“
”اکر“ ئي ڏٺل جهان آهي، ”اکر“ ئي غيب آهي.
”ڪـُـن“ اکر سان ئي سڄي دنيا ٺهي آهي.
ڀڳت ڪبير چوي ٿو،
”اکر کي سمجهو! اي ڀاءُ ... اکر ئي ڪرتار (قادر مطلق) آهي“
”اکر“ ئي سڀڪجهه آهي ۽ جيڪو ”اکر“ جي حقيقت کان واقف ناهي، سو اهڙي ٻج جيان آهي جنهن کي ڦوٽهڙو نصيب ئي نه ٿيو هجي!
ته پوءِ اکر کي ڪٿي ڳوليان ۽ ڪٿي سمجهان؟
مون کي ”اکر“ کي سمجهڻ جي سگھه ڪير ڏيندو؟
هن ٺوٺ ڌرتيءَ ۾ پوريل ٻج کي پاڻي ڪير ڏيندو؟
هيءَ ته ڪرپا ۽ فضل جي ڳالهه آهي، جڏهن ٿر تي مينهن پوندا، ڀـِـَٽون ڀـِڄنديون تڏهن ئي ٻـج ڦـُٽندو.
ڀاڳ هوندو ته مـِـينهن پوندو، نه هوندو ته ڪونه پوندو.
ڏڪار توڻي سـُـڪار ۾ حياتي ته گھارڻي آهي،
ڏُڪار ۾ ”اکر“ کان انڪار ته ڪونه ڪبو!
وسڪاري جو وجود ته آهي پر اها به ڀاڳ جي ڳالهه آهي ته جيڪو مشاهدو ماڻي ۽ جيڪو نه ماڻي!
جيڪڏهن ڪنهن انڪار ڪيو ته ان سان حقيقت بدلجي ته ڪونه ويندي!
ڏُڪار به اکر آهي ۽ سـُڪار به، ٻنهي جو اصل هڪ ئي آهي
ڏُڪار امتحان آهي ۽ سـُـڪار به امتحان آهي. توهان سـُڪار کي انعام چئو يا ڏڪار کي ڏمر! توهانجي مرضي! جيڪي ڪجهه آهي، سو ته آهي. سڀ سچ آهي. اکر پنهنجي جاءِ تي اٽل آهي، معنيٰ جي هيرا ڦيري اسانجو عقل آهي.
”اکر“ ته شعور ڪـُـل آهي ۽ ڪـُـل وٽان آهي.
توهان ان کي خيال چئو، وهم يا خدا! چوڻ سان ڪهڙو فرق ٿو پوي؟
حيرت آهي ته ماڻهوءَ کي پنهنجي ناقص شعور تي ايڏو ويساهه آهي جو شعور ڪـُـل کان ئي انڪاري آهي.
”شعور ڪل“ جيڪو ڪا